Büyük Patlama Kuramı'na göre bugün gözlemlediğimiz evren yaklaşık 13,8 milyar yıl önce uzayın hızla genişlemeye başlaması sonucunda oluştu. Zaman ilerledikçe genişleme ile beraber sıcaklık ve yoğunluk giderek azaldı.
Önce proton, elektron, nötron gibi temel parçacıklar; daha sonra atomlar ve moleküller; sonra da yıldızlar gezegenler ve gök adalar oluşmaya başladı.
Tanrı, büyük patlama sırasında makroskobik dünyayı sadece üç uzaysal boyut ve bir de zaman boyutuyla yaratmış. Ama bu daha yüksek boyutların var olmadığı anlamına gelmez. Mikro ölçekte, daha doğrusu kuantum diyarında, boyut sayısı yediye kadar çıkar. Buna dört boyutlu makroskobik etmenler de eklenince, temel parçacıklar on bir boyutlu uzay zamanı içerisinde kalıyor...
Sayfa 342 - Cixin LiuKitabı okudu
Gerçeğin Oluşumu
Werner Heisenberg, “Atomlar veya temel parçacıklar dahi gerçek değildir; olasılık ve olabilirlik dünyasını oluştururlar” diye yazmıştır. Sanki hayat ile ölüm arasındaki “süperpozisyon” denen arafta gibiler ve sadece gözlendiklerinde tanımlanabiliyor ve gerçek bir varlık kazanıyorlar. Çift yarık deneyinden yola çıkarak genellemeye gidilirse atomun, Einstein’ın deyimiyle yarı hayaletimsi bir dalga biçiminde var olduğu söylenebilir ama gözlendiğinde, fizikçilerin “dalga fonksiyonunun çöküşü” adını verdikleri şey meydana gelir. Süperpozisyon durumundaki hayalet dalga çöker ve bir anda gerçek bir parçacığa dönüşür.
Sayfa 189Kitabı okudu
Hegel’in yapıtlarında diyalektiğin tarih ve doğadan çıkarılmış yasasının birçok örneği mevcuttur. Ama Hegel’in idealizmi zorunlu olarak kendi diyalektiğine yüksek derecede soyut ve keyfi bir karakter veriyordu. Diyalektiği “Mutlak İdeanın” hizmetine sokmak için Hegel, Marx’ın Kapital’inde uyguladığı, verili bir olgunun yasalarını araştırma
Evrenin temel yasası: bağlı olan her şey bir gün çözülür, atom altı parçacıklar bile.
"Bütün maddenin özünü meydana getiren ve kâinatın ilk cevheri durumunda bulunan 'esir' maddesi yoktan yaratılmıştır. Bu madde, İlâhî hikmetle infilak ettirilmiş, atom, enerji ve diğer temel parçacıklar vücuda getirilmiştir. Bu ilk yaratma işi, bir defaya mahsus olmak üzere yapılmış ve 'inşa' dediğimiz, eşyanın mevcut elementlerden yaratılması kapısı açılmıştır. "Artık şu an, zerratın 'yok'tan yaratılması bahis mevzuu değildir. İlk yaratılışa madde lâzım
Kuarklar
Ne kadar küçüğe ulaşabileceğiz; bunu hiç kimse söyleyemez. Ancak bilimin ulaştığı bu noktada, Evren'in en temel parçacığı "Kuarklar' olarak biliniyor (Science). Bir önceki Evren'in yapı taşları sayılabilir. Kuarklar tek başlarına bulunmuyor gözlenemediler, ikili ya da üçlü gruplar halinde bulunuyor ve bu halleriyle başka yapıları oluşturuyorlar.
Kuarkların oluşturduğu gözlenebilir en küçük Evrensel yapı taşlarına da "Subatomik Parçacıklar" denir (İlk defa 1965 yılında Kaliforniya'da SLAC parçacık hızlandırıcısında, proton üzerine gönderilen hızlandırılmış elektronlar, protonu içinde kümelenmiş bu kuarkları gösterebildi).
Bilindiği kadarıyla kütleleri birbirinden farklı 6 çeşit kuark vardır (her ne kadar çeşitli kaynaklada 25 kadar olduğu yazılıyorsa da). Bunlardan üçü +2/3 elektrik yüklü; diğer üçü de -1/3 elektrik yüklü kuarktır. Bir de bu kuarkların aynı kütleli, ancak ters yüklü 6 simetrisi vardır; bunların yükü -2/3 ve +1/3'tür; bu sonuncular "Anti-Kuark" olarak da bilinir.
Ancak şunu unutmamakta yarar vardır. Bunların hiçbirinin boyutu ve şekli yoktur; bu nedenle hacim oluşturmazlar. Bu parçacıkların hepsi spine (iç açısal momentuma) sahiptir (bir çeşit kendi çevresinde dönme gibi düşünün). Evren'in birden, bir anlamda bir noktadan maddeye dönüşmesinde bu hacimsizliğin önemi vardır. Maddenin ortaya çıkışı Big-Bang olarak bilinir. Kuarklar dünyasında hacim ve maddeden söz edilemez.
Sayfa 176Kitabı okudu
"Farklı temel parçacıklar olarak görünen şeyler aslında temel bir sicimin çıkardığı farklı "nota"lardır. Muazzam sayıda titreşen sicimden oluşan evrenin kozmik bir senfoniden farkı yoktur."
Sayfa 185Kitabı okudu
4 Temel Kuvvet
Sonsuz küçük içinde maddenin yapılanmasını sağlayan üç temel kuvvet vardır. Hadronlar içinde kuarkları tutan güçlü kuvvet. Nükleer dönüşümü gerçekleştiren zayıf kuvvet. Ve atomlardaki elektronları döndüren ve atomlar arasında bağlantı kuran elektromanyetik kuvvet. Bunlar doğada çok farklı biçimde ortaya çıkan ve doğanın zenginliğini ve farklılığını oluşturan üç temel kuvvettir. Dördüncü temel kuvvet, Newton'un kuvvetidir; sizi maddenin sırlarını bulmaya çalışırken koltuğunuzda tutan bu kuvvetin yani yerçekiminin sonsuz küçük dünyada yeri yoktur. Ya da daha doğrusu bu kuvvet parçacıklar dünyasını yöneten öbür üç kuvvete göre o kadar zayıftır ki bilinmez. Ayrıca bu, fizikçilerin başını ağrıtan en önemli sorulardan biridir: yerçekimi niçin bu kadar zayıftır? Bu sorunun cevabı belki de kuantum mekaniğinin kurallarının yeniden formüle edilmesini ya da mekân ve zamanın yapısının yeniden ele alınmasını gerektirecektir. Ama daha önce modern fiziğin bulduğumuz üç temel kuvveti nasıl açıkladığına bakmamız gerekiyor. Ve bu arada Peter Higgs'in 4 Temmuz 2012'de bütün medyaların ilk haber olarak verdiği bozonu nasıl ve niçin bulduğunu öğrenmemiz gerekiyor. Charlie Chaplin bir gün Albert Einstein'a söylediklerini bu bozonla ilgili olarak da tekrarlardı hiç kuşkusuz: “Beni alkışlıyorlar çünkü herkes anlıyor, sizi de alkışlıyorlar çünkü hiç kimse anlamıyor!"
Temel Parçacıklar
Özel göreliliğin ve kuantum mekaniğinin yasalarına göre hızlandırıcılarda elektronlara ve protonlara mal edilen enerji yeni madde parçacıklarına dönüşebilir. Maddenin genetik kodu bu şekilde anlaşılabilmiş, temel parçacıkların dökümü çıkarılmıştır. Bu parçacıklar iki gruba ayrılır: leptonlar ve hadronlar. Leptonların içinde elektron ve ẞ
DEĞİŞİN DEĞİŞTİRİN ve DÖNÜŞTÜRÜN,
En sık karşılaştığımız sorulardan bir tanesi nereden başlamalıyız ve 5. boyuta nasıl ne kadar sürede ulaşabiliriz, aslında bu sorular bir spora veya bir kitaba başlayan kişilerin başlarken sorduğu klasik sorulardır sebebi makul harcayacağı zamana değecek birşey mi yapıyorum düşüncesinin oluşturduğu
Higgs Bozonu
Güneş milyarlarca yıldan beri parlıyorsa bunun nedeni öncelikle nükleer etkileşimler bağlamında -bir nevi akraba olan- W ve Z bozonları, elektromanyetik güçler bağlamındaysa fotonlardır. Bu kütleler olmasaydı Güneş bütün maddesini kısa zamanda yakıp bitirirdi ve hepimiz karanlığa ve dondurucu bir soğuğa gömülürdük. Peki, bu kütleler nereden
Bir dinin değeri, kurulmasını sağladığı ahlakın niteliğidir.
Sayfa 266Kitabı okudu
