Siyasi merkezin din politikaları ve ona uyum gösteren yahut muhalefet eden Müslüman çevreler için en azından üç farklı dönemden bahsetmek doğru olur.
İlk dönem, din politikaları açısından da aynı
1925 isyanı hep bir milliyetçi yahut ayrılıkçı Kürt hareketi olarak tanımlanmıştır. Oysa hükümet bu hareketi laikleştirme reformlarına karşı dinî bir tepki olarak görmüştür. Başlarında bir Şeyh olduğu düşünüldüğünde, hükümetin bu tanımının kabul edilmesi son derece makul görünmektedir. Bu iki niteliğin birbirinden ayrılması her halükarda zordur. 29 Haziran 1925'te Diyarbakır'daki "İstiklal Mahkemesi" isyanın liderlerine ölüm cezası verdi. Aynı hüküm içinde Kürdistan bölgesindeki bütün tekkelerin kapatılması emri de vardı.
Benim kanaatime göre onların hepsi, İslam dünyasının lideri durumundaki Osmanlı'yı gerçek silahlarından arındırmak için atılan adımlardı. Hepsi Büyük Britanya'nın şekillen dirdiği Büyük Ortadoğu Projesi'nin adımlarıdır. Tekkelerin kapatılması, harflerin değiştirilmesi vs. Bütün bunları Kemalist kadroların düşünebileceğini, vüs'atın bu olduğunu zannetmiyorum. Onlara söylendi, onlar da yaptılar. İşler böyle gelişti diye düşünüyorum, kanaatim o.
CİLT - 4
TARİKATLAR
“Tekkeler mutlaka kapanmalıdır . Türkiye cumhuriyeti her şubede yol gösterecek kudrete sahiptir. Hiçbirimizi tekkeler yol göstermesine muhtaç değiliz.
Biz medeniyetten , ilim ve Fenden kuvvet alıyoruz ve ona göre yürüyoruz. Başka bir şey tanımayız. Tek gayesi halkı akılsız ve aptal yapmaktır. Halbuki halk aptal ve akılsız olmamaya karar vermiştir.
Tekkelerin kapatılması basit bir iş görünür, fakat önemi vardır. Biz dünya ailesi içinde medeniyiz. Her açıdan medeniyetin gereklerini uygulayacağız.”
CİLT -4
“ yeni Türkiye’nin yenileşme işi daha sonuna varmamıştır. Türkiye Anayasası’nın henüz geliş gelişme yolunda son ve kesin şekli aldığı zannedilmez. Değişiklikler ve düzeltmeler yapmak ve daha mükemmel