Eric Hobsbawn, “ Haşhaş tohumu nasıl afyon müptelası hammaddesiyse, milliyetçi, köktenci ideolojilerin oluşmasında tarih aynı işlevi görür,” der ve ilave eder:” “İstediklerini tarihi kaynaklarda bulamazlarsa uydururlar.”
Biz totalitarizmimizle bireyi yok ediyoruz. Bireysel özgürlüğü nadiren hoş görüyoruz, çünkü ondan korkuyoruz. Özgürlüğün, yaşamımıza düzen ve anlam getiren yapıları yok edeceğinden korkuyoruz. İtaatkâr olduğumuz, körü körüne boyun eğdiğimiz için hainler yaratıyoruz. Böylesine zayıf olduğumuz için totaliter oluyoruz. Kendi benliğimize inanç duymak, insana inanç duymak, bizi hainlerin olmadığı bir topluma götürebilir; o zaman kendimizden korkmamız için bir neden kalmayacaktır çünkü.
Başka bir anlamda, gerçek hain bizleriz. Kitlelerdir hain olan. Saptanmış resmî çizgiyi her an adım adım izleyenlerdir. Futbol kulübünün başkanı günün birinde çıkıp, takımın asıl renklerinin kırmızı-mavi değil, eflatun-mor olduğunu ilan eder. “Geçmişte,” der, “kulüp yüz elli yıl önce ilk kurulduğunda, formalarda kullanılan boyalar aslında eflatunla moru andırıyordu. Dolayısıyla, gerçek renklerimiz kırmızı-mavi değil, eflatun-mordur.” Bunun üzerine herkes, renklerin değiştirilmesine oybirliği ile karar verir. Durmadan renk değiştiriniz. İnsanlık tarihi, insanoğlunun birbiri ardına taraf değiştirmesinin örnekleriyle dolu. Bütün büyük devrimler, azınlıkların devrimleridir. Hepsi de azınlığın eylemiyle mümkün olabilmiş ve gerçekleştirilmiştir. Çoğunluk, ancak olay gerçekleştikten sonra bu çok köklü tarihî değişikliklere uymuş ve onları desteklemiştir. Bir zamanlar krallara, sultanlara ve çarlara saygı duyuyor, monarşiye karşı olanlardan nefret ediyorduk. Bugün cumhuriyetçiyiz ve cumhurbaşkanlarına alkış tutuyoruz. Yarın yeniden monarşist olabiliriz.
Neden sıradan insan tarihi diyip duruyorum
Alıştık tarihçilerin genellikle galiplerin tarihini yazmasına. Faşizmi övmek yasaklanırken, neden zülüm ve katliamı meşrulaştıran tarihler hala okullarda çocukları okutulabiliyor, mitinglerde, ekranlarda, satır aralarında tekrarlanageliyor?