TÜRKLER
Türkler olmasaydı acaba Dünya Siyasi Tarihi yazılabilir miydi? Asya'da Çin'i ablukaya alan, Önlerine kattıkları kavimleri batıya doğru harekete geçiren, Rusları Altın Orda tarih sahnesinden çekilene kadar Moskova ile sınırlı tutan, Hazar gölü civarında kurulan Hazarların Arapları uzun süre Kuzey'den uzak tutan, Hindistan'da siyasi birliği ilk kez kuran, Türgişler ile Asya'ya yayılmaya çalışan Arapları perişan eden, Romaya öldürücü darbeyi vuran, Avrupa haritasını şekillendiren, Doğu Roma İmparatorluğunu tarih sahnesinden silen, İslamiyeti uçsuz bucaksız coğrafyalara yayan ve daha sayamadığımız nice olayın baş rolü olan Türkler olmasaydı Dünya Siyasi Tarihi yazılabilir miydi?
Türkler Olmasaydı Tarih Yazılabilir miydi?
Türkler olmasaydı acaba Dünya Siyasi Tarihi yazılabilir miydi? Asya'da Çin'i ablukaya alan, Önlerine kattıkları kavimleri batıya doğru harekete geçiren, Rusları Altın Orda tarih sahnesinden çekilene kadar Moskova ile sınırlı tutan, Hazar gölü civarında kurulan Hazarların Arapları uzun süre Kuzey'den uzak tutan, Hindistan'da siyasi birliği ilk kez kuran, Türgişler ile Asya'ya yayılmaya çalışan Arapları perişan eden, Romaya öldürücü darbeyi vuran, Avrupa haritasını şekillendiren, Doğu Roma İmparatorluğunu tarih sahnesinden silen, İslamiyeti uçsuz bucaksız coğrafyalara yayan ve daha sayamadığımız nice olayın baş rolü olan Türkler olmasaydı Dünya Siyasi Tarihi yazılabilir miydi?
Türkeşler
Göktürklerle aynı çağda yaşamış ve devlet kurmuş Türk boylarından biri de "Türkeşler" ya da "Türgişler" dir. Kültür bakımından önemli kalıt bırakmamışlardır. Türk tarihinde Arap ordularına karşı direnişleri ile önemli bir yer tutarlar. Bu bakımdan Türk kültür köprüsünün ulusal bir yapı taşını oluştururlar. Eski Türkçeyi Orta Türkçeye bağlayan zincirin bir halkasını oluştururlar.
Türkeşler, Onokların Tulu kolunu oluşturan beş boydan biridir. Zamanla onların en güçlü boyu, öncüsü, sözcüsü durumuna gelirler. Göktürklere karşı savaşırlar, ama başarılı olamazlar. Göktürk yenilgisinden sonra Türkeş Beyi Su-lu, boyu yeniden derler. Zamanla tüm Onokları yanına almayı başarır. Çin'e bağlı Kuça, Hotan, Kaşgar, Karaşar kentlerini almak için akın düzenler. Çin imparatoru, Su-lu Han'la başa çıkamayacağını anlar. Gerçekte Çin o sıralar Doğu Göktürklerle uğraşmaktadır. Türkeşleri karşısına almak yerine yanına almayı, uygun bulur. 719 yılında Türkeş beyi Su-lu'yu kağan tanır. Böylece Türkeşler Çinlilerin de desteği ile beyleri Su-lu yönetiminde ili yöresinde yeni bir yönetim kurarlar.
Türgişler, Su-lu Kagan
Su-lu başkenti Talas'ın kuzeybatısında, Balasagun şehri olmak üzere, uzunca süren hâkimiyeti zamanında Mâveraünnehir'den doğuya Arap ilerlemesini durdurmak suretiyle, Orta Asya halkının "Arap teb'ası" olmasını engelleyen ve üzerinde Türklerin tarihî hak sahibi bulunduğu Mâveraünnehir'i yine Türk eline almağa çalışan bir hükümdar olarak görülür.
Sayfa 136
(627 sonrası ) ... On ok boylarından biri olan Türgişler temayüz ettiler.... 766lı yıllarda Ili havalisindeki yerlerini terk edip kuzey batıya doğru yayıldılar. Sır Derya havzası onların yeni yurdu idi. Derken Türgiş adı birdenbire kayboldu ve yerlerine aynı sahada birden Oğuzlar çıktı..
Sayfa 15Kitabı okudu
