"İnsanların hafızasında ilk peygamberlerden kalma bir söz vardır:
Utanmıyorsan dilediğini yap."
(Buhâri)
Hayasız Kişinin Manevi Yön(ün)den Ölmesi...
Bataklık kurutulmadan fâhişe sivrisineklerle mücâdele sonuç getirmeyecektir. Tevhîdî iman hâkim kılınmadan ahlâkî öğütler, delik kaba su doldurmaya çalışmak demektir. Ahlâksız insanların zührevî hastalıklar yanında rûhî hastalıklar, psikolojik anormallikler içine düşüp her konuda sapıklaştıkları ve çevrelerini de her yönden rahatsız ettiklerini göz önünde tutmak gerekir. “Utanmıyorsan, dilediğini yap!” diyen Rasûlullah, hayasız kişinin manevi yönden ölüme terk edilen kişi gibi olduğunu söyler. Doktorun ölümü beklenen hastaya: “Ne istersen ye, serbestsin!” demesi gibi der. Dolayısıyla iffetin kaybolması kişinin toplum içinde şeref ve itibarını kaybetmesine, bu yüzden de başka ahlâkî kusurları yapabilecek hale gelmesine yol açar.
Haya
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“İnsanlık, ilk günden beri bütün peygamberlerin üzerinde ittifak ettikleri bir söz bilir: Şayet utanmıyorsan, dilediğini yap!”
Ebu Mesud el-Bedri’den rivayet edildiğine göre Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: “İnsanların ilk Peygamberlikten beri duya geldikleri sözlerden birisi de " Utanmazsan dilediğini yap !" sözüdür.”
İmam Hattâbî'nin açıklamasına göre bu hadis, hayânın ilk peygamberden itibaren bütün peygamberler tarafından teşvik edildiğini ifade etmektedir. Çünkü Allah (Subhanehu ve Tealâ) her peygambere hayâlı olmayı ve ümmetini hayâlı olmaya teşvik etmeyi vahiy etmiştir.
...
Hadiste geçen “Utanmazsan dilediğini yap!” cümlesine âlimler üç çeşit mana vermişlerdir:
1 . Bu cümle, emir kalıbında bir haber cümlesidir. “Eğer hayâ duygusu sana engel olamıyorsa artık sen nefsinin arzu ettiği bütün kötülükleri yaparsın.” demektir. Ebu Ubeyd bu görüştedir.
2 . “Dilediğinizi yapın! Kuşkusuz Allah, yaptıklarınızı görmektedir.” (41 Fussilet/40) ayet-i kerimesi gibi tehdit ifade etmektedir. Yani “Utanmıyorsan dilediğini yap! Fakat şunu unutma ki her yaptığının cezasını göreceksin.” demektir. Ebu'l Abbas bu görüştedir.
3 . “Yapacağın bir işe bakmalısın. Eğer seni utandıracak bir iş ise ondan vazgeçmelisin. Fakat yaptığın takdirde seni mahcup duruma düşürmeyecekse onu yapabilirsin” anlamındadır. Ebu İshak el-Mervezî de söz konusu cümleyi böyle açıklamıştır.
Sayfa 44 - E-KitapKitabı okudu
Hâsılı;
Giydiğiniz elbiseler, bindiğiniz arabalar, konuştuğunuz süslü kelimeler, cebinizdeki paralar... Hiçbirinin hiçbir anlamı yok. Herkes kendi ahlakınca insan... İhanet de böyle işte, insanın kendine yakıştırdığı sürece yapabildiği bir hainlik...
Unutma!
Herkes kendine yakışanı yapar, şayet utanmıyorsan dilediğini yap.
Sayfa 69 - Nesil YayınlarıKitabı okudu
Ebû Mes'üd'un naklettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "İnsanlık, ilk günden beri bütün peygamberlerin üzerinde ittifak ettikleri bir söz bilir: Şayet utanmıyorsan, dilediğini yap!"
(B6120 Buhârî, Edeb, 78)
Sayfa 215Kitabı okudu