Y ı l d ı z l a r *
_1-Sirius (Köpek yıldızı, Akyıldız, αlfa Canis Major): Yakıcı anlamındadır. Büyük Köpek Takımyıldızı’nda, Canis Majoriste yer alır. Sirius, biri beyaz cüceden oluşan ve birbirleri çevresinde 49.9 yılda dönen bir çift yıldızdır. Güneş'e 8,47 ışık yılı uzaklıkta ve güneşin iki katıdır. Aydınlatma gücü Güneş'in 25 katıdır. Siriusun yaşı
Dilde İpin Kopması ve Keyfilik
.
(.....)
Bir tespihin ipi kopsa ne olur? Taneleri darmadağın olur. Pekiyi, ne yaparsınız? Hemen taneleri toplarsınız, yeniden ipe dizmek üzere. Benim yapmaya çalıştığım şey onun gibi bir iş diyelim.
Bizim kuşağımız toplumda yüksek bir dil bilincinin oluşması için akademisyenlerin, yazarların, gazetecilerin, düşünce insanlarının özel çaba harcadığı, dil tartışmaları yürüttüğü bir dönemi yaşadı. Hangi durumda “çelişki” sözcüğü kullanılır, hangi durumda “çatışkı” denir, hangi durumda “karşıtlık” denir? Bunlar tartışılır, aralarındaki anlam farkları, sınırlar belirginleştirilmeye çalışılırdı. Öyle ya, birbirimizi doğru anlamak istiyorsak, öncelikle sözcüklerin içerikleri konusunda “uzlaşımlara” ulaşmalıydık. Eğitimli insanların başvuru kaynakları arasında sözcükler bir zamanlar önemli yer tutardı, uzlaşımlara dikkat etmek kaygısıyla.
Her neyse şimdiki durumda tespihin ipi koptu, taneler dağıldı ama bir ülkede ekonominin ipi koptuysa, yargının ipi koptuysa, eğitimin ipi koptuysa, kamu düzeninin ipi koptuysa, emin olun, dilin de ipi kopuyor.
(.....)
Ekonominin, eğitimin, hukukun, kamu düzeninin ipinin kopmasının kötü yönetimle ilişkisinin olduğunu çok iyi biliyoruz ama dilin ipinin kopmasının da hepsiyle ilişkisinin bulunduğunu bilmeliyiz. Keyfilik yaratıcılık değildir, zekâ gerektirmez.
[21.11.2021 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, PAZAR eki, 3.Sayfa, ÜLKER İNCE imzalı BİR VİRGÜL UĞRUNA başlıklı köşe yazısından]
.
Türkçe’nin İngilizceleşme Tehlikesi...
.
Türkçe -yapısı gereği- o kadar ekonomik bir dildir ki batı dillerinden çeviri yaparken bunu bütün çevirmenler fark eder. Kaynak metindeki sözcüklerin bazıları çeviride artar,
onları atmanız gerekir çünkü Türkçe fazla sözcük sevmez.
Sözün gelişi İngilizce’de “PEK ÇOK ÜLKEDE OLDUĞU GİBİ bizim ülkemizde de zorunlu eğitim on iki yoldur.” biçiminde dile getirilen bir içerik “PEK ÇOK ÜLKEDEKİ gibi bizim ülkemizde de zorunlu eğitim on iki yıldır...” biçiminde dile getirilir.
İngilizce’de benzerlik ilişkisini kurmaya yarayan o “olduğu gibi” ifadesini Türkçe’de “deki” soneki karşılar. Ama artık Türkçe’de de İngilizce’deki gibi söyleniyor ve İngilizceleştirilmiş Türkçe cümle örneklerinin sayısı hızla artıyor. Merak ediyorum acaba bir gün Türkçe’de İngilizceleştirilmemiş ifade kalacak mı?
.
[ 10.10.2021 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, PAZAR EKİ, Sf.4, DİLLERİN DE BAŞINA GELİR HANTALLIK, başlıklı Ülker İnce, yazısı]
.