"...Satranç, insanoğlunun icat ettiği öteki bütün oyunlar arasında kendini bağımsızca rastlantının her türlü tiranlığının dışında tutan ve zafer taçlarını yalnızca tine ya da daha doğru bir deyişle, tinsel yeteneğin belli bir türüne sunan tek oyundu. Fakat insan daha satrancı bir oyun diye adlandırmakla, kendini hakaret etmek anlamını taşıyan
Sayfa 12Kitabı okudu
Halbuki Tanrı, göstermiş olduğum gibi, her şeyin öz ve varlığının tek nedeni olmasından dolayı, bundan şu sonuç çıkar ki, zorunlu olarak Tanrı ile meydana gelen şeyler arasında gerek öz gerek varlık bakımından bir fark olmalıdır; çünkü her eser kendi nedeninden, şüphesiz ona bağlı olması bakımından ayrılır. Diyelim, bir adam başka bir adamın varlığının nedenidir, yoksa ezeli bir hakikat olan ve bunun sonucu olarak, bir adam tarafından meydana getirilmiş olmayan özünün nedeni değildir. Böylece biri öteki ile meydana getirilmiş olan iki kimsede aynı öz vardır, fakat aynı varlık yoktur, o suretle ki, birinin varlığı bitmeden ötekinin varlığı bitebilir ve tersine, birinin özü yok olmadan ötekinin özü yok olamaz ya da yanlış olamaz. Bu gösterir ki, bir şeyin aynı zamanda hem özünün hem varoluşunun nedeni olan bir varlık zorunlu olarak gerek öz, gerek varoluş bakımından bu şeyden ayrılmıştır.
Halbuki Tanrının aklı, bizim aklımızın özünün olduğu kadar varlığının da nedeni olduğu için, bundan şu sonuç çıkar ki, Tanrının aklı bizimkinden gerek özü gerek varlığı bakımından ayrılır ve onlar birbirlerine ancak söylemiş olduğumuz gibi ad bakımından benzerler.
Tanrının iradesi için de aynı şeyin söylenebileceği ve aynı usavurmanın yapılabileceğini anlamak kolaydır.
usavurma
bileşik · ad
1.
usavurmak eylemi.
2.
FELSEFE TERİMİ
bilinen ya da doğru olarak kabul edilen belli önermelere dayanarak başka önermeler çıkarma, önermeden önermeye geçerek düşünme.
Baruch Spinoza - Şeyh Bedreddin
Spinoza düşüncesinde Şeyh Bedreddin'in izlerini aramak ilk bakışta anlamsız görünebilir. Çünkü her iki düşünür de iki farklı kültürün mensubudur. Ayrıca Bedrettin 14. yüzyılın sonlarında ve 15. yüzyılın başlarında Anadolu'da, Mısır'da ve Rumeli'de yaşamıştır. Spinoza ise 17. yüzyılda Hollanda'da yaşamış bir fılozoftur. Üstelik Spinoza eserlerinin
Daha iyisini okuyana kadar felsefenin en iyisi budur;
_İnsanIar, kuşIar gibi uçmayı, baIıkIar gibi yüzmeyi öğrenmişIer ama insan gibi yaşamayı öğrenememişIer.
_Görmek isteyenler için ışık, istemeyenler için karanlık vardır.
_Hiçbir şeyi kendisi kadar sevmeyen insan, sevdiği varlıkla, kendi kendisiyle baş başa kalmaktan çok hiçbir şeyden korkmaz. Her şeyi kendi için arar ama en çok kendinden kaçar.
