Ayşe Osmanoğlu iyi ki yazmış ve keşke bütün padişahlar hakkında böyle bilgilenebileceğimiz daha çok kitap olsaydı.. Çok etkilendiğim ve beğendiğim bir kitap okudum. Tarih derslerini hiç sevmeyen ben, zorla aldığım bu kitabı bitmemesi için az az okudum, hatta duygulandığım zamanlar bile oldu. Bunun nedeni elbette hikayenin gerçek olması. Klasik ders kitaplarındaki cümleler -"ülkeyi padişah yönetiyordu, cumhuriyet geldi, hanedan soyundan gelenler sürgüne gönderildi."- ne kadar basit görünüyor değil mi? Gerçeği hiç basit değil, o yaşanılanlardan empati kurulunca kolay mı ülkeyi terk edip gitmek, en üst seviyede dururken bir anda alt seviyelere inmek buna rağmen saygını, ülke sevgini, terbiyeni korumak.. Bu kitabı yorumlamak için kitaptaki her başlığa ayrı ayrı değinmek, sayfalarca yazmak gerekiyor fakat burada son veriyorum ve tarihe biraz ilginiz varsa hatta benim gibi ilginiz yoksa bile okumanızı tavsiye ediyorum.
Talha Uğurluel'in kitaplarını okurken anlatılan yerleri geziyor gibi hissediyorum, sanki olaylara ben de tanık oluyorum. 2. Abdülhamid Han 'ın yıllardır tartışılan hayatı, kişiliği, saltanat yılları, tahta çıkışını hazırlayan olaylar, ailesinde ardarda gerçekleşen ölümler, dedelerine duyduğu saygı, Yıldız Sarayı'nın marangozhanesinde ürettiği eşyaların resimleri, dış ülkelerin liderleriyle ilişkiler ve sorunları tereyağından kıl çeker gibi çözmesi, Mehmet Akif,Ziya Paşa, Namık Kemal,Adnan Menderes..
2. Abdülhamid "kızıl sultan" ve "ulu hakan" olarak bambaşka isimlerle adlandırılsa da ben bu şekilde bir yaftalamanın gereksiz olduğuna inanıyorum. Dönemi iyi anlamak, gerçekleşen olayları tahlil etmek, toplumu değerlendirmek ; kişileri etiketlemenin önüne geçmeli. Ulaştığımız bilgiler bizleri kesin yargılara ulaştırmadan önce daha fazlasını öğrenmek yolunda teşvik etmeli. Özellikle de tarih konusunda bunun çok daha gerekli olduğu kanaatindeyim.
Sultan güç ve hassasiyet Sultan 2. Abdülhamid hakkında faideli bilgiler ve Sultan’ın günlük yaşantısı hakkında bazı siyasi olaylara bakış açısı yaklaşması ve halifeliğinin gerekliliğini nasıl yerine getirdiğini anlatarak saray yaşantısından bahsetmiştir. Sultan’ı bir de günlük hayatında Sultan sıfatından ayırarak nasıl biri olduğunu anlamak için okunması elzem bir kitap.
Kitap tamamen belgelere dayanan somut bilgilerle donatilmis. Gayet aciklayici . Jon Turklerden tutunda M.akif Said nursi hepsinin Sultan Abdulhamid karsisindaki durumu neydi ne oldu gayet anlasilir bir dilde objektif olarak izah etmis . Paris den Cin e kadar Panislamizm uzerine etkileri belgeyerek anlatmis yani 1908 yilinda Cin de 70 milyon musluman yasadigini bizlere ogretecek kadar belge ve bilgilerle aciklanmis hos ve okunasi bir kitap . Ha devrin muhafazakar ileri gelenlerinin Sultan Abdulhamit karsisinda ki durusunu guzel bir uslubla elestirip sonradan hatadan donduklerini soylecek kadar yigitkarane durus ile yazar bize aksettirmekten de alikoymuyor.Ve son olarak diyoruz ki tarihini bilmeyen insanlar somurulmeye ve gudulmeye mahkumdur
İletişim yayınları kitabın baskısının bir daha olmayacağını açıklamıştı.
Bu açıklama dikkatimi çekmişti ve okumak için fırsat kolladım açıkçası.
Nasıl bir kelime hazinesidir bu, okudukça mutlu oluyor ve imreniyorum.
Kitabımıza gelince isminden de anlaşılacağı üzere bir facia, buhran, yıkımın kitaplaşmış hali diyebiliriz. 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başları dünyanın siyasi, ekonomik halleri ivedilikle yazar tarafından anlatılıyor.
Beni en çok etkileyen açıkçası Sultan Abdülhamid hanın yaşamış olduğu sıkıntılar. Üç tarafı denizle dört tarafı düşmanla çevrili devletimiz için yaptığı mücadele takdire şayan. Yazarımız en güzel şekilde anlatmış. :
Abdülhamid katiyen zalim değildi. Adına ve hatırasına eklenen “Kızıl Sultan” lâkabı tarihin en büyük yalanı. Boğdurulup yok edilen devrimci talebeler masalı yalan, çuvallara dikilip Boğaz’ın sularına atılan saraylı kadınlar hikâyesi yalan! Tam tersine... Abdülhamid şiddetten nefret ederdi. Tahammül edemezdi kan akmasına, maddî eza duyardı. Nefret ederdi darağacından. Affetme salahiyetini her vesileyle kullanırdı.
Kitabın bir diğer özelliği de günümüzde kullanılan birçok tanımı bünyesinde barındırması. Geçmişte yazılmasına rağmen günümüz toplumsal olaylarına ışık tutan bir başyapıt.
Cemil Meriç kimine göre soğuk bir yazar gibi görüneblir.
Fakat adeta zihni bir ayaklı kütüphanedir.
Tarihin en tartışılan padişahı.. Adına yazılıp çizilmenin kimi gerçek kimi yalan olduğu, kurtların vatana her zamankinden daha cüretkâr saldırdığı devrin çilekeş padişahı...
Osmanlı'nın ve dahi dünyanın talihini değiştiren şahsiyet; Sultan Abdülhamid. Onu en yakından müşahade eden babası hakkında bildiklerini hatıra eden kızı Ayşe Sultan.
.
Hatırat Abdülhamid Han'ın hem padişah olarak, hem oğul olarak hem eş hem de baba olarak hayatını anlatmaktadır.
Osmanlı Devleti'nin son dönemlerini merak eden okurların başvurması gereken birincil ve objektif kaynaklardandır. Kitapta ayrıca Osmanlı saray adetleri kandil geceleri, bayramları, düğünleri dahil günlük yaşantıdan kesitler sunmaktadır.
Okuduğum esnada yer yer ağlamakla beraber içim sürekli bir hüzün halindeydi. Abdülhamid Han'ın hal'inden sonrasında hanedan ailesinin çektiği acılar ve sıkıntıları birebir yaşıyorsunuz sanki.
.
Ulu Hakan'a ilginin arttığı bugünlerde bizzat kızının kaleminden Ulu Hakan'ı okumak yüce bir memnuniyet olsa gerek.