Laik devletler, kilisenin müminlerden bekledikleri itaati yurttaşlardan beklediğinde, dinsel kurumların yerine hikmet-i hükümet aygıtını geçirmiş olurlar. Sonuçta, papalık, “Vatikan mı? Kaç tane zırhlı tümeni var?” diye alaya alan Stalin’i haksız çıkardı. Tanklar Stalinci papalığı çözülmeden kurtaramazken, Vatikan bugün Avrupa’nın utanç verici bir şekilde müsamaha gösterilen tek totaliter devleti olarak kalmıştır.