Osmanlı Sultanlarının Halk Arasında Gizlice Dolaşmaları
Osmanlı sultanları bazen tebdil-i kıyafetle bizzat teftiş yaparlardı. Kanuni Sultan Süleyman sipahi kılığında, II. Ahmet ise mevlevî dervişi gibi giyinir, halk arasına karışırlardı. IV. Murat, tanınmadan yaptığı gezintilerde birçok belalıyı acımadan idam ettirmiştir. Böylece sultan, halkın saraya ve kendi gücüne güvenini pekiştireceğini umardı. Ayrıca, bu bir çeşit halkın oto-kontrol sistemiydi.
Sayfa 97
Sultan Abdülhamid
Abdülhamitd'in kuruntulu olmasına sebep olan yalnız çekingen oluşu da değildir. Buna Osmanlı tarihinin padişahlar için bir igneli fıçı, bir giyotin durumuna gelmiş olmasının tesirini de eklemek gerektir. Bu tahtta XIX. asrın başından padişah olduğu tarihe kadar, şu trajedilerin oynanmış olduğunu görüyordu :III.Selim, devleti kurtarmak hususunda ıslahat yaptığı için katledilmişti. II.Mahmut, katledilmek üzere iken dama çıkmak suretiyle ve Alemdar'ın müdahalesi ile ölümden kurtulmuştu. IV.Mustafa, deli olmasına rağmen, padişah yapılmak istendiği için katledilmişti. Abdülmecit, Kuleli vakasında, katledilmekten güç bela kurtulmuştu. Abdülaziz, evvelâ tahttan indirilmiş, sonra intihar etmiş veya öldürülmüştü (Abdülhamid'e göre katledilmişti). V.Murat çıldırmış ve tahttan indirilmişti. Bu trajik olayların sebep ve gayesi ne olursa olsun, onları hazırlıyanlar da seyfiye sınıfı ile ulema sınıfı temsilcileri idi. II. Abdülhamit 'in istibdadı bu iki sınıfa karşı saltanatın tepkisini temsil etmektedir.
Sayfa 247Kitabı okudu
Hafıza Bagdad'a imdad etmeye er yok mudur
Bizden istimdad edersin sende asker yok mudur
Sultan IV.Murad'ın son senelerindeki hazine
IV. Murad, cülûs ettiği zaman bos olan iç ve dış hazineleri doldurmaya çalıştı; kendisi müsrif olmadığı gibi hasis de değildi; lüzumsuz yere para sarf etmezdi. Devlette esaslı tenkihat yapmış, vezir-i âzam Kemankeş Kara Mustafa Paşa'nın da yardımıyla lüzumundan fazla kabarık olan asker, hademe ve saire miktarını azaltmış, şunun bunun eline geçmiş olan gelirleri tekrar hazineye almıştı; vefat ettiği zaman bu sayede iç ve dış hazine vaziyeti çok iyidi.
Sayfa 334Kitabı okudu
İntikam gecikir, ama asla yaşlanmaz.
Sultan IV. Murat
Sayfa 84Kitabı okudu
