"Tutunamayanlar"ın bu metinlerarası dünyasında, isimleri mitleşmiş üç roman kişisi renkli bir konuma sahiptir: Don Kişot, Hamlet ve Oblomov. Bu üç aydın arke tipini Atay, kurmaca kişilerinin kimi karakter özelliklerini vurgulamak amacıyla kullanır metninde. Hamlet, onun ikinci romanı ve tiyatro oyununda da yer alır. Shakespeare'in bu
Sayfa 248,249,250 / TUTUNAMAYANLARKitabı okudu
Adamın elinde, emaneti en son çalanın, onun yerine koyduğu bir paslı teneke varmış. Subaşı, adamın elindeki tenekeyi görünce,
- Kutsal emanet bu değil!.. diye bağırmış. Saray Nazırı, Bu değil!. demiş.
Vezir de, - Bu değil!.. demiş.
Sonra sırasıyla padişaha kadar hepsi,
- Bu değil, bu değil!. demişler.
O zaman, elinde paslı tenekeyi tutan adam, - Kutsal emanetin bu olmadığını siz nerden biliyorsunuz? Bu değilse, ya hangisi?.. diye sormuş. Bu soruyu oradakilerden hiçbiri yanıtlayamamış. Çünkü hepsi de emanetin yerine koydukları şeyin sonradan çalındığını anlamışlar. Yakalanan kişiyi hemen orada boğdurup işini bitirdikten sonra paslı tenekeyi kutuya koymuşlar. Kutu kutu içine kırkbir kutuya, onu da kırkbir oda içine gizlemişler. Ama içleri bitürlü rahat olmadığından, kutsal emaneti korumak için bir yasa çıkarmışlar. Bu yasaya göre, sabah, öğle, akşam, günde üç öğün, bütün ulus, atalardan kalan emaneti koruyacaklarına ant içmek zorundaymış. Bu andı içenlerin hiçbiri, korudukları kutsal emanetin çalına çalına, en sonunda bir paslı teneke olduğunu hiçbir zaman bilememiş.
Sayfa 12 - Hazinedeki Paslı TenekeKitabı okudu
— Hayatta üç yanlışım oldu olric.
+ Ne gibi efendimiz?
— Tanıdım, inandım, güvendim. Ama bir doğrum oldu .
— O nedir efendimiz?
+ Sevdim olric. Fakat sende bilirsin ki, üç yanlış bir doğruyu götürür.
##Oğuz atay##
"Siz A ve B'den değil, üç erkek ve beş kadından anlarsınız ancak."
Sayfa 67 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
-Hayatta üç yanlışım oldu Olric.
+Ne gibi efendim?
- Tanıdım,inandım, güvendim.
Ama bir doğrum oldu.
+ O nedir efendimiz?
-Sevdim Olric. Fakat sen de bilirsin ki üç yanlış bir doğruyu götürür...
Beni babama çok benzetirlerdi. Ona benzediğim için adam olamadım, serseri oldum artık eve çamurlu ayakkabılarımla gireceğim, hiçbir dediğinizi yapmayacağım, çünkü yoruldum, çünkü her şeyi birbirine karıştırdım, çünkü bu dünyada gizli mezhep bile sonunda gelip Beni buldu fakat sevebileceğim bir kadın, bol para, insan yakınlığı beni hiç bulmadı. Ben de üç yıl dört ay önce acılaştım, huysuzlaştım, hiçbir şeyi beğenmez oldum para kazanamayacağımı, insanları sevemeyeceğimi anlayınca uzaklara gittim, kimse beni bulamasın diye. Onlar da beni ciddiye aldılar, gelmediler; sadece gizli mezhebi gönderdiler. Mezhepler, resmî dinden ayrılmış ve din kitaplarınca, papazlarca, hocalarca filan uygun görülmeyen... hayır onlar tarikatlardır; mezheplerin yalnız gizlileri kötüdür, bugün din ve dünya işleri ayrılmıştır, fakat kanun var diye suçlar ortadan kalkmamıştır. Her suçun bir cezası vardır ve insanlara karşı işlenen suçların çok cezası vardır; iki aydan başlar, dokuz aya kadar, on aya kadar, bir yıla kadar, ebediyete kadar.
