Tanzimat döneminin yöneticileri, yakın tarihin en becerikli, yaratıcı kadrolarıydı; bürokrasinin içinden yetişip yükselen devlet memurlarıydı, ikinci dönemde Osmanlı hükümdarları, imparatorluğun tarihinde görülmeyen bir biçimde bütün erki elinde toplamış ve bunu modern bir bürokratik aygıtı ve asıl önemlisi bir ideolojiyi kullanarak yapmışlardır.