(d. 27 Aralık 1934, Van - ö. 26 Şubat 1988, İstanbul), edebiyat eleştirmeni, yazar ve dilbilimci.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi (1960). 1961'de aynı fakülteye asistan olarak girdi. 1965'te doktorasını verdi; 1972'de doçent, 1978'de profesör oldu. İngiltere'de Nottingham Üniversitesi'nde (1964-65) ve Almanya'da Konstanz Üniversitesi'nde (1970, 1974-76) araştırmacı olarak çalıştı. Uppsala (İsveç) ve Batı Berlin üniversitelerinde çeviri kuramları ve yöntemleri konulu seminerler yönetti. Robinson Crusoe'nun Türkçedeki ilk tam çevirisiyle 1969 Türk Dil Kurumu (TDK) Çeviri Ödülü'nü kazandı. 1975-83 arasında TDK Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu.
1958'den sonra Varlık, Yeni Dergi, Türk Dili, Yeni Ufuklar, Çağdaş Eleştiri gibi dergilerde inceleme yazıları ve çeviriler yayımlayan Göktürk, eleştirilerinde dil çözümlemelerine ve üslup sorunlarına ağırlık verdi.
D. H. Lawrence, T. S. Eliot. E. Kästner, F. Dürrenmatt gibi yazarlardan yaptığı çevrilerle tanınan Göktürk'ün başlıca yapıtları Edebiyatta Ada (1973), Okuma Uğraşı (1979) ve Çeviri, Dillerin Dili'dir (1986).
Tarih boyunca birçok uygarlıkta, aydınlatma dönemleri çeviriyle başlamıştır. Her toplumda, her çağda, sanat, bilim, düşünce alanlarında özgün yaratıcılığın, açık ya da dolaylı olarak, çeviriyle beslendiği su götürmez bir gerçektir.
Türkçenin öbür dillere oranla birçok kendine özgü yönünden birkaçına değinebiliriz: Dolambaçlı bileşik tümceler Türkçede yok denecek ölçüde azdır. Soyut kavramlar sık sık somut göstergelerle anlatılır: "göze girmek, başa çıkmak, alın yazısı, gönül yarası"gibi. Akrabalık ilişkilerinin oldukça ayrıntılı bir kesinlikle belirtilmesi eğilimi vardır: Türkçede "baldız, yenge, görümce, elti" gibi anlamların hepsi Almancada "Schwaegerin", İngilizcede ise "sister in law" ile karşılanır.
Farklı türlerde okuma hedefimi bu sene az çok gerçeklestirdiğim için memnunum. Çok sevdiğim edebi metinler de olmuş ama bu sene en çok kurgu dışı metinlerden etkilenmişim. Bir senelik macerama baktığımda bazı kitapların diğerlerine göre öne çıktığını gördüm. Kimilerini edebi hazzından, kimilerini bilgilerinden ve bilgileri sunuş tarzından,
Yenilmesi gereken ilk düşmanlar; öfke ve umutsuzluktur.
Colette
Günaydın 1000Kitap :) Mutlu ve umutlu günler İnşallah...
Cumanız mübarek olsun.
Bugün tarihiyle doğanlar ;
Çok akademik olduğunu düşündüğüm için yarım bıraktım. Metinbilim üzerine bir temel olması gerekiyor anlamlandırmak için. Adına bakıldığında okuma ile ilgili daha sade ve gerekli bilgiler bulacağını düşünüyor insan lakin bu görüldüğü gibi değil. Bir yazar ve okur olarak benim açımdan okumamın şart olmadığını düşünüyorum fakat bu meseleyi bir tez, uzmanlık alanı haline getirenlere kuşkusuz ki farklı bir perspektif katacaktır.
Okuma UğraşıAkşit Göktürk · Yapı Kredi Yayınları · 201995 okunma
Okuma Uğraşı’nın yazarı Akşit Göktürk 1934 Van doğumlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunu. Meslek hayatına üniversitede devam eden Akşit, Erzurum Atatürk Üniversite’sinde okutmanlık yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi’ne geçerek asistanlık görevinde bulunuyor. 1972’de doçent 1978’de ise profesör
Metnin tamamlanması ve anlamın ortaya çıkmasında okuma eyleminin yani okurun yerini ve önemini incelemiş. Edebî metne okur açısından, anlamlandırma/alımlama bakımından yaklaşmış. Kolay anlaşılır bir dili var. Yazının teknik tarafıyla ilgilenenler için bilgilendirici ve yararlı bir kitap.
Okuma UğraşıAkşit Göktürk · Yapı Kredi Yayınları · 201995 okunma