“Kızlı erkekli delikanlılar geliyor, tartışıyoruz: Birisini küçümsemek istediler mi, dudaklarından aynı kelime dökülüyor: Atatürkçü. Aslında küçümsediklerinin Mustafa Kemal'le de, onun savunduklarıyla da ilgisi yok, 1950'den bu yana ülkemizde görmeye alıştığımız o biçimsel Atatürkçüler yok mu hani, Amerikan Soğuk Savaşı'nı Mustafa Kemal'in Müdafaa-i Hukuk doktrini yerine koyan, aşırı uçlar edebiyatını icat eden, jeep'lerde Kemal Paşa'nın büstünü gezdirip halkı selâm vermek zorunda bırakan, işte onlar. Gel gör ki, Mustafa Kemal'i de, anti-emperyalist Kurtuluş Savaşı'nı da, teokratik bir iktidarı halk egemenliği rejimine dönüştürerek, toplumsal iktidarın yapısını değiştirişini de es geçip, doğruyla yanlışı birbirine karıştırıyorlar.”
Sayfa 42Kitabı okudu
İslam Devleti Teokratik Mi?
İslâm devletini, teokratik devlet olarak vasıflandırmak da doğru değildir. İslâm devletinin başındaki kimse, her ne kadar ruhânî ve dünyevî iktidarı uhdesinde birleştirmiş bir pozisyonda ise de; Papa gibi masum olmadığı gibi, insanları dine alma veya dinden çıkarma, günahları afvetme, dinî emirler koyma, mevcut dinî hükümleri değiştirme ve kaldırma salâhiyetine sahip değildir. Avrupa'daki ruhban sınıfı mefhumu, İslâmiyet'e yabancıdır. Dinî âyinlerin mutlaka hükümdar veya muayyen şahıs tarafından idare edilmesi gibi bir şart yoktur. Teokratik devlet mefhumu Avrupa'da doğmuş ve inkişaf etmiştir. Bu sebeple İslâm hukuk ve siyaset müesseselerini, Avrupa hukuk ve siyaset tarihi literatürüne göre değerlendirip isimlendirmek doğru değildir. Teokratik devlete, Papalık'tan başka, bazı Alman piskoposluk şehirlerini, Tibet, Karadağ ve şimdiki İran'ı misal vermek mümkündür.
İslâm amme hukukunda devletin dinî ve beşerî olmak üzere iki ciheti vardır. Seküler (dindışı/beşerî) cihet, devleti idare edenlerin din adamı olmasının icab etmediği ve icraatlarının elbette beşerî vasıfta olacağı mânâsına gelir. Dinî vasıf, kanunların ve idarecilerin icraatlarının İslâm hukukuna aykırı olmamasını ifade eder. Bir başka deyişle devlet dinî esaslara dayanmakla beraber, hükümdar ve vekillerinin icraatları sekülerdir. Bu da devletin şer'î karakterine halel getirmemektedir.
Uygar Topluma Geçiş - Service'in "işyöneticiliği" kuramı
Service, devlet kuramına ilişkin örneğini tam da Mezopotamya tarih ve coğrafya koşulları üzerine kurmaktadır. Böylece, kuramının içine (yalnızca devletsiz toplumdan devletli topluma geçişi değil) aynı zamanda ilkel topluluktan uygar topluma geçişin bir açıklamasını da almış olmaktadır:
Bir ırmağın dağlık yörelerden çıkıp ovalardan geçip denize
Sayfa 337Kitabı okudu
Hangimiz,başarısızlığa uğrasaydı,Mustafa Kemal’in sırtında beyaz gömlek ‘hain’diye asılacağını doğru dürüst düşünmüştür?İnkılap tarihimiz,İstanbul Hükümeti’ni daha başından Ankara’ya mahkum gibi anlatır.Tarihen böyleydi ama,fiilen değil.Hele ‘hukuken’asla!Devlet ve hükümet,İstanbul’dur;Mustafa Kemal’se merkezi,üstelik teokratik otoriteye başkaldıran bir ‘asi’.İdamına fetva çıkması,yarım yüzyıl sonra,bize tatsız bir şaka gibi mi görünüyor?Dürrizade’ye öyle görünmüyordu.Hele Vahdettin’e hiç!Çünkü o,’meşruluğunu’var olan iktidarın yasa ve fermanlarından almıyordu,tarihten ve halktan alıyordu.Bütün büyük devrimciler de öyle yapmışlardı.Mustafa Kemal’in gözünde,eylemin ‘meşruluğu’demek,halkça onaylanmış olması demektir.
Diktatörler işin başında kaçınılmaz olan bazı krizleri bir kez aştılar mı, genellikle bir süre için yerlerini sağlamlaştırmış olurlar; nasıl ki insan bünyesi iklim değişikliklerinden veya değişen hayat şartlarından ilk başta rahatsız olsa da sonradan onlara alışıyorsa, halklar da egemenliğin yeni biçimlerine şaşılası bir hızla uyum sağlar. Aradan
Sayfa 212 - 213, 214Kitabı okudu
