Varlığın Birliği hallâc'da daha açık bir şekil kazanır. Hallâc "Vahid ve Tevhid Onda ve Ondan: Fi ve An" diyerek, herşeyin Allah'da
olduğunu, Onun gayrının bulunmadığını ifade ediyor. Buna göre "Zât vahiddir" "Hak sandığın şey, Hakkın kendisi değil, sadece Hakk'ın zühur ettiği âlemdir" Demek oluyor ki, hallaca göre, sadece Hakk
vardır; Hakk'ın dışında bir şey yoktur; Ben de O’dur; Sen de 0'dur.
"İmanın verdiği nur ve şuurla ve sana gösterdiği ve bildirdiği esmâ-i İlâhiye adedince vahdet alâkaları ve ittifak rabıtaları ve uhuvvet münasebetleri var."
Esmâ-i İlâhiye: Allah'ın isimleri.
Vahdet: Allah'ın birliği.Teklik.
İttifak rabıtaları: Bir arada olma vesileleri
Uhuvvet münasebetleri: Kardeşlik {Allah için dostluk } ilişkileri.
Tasavvuf denince hemen akla gelen ve çok tartışıan
terimlerden biri olarak vahdet-i vucüd, genellikle
varlık birliği, varlığın birliği şeklinde Türkçe'ye
tercüme edilmiştir.
"Dünyada gerçek varlık sadece Allah'tır Allah'ın
dışındaki varlıklar gerçek varlık değildir, çünkü onlar
bağımsız bir varlık değil, bir başka varlığın varetmesiyle
vuciid bulmuşlardır" tezi üzerine kurulu
olan bu sistemin izlerini ilk sufilerde görmek mümkünse de, bunu kemale ulaştıran mutasavvıf Muhiddin-
i Arabi'dir
TASAVVUF VE HİKEMİYAT...
- " (…) Allah'ın birliği hususunda, O'nun marifetine ulaşma yolcuları, bilindiği üzere iki farklı anlayış esası vazetmişlerdir: Vahdet-i Vücut ve Vahdet-i Şühud… Beş duyu ile idrak ve beş duyu özelliklerinin "akıl" ile alâkasının olmaması gibi, ruha âit işlerinde akılla anlaşılması mümkün değildir. Rengi gözle görüyoruz, acı ve tatlıyı dille idrak ediyoruz; bunun yanında, akılla ilgisi olmayan hüzün ve sevinç gibi bazı hâllerimiz-hani bir sebebe bağlayamadığımız..."
Sayfa 49 - İBDA YayınlarıKitabı okudu
