1925'ten sonra
Türkiye Cumhuriyeti, 1925’te Tekke ve Zaviyeler Kanunu’nu kabul ederken böyle bir tarihsel arka plana ve sürekliliğe yaslanıyordu. Konya milletvekili Refik Bey (Koraltan) ve beş arkadaşı, 30 Mayıs 1925'te tekkelerin kapatılmasına ilişkin yasa tasarısını TBMM’ye sundu. Koraltan, tasarıyı savunmak için çıktıgı kürsüde, kargaşa kaynağı diye suçladığı tekkelerin kapatılmasını önerdi:
"Esasen türbeler, tekkeler ve zaviyeler gibi evler... memleketin içinde vasıtai idlâl ve iğfal (baştan çıkarma aracı) olmuştur. Birer fesat menbağı (kargaşa kaynağı) olmuş ve zaman zaman memleketin, milletin azami zararlarını icap edecek hainane ifsadata (kargaşalara) zemin teşkil etmiştir."
Halbuki TBMM'nin, 30 Mayıs 1925'te 677 sayılı kanunu
kabul ettiği gün, Refik Koraltan'dan sonra kürsüye çıkan Rize
milletvekili Ekrem Bey (Rize), bağnazlığa karşı Cumhuriyet'in
zaferini ilan ederek, şöyle konuşmuştu:
Bundan sonra şeyh ve tekke ismi kalmayacaktır. Bunu görmekle
mesudum. Tekkeler şimdiye kadar en iğrenç içtimai:
(sosyal) sahnelere yuva olmuş, memleketin en buhranlı
zamanlarında meşum (uğursuz) ve siyasi tahribat yapmışlardır...
Asıl mesut olduğum diğer bir cihet (yan) vardır ki, o da
fikri taassup (bağnazlık) denilen bu yılanın bugün paralanmış
olmasıdır. O şimdi kıvranarak, hırlayarak can çekişiyor.
Bununla beraber tehlikesini biraz daha muhafaza ediyor.
Fakat Cumhuriyetin çıkardığı kanunların satırı ile onu
tamamıyla öldüreceğiz ve taassup içinde yaşayan milletlere
misal olacağız!
Taassup denilen yılan hâlâ yaşıyor...
Ya gerçek şeyhler?
Tekke ve Zaviyeler Kanunu devleti ele geçirmek için mücadele
eden Fetullahçılar, Nakşibendiler ve Süleymancılar gibi
tarikat ve cemaatlere değil, dini telkinle müritlerini istismar
eden Uğur Korunmaz ve Recep Küçük'e uygulanıyor. Sahte
şeyhler cezalandırılırken, gerçek şeyhler ise laik devletin ruhuna
fatiha okuyor.
Halbuki TBMM'nin, 30 Mayıs 1925'te 677 sayılı kanunu
kabul ettiği gün, Refik Koraltan'dan sonra kürsüye çıkan Rize
milletvekili Ekrem Bey (Rize), bağnazlığa karşı Cumhuriyet'in
zaferini ilan ederek, şöyle konuşmuştu:
Bundan sonra şeyh ve tekke ismi kalmayacaktır. Bunu görmekle
mesudum. Tekkeler şimdiye kadar en iğrenç içtimai:
(sosyal) sahnelere yuva olmuş, memleketin en buhranlı
zamanlarında meşum (uğursuz) ve siyasi tahribat yapmışlardır
. . .
Asıl mesut olduğum diğer bir cihet (yan) vardır ki, o da
fikri taassup (bağnazlık) denilen bu yılanın bugün paralanmış
olmasıdır. O şimdi kıvranarak, hırlayarak can çekişiyor.
Bununla beraber tehlikesini biraz daha muhafaza ediyor.
Fakat Cumhuriyetin çıkardığı kanunların satırı ile onu
tamamıyla öldüreceğiz ve taassup içinde yaşayan milletlere
misal olacağız!
Sayfa 21 - İletişim Yayıncılık - Ağustos 2019Kitabı okudu