pek çok iş yeri yapay zekâ uygulamakta zorlanıyor. Bunun nedeni, işletmelerin geliştirme sürecine çok fazla zaman harcamaları. Önceki sanayi devriminde bu mükemmel iş gören bir yaklaşımdı ama hızlı ilerleyen yapay zekâ devriminde artık pek elverişli değil. Söz gelimi, ürününüzün AI ile güçlendirilmiş bir versiyonunu geliştirmek için yıllar harcarsanız, piyasaya çıkacağı gün geldiğinde eskimiş olacaktır. Yapay zekâ işin temposunu sonsuza kadar değiştiriyor, yani sloganınız yerleştirme olmalıdır, geliştirme değil. Bu AI’ı kullanıma sürmek (tabii stratejik bir yaklaşımla), işler hale getirmek, somut iş yararı elde etmek, başarısızlık durumunda hemen toparlanmak ve hatalarınızdan çabucak ders çıkarmak demektir.
Ücretsiz, kamuya açık veri için pek çok büyüleyici seçenek mevcuttur:
• UK Data Service (İngiltere Veri Hizmeti) belli nüfus gruplarının gereksinimlerini anlamanıza yardımcı olabilecek bir dizi veri kümesi sağlıyor.8
• İngiltere merkezi hükümeti, yerel makamlar ve kamu organlarının verisini içeren data.gov.uk, olağanüstü bir piyasa ve tüketici içgörüleri kaynağıdır.9 ABD hükümetine ait veri için Data.gov10 ve Avrupa’ya ilişkin açık veri kümeleri için de EU Open Data Portal adresine başvurabilirsiniz.11
• World Bank Open Data dünya çapında çeşitli nüfus kesimlerine ve ekonomik göstergelere ilişkin veri kümeleri sunar.12
• Kaggle’da, Londra’da bisiklet paylaşımından Brezilya’daki orman yangınlarına kadar sayısız açık veri kümesi bulabilirsiniz.13
• Microsoft Research Open Data yayınlanmış araştırmalardan alınarak düzenlenmiş veri kümeleri sunar.14
• Amazon Web Services’tan arama kolaylığı ve örnek kullanım senaryolarıyla birlikte, oldukça zengin bir açık veriye erişebilirsiniz.15
• Google, veri kümelerini adını yazarak arama olanağı sunan Datasets Search Engine adlı uygulamasıyla açık veriyi daha kolay keşfedilebilir hale getirmeye çalışıyor.16
• Google Trends, web arama faaliyetine ve dünyanın her tarafındaki “trend başlıklara” ilişkin veriyi analiz etme olanağı sunuyor.
Bugün sahip olduğumuz verinin çok büyük bölümü, çok yakın zamanda elde edilmiştir. Aslına bakarsanız şu anda dünyadaki verinin yüzde 90’ı son iki yılın ürünüdür.1 Ayrıca her iki yılda bir elimizdeki veri miktarı ikiye katlanıyor.2 Büyük veri, giderek daha da büyüyor. Öyle ki, piyasa araştırması şirketi IDC, dünyadaki veri miktarının 2018’de 33 zettabitten 2025’te 175 zettabite çıkacağını tahmin ediyor.3 Bu, öyle yüksek miktarda veri ki... 175 zettabit veriyi DVD’lere depolamaya kalksanız, dünyayı 222 kez dolanacak kadar çok sayıda DVD gerekir.
Sosyoloji profesörü Nicholas Christakis Atlantic’teki yazısında, bir robot iş arkadaşının varlığının insanların daha rahat ve birbirleriyle iş birliğine açık hareket etmesine katkı yaptığını gösteren Yale’deki deneylerini anlattı. İş sırasında hatalarını çekinmeden kabul edip özür dilemeyi bilen (kasten bu şekilde programlanmış), neşeli bir robotla birlikte çalışan gruplardaki kişiler arasında daha iyi bir iletişim ve iş birliği oluştuğu görüldü.Bunun tersine, Christakis’in başka bir deneyi, bencil bir şekilde çevrimiçi oyun oynayan robotların, başka koşullarda cömert davranacak insanları aynı şekilde bencilce hareket etmeye ittiğini gösterdi. Dolayısıyla robotların varlığı insanların davranış biçimini etkileyebiliyor; bu, işverenlerin dikkate alması gereken ilginç bir nokta.
Bir AI sistemini eğitmek için bir yılda ortalama bir Amerikalının 17 katı karbon salınımı gerçekleştiriliyor.29 2012’den bu yana AI sistemlerini eğitmek için harcanan bilişim gücünün miktarı 3,5 ayda bir, ikiye katlanıyor.30 Bu dudak uçuklatan artış sonucu, AI’ın 2025’te dünyadaki tüm enerji kullanımının onda birine ulaşabileceği tahmin ediliyor.
(Bu enerjiyi kanser, yoksulluk, sıtmanın yayılması, ulaşılabilir sağlık hizmetleri ya da iklim değişikliğinin etkileri gibi dünyanın en önemli problemlerinin çözümü için kullanmış olsak, neler başarabilirdik, bir düşünün.)
İşin gerçeği, AI irili ufaklı pek çok işletme için artarak gerçekçi bir seçenek halini aldığından, bunun geri dönüşü yok. Teknolojik ilerleme tek yönlüdür; geleceğin en başarılı şirketlerinden çoğunun AI güdümlü organizasyonlar olacağı konusunda içimde en ufak bir kuşku yok.
Amazon yeni uygulamasıyla yine gizlilik yanlıları arasında bazı tepkilerin doğmasına neden oldu. Şirketin mahalleyi tarayarak belirlediği kuşkulu faaliyetleri polise bildiren bir kamerası olan akıllı kapı zili tasarımı, bana oldukça rahatsız edici geliyor.22 Komşusunun kapı zilinin kendisi hakkında casusluk yapmasını kim ister? Özellikle de evinde herhangi bir Amazon cihazı tercih etmeyen ya da evinde başka akıllı ürünler bulunan kişiler için, yan komşudaki bir Amazon cihazının kendileri hakkında bilgi topluyor olabileceği düşüncesi, en hafif deyimiyle kabul edilebilir değildir.
Kuşkusuz, akıllı cihazlarımız devamlı olarak hakkımızda çok fazla veri topluyor. Aynı şeyi Google da yapıyor. Ziyaret ettiğimiz bütün web siteleri de. Telefonlarımız da. Genelde sorun, bu verinin toplanması ya da kullanılmasında değil; insanların verinin bu yolla toplandığından habersiz olmaları ve onlara bunu kabul edip etmeme seçeneğinin tanınmamasıdır.