Bu kitap o kadar da uzun olmamasına rağmen belki de benim uzun sürede onu okumamla, belki de kendi yapısıyla, anlattıklarıyla, belki de yazarın anlatım tekniğiyle benim için hikâyenin de üstüne bir hikayeye sahip. Bu kitabı okurken yaşadıklarımı çok net hatırlıyorum. Bazı yerlerini nerede okuduğumu, nasıl tepki verdiğimi çok net şekilde hala
Victor Hugo’nun dediği gibi, “Özen gösterilen dış görünüş cilalanıyor, dışarıdan bakıldığında herkes kusursuz. Oysa vicdanlarının derinliklerinde lağımlar, çirkef kuyular var.”
Ortalama 20 günlük okuma serüvenimden sonra 1862 yılında yayınlanan, yazımı yaklaşık 17 yıl sürmüş 1700 sayfalık bu başyapıtı sonunda okumuş olma mutluluğunu yaşarken tam anlamıyla hakkını vererek incelemem mümkün olmasa da bu deneyim üzerine yazmak istedim.
Bu özenle yaratılmış eser Hugo’nun belirttiği üzere: ‘’insanın emeğinin sömürülmesinden