Akçura, dönemin büyük araştırmacılarından biridir. Yaşamı boyunca Tatar Türkleri ve Osmanlı Türklerinin o dönemde yaşadıkları sıkıntılar için çok fazla kafa yormuş ve mücadele vermiştir. 1908 devrimine kadar Jön Türklerin savunduğu Osmanlıcık düşüncesine gönül vermişse de 1908den sonra Pantürkizm'in daha doğru bir yol olacağı konusunda fikir edinmiş ve çalışmalarını bu yönde ilerletmiştir. Yaşadığı çağda Osmanlı alim ve entellektüellerinin Türklük bilinci konusunda zayıf olduğu konusunda eleştirilerde bulunmuş, Tatar türklerinin izledikleri yolların daha iyi bir yol olduğu konusunu savunmuştur. İslam dinin reform içine girmesini de savunmuştur. Ayrı olarak da halk bilincinin oluşması konusunda da ısrarları olmuştur. Bulunduğu Rusya'nın o dönemde etkisi altında olduğu Halkçılık etkisi de onu derinden etkileyen durumlardan ya da görüşlerden biridir.
