Çağdaş psikoloji Kabil kompleksi diye büyük kardeşin küçük kardeşe karşı duyduğu kıskançlığı adlandırır. Biz, Kabil kompleksini ayrı bir mânâda kullanıyoruz: İşlediği cinayeti unutmak için vaka mahallinden uzaklaşan, vicdanının sesini yâdellerde unutmağa çalışan bir bedbahtın karanlık ve günâhkâr duyguları.
Çamaşır ipi, ne işe yaradığını unutmaz yine de
Mesela kız asabilir kendini onunla
Ya da... başka bir işe yaramaz zaten bu saatten sonra
Sayfa 69Kitabı okudu
"Hayali çok güzeldi, gerçek olunca öyle olmadı."
Biz, dünyanın en karmaşık insanlarıyız. Tarih, bize yaptığı şakayı hiç kimseye yapmamıştır. Düne kadar ne olduğumuzu bugün unutmak istiyoruz. Benimsenmemiş, kopmuş, şaşkın bir halde yarı yolda kalakalmışız. Gidecek yerimiz de kalmadı artık. Tıpkı göl olmak için çok küçük, toprağın içmesi için ise çok büyük olan ve bir taşma sonucu ana nehirden kopan bir dere gibiyiz. Ceddimiz ve gözden düşme suçluluğu yüzünden duyduğumuz belirsiz bir utancın etkisi altında geriye bakmak istemediğimizden ve ileride de bir şey göremediğimizden, herhangi bir karar almak korkusu içinde zamanı durduruyoruz. Kardeşlerimiz gibi göçmenler de bizimle alay ediyorlar. Bizse, gurur ve nefretimizle övünüyoruz. Muhafazakâr olmaya çalışırken, kendimizi öyle bir yitirdik ki, artık ne olduğumuzu biz bile bilmiyoruz. Bu ölü halimizi sevmiş olmamız ve bu durumdan kurtulmak istemeyişimizden ötürüdür mutsuzluğumuz.