Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Öyle yazarlar vardır ki, yazdıklarını değerlendirmek için, onların
yaşam öykülerini ve özel kişiliklerini ayrıntılı olarak bilmesek de olur.
Hatta bu yazarları çok beğensek de, nasıl yaşadıklarını,
ne biçim insanlar olduklarını ayrıca merak etmeyebilir,
yazdıklarını okumakla yetiniriz sadece.
Buna karşılık, sanki sofralarında oturmuş,
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Thomas More, 7 Şubat 1478’de Londra’da doğdu.
Sekiz yaşındayken girdiği St. Anthony okulunda dört yıl
okuduktan sonra, babası onu Kardinal Morton’un evine yerleştirdi.
Bilgisini görgüsünü artırmak amacıyla çocuklarını başka
bir ailenin yanına vermek, İngilizler’in bir geleneğiydi o sıralarda.
En soylu ve varlıklı aileler bile bu geleneğe
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Thomas More on dört yaşına gelince, Kardinal Morton onu Oxford’a gönderdi.
More orada, Linacre, Grocyn ve Colet gibi çağın en ünlü
Hümanistlerinin öğrencisi olarak, iyice bildiği Latincesini ve özellikle
Yunancasını ilerletti. Üniversiteden ayrıldıktan sonra da,
Yunanca üstüne çalışmalarını hiçbir zaman bırakmadı.
John Lily’yle birlikte
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Çağımızın İngiliz tiyatro yazarlarından Robert Bolt,
A Man for All Seasons adıyla, Sir Thomas More’u ele alan
ve İngiltere’de, Amerika’da ve Fransa’da büyük ilgiyle seyredilen,
hatta filmi bile yapılan bir oyun yazdı.
Bu oyunun kişilerinden Kardinal Wolsey, çok yerinde
bir söz söyleyerek, “More, siz rahip olmalıydınız” der.
Gerçekten
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Mina Urgan'ın Kaleminden, Thomas More’un Yaşamı
Çağdaşlarının hepsinin bildikleri gibi, More yükselme
hırsından tümüyle arınmış bir insandı. Ne var ki, hiç istemediği halde,
yükseliyordu durmadan. 1518-1529 yılları arasında, durumu çok parlaktı.
1520’de Fransa Kralı Birinci François ile Sekizinci Henry’nin,
Calais dolaylarında, Camp du Drap d’Or denilen yerde,
görkemli bir törenle
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Chelsea Kilisesi’nde kendine tam o sıralarda yaptırdığı
mezarın yazıtında da aynı düşüncelerle karşılaşırız.
Thomas More, bir kopyasını da Erasmus’a gönderdiği bu yazıtta,
ölen yakınlarından, babasından, “sevgili küçük karım” dediği
ilk eşi Jane’den büyük bir sevgiyle söz eder.
İki eşinden hangisini çocuklarını doğuranı mı, yoksa
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Düşmanları, More’u yıkmak için çevirdikleri entrikalar arasında,
Elizabeth Barton olayından da yararlanmışlardı.
Bir manastıra çekilen ve “Kutsal Rahibe” diye anılan
bu saralı kızcağızda, sözde geleceği sezme gücü vardı ve karısını boşayıp
Anne Boleyn ile evlendiği için, Sekizinci Henry’nin cehennemlik
olacağını ileri sürüyordu. Katolikler, bunu bir propaganda
aracı olarak kullanınca, hem Elizabeth Barton hem de onu
tutanlar 1533’te ölüm cezasına çarptırıldılar.
Bu arada Sir Thomas More da sorguya çekildi.
Kralın isteği üzerine Kutsal Rahibeyle konuşan More,
ona siyasal sorunlara karışmamasını salık verdiğini söyledi.
Bu dediği de doğruydu; çünkü More, dinine candan bağlı
olmakla beraber, falcılık gibi boş inançlardan tümüyle arınmış bir insandı.
Gerçi More temize çıktı ama, durumu büsbütün güçleşti.
Kralı İngiliz Kilisesi’nin başı saymaya yanaşmadığına göre,
More’u iyice sindirecek bir yol tutmaktan başka çare kalmamıştı artık.
More, 1534 yılının Mart ayında, yakın arkadaşı Piskopos Fisher
ve başka Katolikler ile birlikte Londra Kulesi’ne kapatıldı.
On beş ay, yani ölünceye kadar hapis yattı.
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı ve Ölümü – Mina Urgan
Sir Thomas More oyununda anlatıldığına göre,
More, ölüme gittiğini bildiği halde her zamanki
neşesiyle güle söyleye hapse girdi.
Oyunun dördüncü perdesinin sonlarına doğru,
More’a haber getirirler:
Eğer More Kralın çıkardığı yasaya boyun eğmezse,
onu Londra Kulesi’ne kapatmak zorunda kalacaklardır.
Karısıyla kızları More’un önünde
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı ve Ölümü – Mina Urgan
More, hapise girdiği ilk aylarda, Kralı İngiliz Kilisesi’nin
başı yapan yasaya yemin etmeyi iki kez reddetti.
İki ağzı da keskin bir kılıca benzetmişti bu yasayı:
İnsan buna evet derse, ruhunu; hayır derse, bedenini yitirecekti.
More ise, ruhunu yok etmektense, bedenini yok etmeye çoktan razıydı.
Sorguya çekilirken, “Anlayın bunu,”
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
Thomas More’un Yaşamı – Mina Urgan
Sir Thomas More, ölümünden elli yıl sonra hâlâ böyle yüceltildiğine göre,
1535 yılında, düpedüz bir cinayet sayılan idamından hemen sonra,
yalnız İngiltere’de değil tüm Avrupa’da kıyametler kopmasına
hiç şaşmamalı. William Roper’in anlattığına göre, çağın
en güçlü imparatoru Beşinci Charles Şarlken İngiliz elçisi
Sir Thomas Elliot’u
UTOPİA - Kaynak Yayınları *Mina Urgan’ın incelemesiyleKitabı okudu
