Sümerce ilu, tanrı anlamına gelen bir genel addır ve günümüz Türk diline “ulu” olarak evrilmiştir. Akadçaya da “ilu” olarak geçen bu söz, onun ardılıllarından olan Arapçaya “ilah” olarak geçmiş ve başına “al” tanımlığı alaral “Allah” sözüne dönüşmüştür.
Tanrı kavramını geliştirenler ve dünyanın ilk tek tanrılı dinini yaratanlar Türklerdir. Bu tek tanrılı din yalnızca Orta Asya’da var olmamış, tüm dünyaya da yayılmıştır. Bundan binlerce yıl önce yaşamış olan Sümer, Etrüks gibi Ön Türk haklarından da tek tanrı inancı sistematikleşerek, belli kurallara ve ilkelere sahip dinlere dönüşmüştür. Türkmenistan Ön Türk kültüründe binlerce yıl önce sistematikleşmeye başlayan bu tek tanrı inancı, Avrasya‘nın diğer bölgelerine yayılarak Semitik dinlerin öncüleri haline gelmiştir.
Reklam
Tengricilik
Bugün “şamanist” olarak adlandırılan Orta Asya ve Sibirya halklarının inanç sistemi, her ne kadar bu inanç sistemini uygulayan halklar arasında küçük ayrıntılar içerse de, tek bir yaratıcı tanrıya tapınma ve “iye” olarak adlandırılan kutsal ruhlara saygı gösterme temelinde yükselir. Tengri dışındaki kutsal ruhlar imgesel olarak tanımlanmış iyelerdir. İyeler, evrendeki tüm varlıkların sahipleridir ve bu inanca göre evrendeki her şeyin; yıldızların, gezegenlerin, doğadaki dağların, kayaların, canlı ve cansız tüm varlıkların birer sahibi vardır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki “şamanizm” bir din değildir ve içeriği oldukça çarpıtılmış bir kavramdır. “Şamanizm” terimi Rus yayılmacıları tarafından bilinçlice ortaya atılmıştır. Bugün “şamanizm” olarak adlandırılan inanç sistemi, kökleri binlerce yıl öncesine dayanan tek tanrılı bir inanç sisteminin çarptılarak “çok tanrılı bir din” ya da bir “kült” olarak gösterilme çabasıdır. Çarpıtılmaya, saptırılmaya, unutturulmaya ve örtbas edilmeye çalışılan bu inanç sistemi, “Tengricilik” olarak da adlandırılan Tanrı inancıdır. Altaylı şaman Nadya Yuguşeva “Şamanizm sözünü Ruslar getirmiş Altay’a. Bizde bu, ‘kötü söz’ olarak geçiyor.” demektedir.
“The Golomt Center for Shamanic Studies” adlı bir Moğol şaman örgütüne göre, şaman sözünün tam anlamı “din adamı” demektir. Moğollar yüksek düzeydeki erkek şamanı “cigari”, kadın şamanı da “abciye” olarak adlandırıyorlar. Alçak düzeydeki şamanların erkeğine “böge”, kadınına da “idugan” diyorlar. Altaylılar ve Tuvalılar şamanı “kam” olarak adlandırıyorlar. Sahalar erkek şamana “oyun”, kadın şamana “udagan” diyorlar. Kazaklar ve Kırgızlar ise “baksı” adını kullanıyorlar.
İlk paragraftan…
“Şamanizm terimi” ilk kez, Rusya’nın 1552’de Kazan Hanlığı’nı ele geçirmesinden sonra ortaya atıldı. Ruslar Türkleri ilkel ve barbar bir halk gibi gösterebilmek için yalnızca Türk tarihini değil, Türk kültürü ile ilgili ne varsa çarpıtmaya çalıştı. Bunlardan biri de “şamanizm” olarak adlandırılan Türklerin inanç sistemidir. Sibirya’da yaşayan Türk halkları “şamanist halklar” olarak tanıtılarak, onları Hıristiyanlaştırma çabaları haklı gösterilmeye çalışıldı. Bu siyaset biçim değiştirerek Sovyetler birliği döneminde de sürdü.
Reklam
317 öğeden 161 ile 170 arasındakiler gösteriliyor.