Andrey Platonov

Andrey PlatonovCan yazarı
Yazar
7.9/10
646 Kişi
2.376
Okunma
235
Beğeni
13,4bin
Görüntülenme

Hakkında

Andrei Platonov, 28 Ağustos 1899 - 5 Ocak 1951, eserleri varoluşçuluğu öngören bir Sovyet yazarı olan Andrei Platonovich Klimentov'un mahlasıydı. Platonov bir Komünist olmasına rağmen, eserleri kolektivizasyona ve diğer Stalinist politikalara karşı şüpheci tutumları nedeniyle kendi yaşamı boyunca yasaklandı. Platonov, Orta Rusya'nın Chernozem Bölgesi'ndeki Voronezh'in eteklerinde Yamskaya Sloboda yerleşiminde doğdu. Babası demiryolu atölyelerinde çalışan bir metal tesisatçısı (ve amatör mucit) idi ve annesi bir saatçinin kızıydı. Yerel bir kilise okuluna gitti ve ilköğrenimini dört yıllık bir şehir okulunda tamamladıktan sonra on üç yaşından itibaren yerel bir sigorta şirketinde büro memuru, bir boru fabrikasında izabe işçisi, makinist yardımcısı, depocu ve demiryolu gibi işlerde çalışmaya başladı. 1917 devrimlerinin ardından Voronezh Politeknik Enstitüsü'nde elektrik teknolojisi okudu. 1918'de İç Savaş patlak verdiğinde Platonov, babasına asker ve malzeme taşıyan ve karları temizleyen trenlerde yardım etti. Bu arada, Platonov şiirler yazmaya başladı ve onları Moskova'da ve başka yerlerdeki gazetelere gönderdi. Ayrıca yerel süreli yayınlara üretken bir katkıda bulundu. Yazar olarak en yoğun dönemi olan 1918'den 1921'e kadar düzinelerce şiir (1922'de bir antoloji yayınlandı), birkaç öykü ve yüzlerce makale ve deneme yayınladı. 1920'de Platonov mahlasını benimsedi. Edebiyat, sanat, kültürel yaşam, bilim, felsefe, din, eğitim, politika, iç savaş, dış ilişkiler, ekonomi, teknoloji, kıtlık ve toprak ıslahı gibi çok çeşitli konularda, dikkat çekici derecede yüksek enerji ve entelektüel erken gelişmişlikle kendinden emin bir şekilde yazdı. Ayrıca yerel Proletcult hareketine katıldı, Mart 1920'de Komünist Gazeteciler Birliği'ne katıldı ve Krasnaia Derevnia'da ("Kızıl kırsal") ve yerel demiryolu işçileri sendikasının gazetesinde editör olarak çalıştı. Ağustos 1920'de Platonov, yeni kurulan Voronezh Proleter Yazarlar Birliği'nin geçici yönetim kuruluna seçildi ve Ekim 1920'de Moskova'da Smithy grubu tarafından düzenlenen Birinci Proleter Yazarlar Kongresi'ne katıldı. Düzenli olarak şiirlerini okudu ve çeşitli kulüp toplantılarında eleştirel konuşmalar yaptı. Temmuz 1920'de Platonov, arkadaşı Litvin'in (Molotov) tavsiyesi üzerine Komünist Parti'ye aday üye olarak kabul edildi. Parti toplantılarına katıldı, ancak 30 Ekim 1921'de "istikrarsız bir unsur" olarak Parti'den ihraç edildi. 1921'deki kıtlıktan rahatsız olarak, yerel komünistlerin davranışlarını (ve ayrıcalıklarını) açıkça ve tartışmalı bir şekilde eleştirdi. 1921'de Platonov, Maria Aleksandrovna Kashintseva (1903–1983) ile evlendi; 1922'de Platon adında bir oğulları ve 1944'te Maria adında bir kızları oldu. 1922'de, 1921'deki yıkıcı kuraklık ve kıtlığın ardından, Platonov, Voronej Eyaleti Arazi İdaresi ve daha sonra merkezi hükümet için elektrifikasyon ve arazi ıslahı üzerinde çalışmak üzere yazmayı bıraktı. Sonraki yıllarda mühendis ve yönetici olarak çalıştı, göletler ve kuyuların kazılması, bataklıkların kurutulması ve bir hidroelektrik santrali inşasını organize etti. 1925'te "1905 Karadeniz İsyanı" hakkında bir kitap yayınladı. Bu aynı zamanda, Sergei Eisenstein'ın Potemkin Zırhlısı filminin de çekildiği yıldı. Platonov'un kitabı, Komünist Partinin resmi tarihinin bir parçası olarak Leningrad'da yayınlandı. 1926'da düzyazı yazmaya geri döndüğünde, bazı eleştirmenler ve okuyucular, büyük ve özgün bir edebi sesin ortaya çıktığını kaydetti. 1927'de Moskova'ya taşınarak, ilk kez bir dizi önde gelen dergiyle çalışan profesyonel bir yazar oldu. 1926 ve 1930 arasında, NEP'ten ilk beş yıllık plana (1928–1932) kadar olan dönemde, Platonov iki büyük eserini, "Chevengur" ve "The Foundation Pit" romanlarını üretti. Sisteme yönelik örtük eleştirileriyle, Chevengur'un bir bölümü bir dergide çıkmasına rağmen, ikisi de yayınlanmak üzere kabul edilmedi. Kitaplar 1980'lerin sonlarına SSCB'de yayınlanmadı. Bir yazar olarak hayatında ve kariyerinde bir dönüm noktası, Mart 1931'de Birinci Beş Yıllık Plan sırasında tarımın zorla kollektifleştirilmesini anlatan bir roman olan For Future Use'nin (Rusça "Vprok") yayınlanmasıyla geldi. Stalin, Platonov'un yazar olarak değeri konusunda kararsızdı. Aynı muhbirin Temmuz 1931'deki raporu, yazardan "parlak, bir peygamber" olarak da bahsettiğini iddia etti. Platonov ise Troçki, Rykov ve Buharin hakkında düşmanca açıklamalar yapmasına rağmen, birkaç kez mektup yazdığı Stalin hakkında eleştirisi olmamıştır. Hatta Stalin, Ekim 1932'de Moskova'da Gorki'nin villasında düzenlenen Sovyet yazarlarıyla bir toplantıda, yazarları "insan ruhunun mühendisleri" olarak adlandırırken "Platonov burada mı?" diye sormuştu. Mayıs 1938'de Büyük Sürgün sırasında Platonov'un oğlu "terörist" ve "casus" olarak tutuklandı. Daha 15 yaşında olan Platon, Eylül 1938'de on yıl hapis cezasına çarptırıldı ve tüberküloza yakalandığı bir çalışma kampına gönderildi. Platonov ve tanıdıklarının (Mikhail Sholokhov dahil) çabaları sayesinde, Platon Ekim 1940'ta serbest bırakıldı ve eve döndü, ancak ölümcül hastaydı ve Ocak 1943'te öldü. Bu arada Platonov da aynı hastalığa yakalandı. Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında (1941-1945), Platonov savaş muhabiri olarak görev yaptı, ancak bu sürede hastalığı kötüleşti. 1946'da yayınlanan son kısa öyküsü "Dönüş" resmi olarak onaylanmadı. Son yayınları iki folklor koleksiyonuydu. 1951 yılının ilk günlerinde öldü. Platonov, ölümü sırasında nispeten bilinmese de, sonraki Rus yazarlar üzerindeki etkisi oldukça fazladır. Çalışmalarından bazıları 1960'ların Kruşçev Çözülmesi sırasında yayınlandı veya yeniden basıldı. Siyasi yazıları, algılanan anti-totaliter duruşu nedeniyle, Joseph Brodsky onu dünyanın en tuhaf yazarı olarak adlandırdı.
Tam adı:
Andrei Platonovich Klimentov
Unvan:
Sovyet Rus yazar, filozof, oyun yazarı ve şair
Doğum:
Voronej, Rus İmparatorluğu, 28 Ağustos 1899
Ölüm:
Moskova, SSCB, 5 Ocak 1951

Okurlar

235 okur beğendi.
2.376 okur okudu.
67 okur okuyor.
1.699 okur okuyacak.
48 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
En iyisi sen bana düşünmemeyi öğret
Sayfa 123 - Metis Yayınları
Ruhumuz uyuştu yaşamaktan
Sayfa 74 - Metis Yayınları
Reklam
''...içimde bir müzik çalıyor, hem acı veriyor hem de iyi hissettiriyor.''
Sayfa 22
“Yaşayamadık gitti (..) her gün denedik, olmadı”
Sayfa 74 - Metis Yayınları
101 Best Books (En İyi 101 Kitap)
Bir kitabın beğenilmesinde kişisel zevkler, hayat görüşü vs. ve daha bir sürü şey bu alanı tehdit ediyor. Tehdit dedim çünkü; fikir alış-verişinde (aslında bunu başka türlü yazacaktım vazgeçtim) bulunanlar genelde çoğu zaman anlaşmazlığa düşerler. İnsan aslında daha ilk başta anlaşamayan bir varlık olmuştur. Kabil'in Habil'i öldürmesi
1000 Kitap Okurlarının Zorlandıkları 100 Kitap
Uzun bir aşamadan sonra (Geçmişini öğrenmek isteyenler #39501741 , #39692156 ve #39905161 iletilerine bakabilirler) Okurken Zorlanılan 100 Kitap listesini tamamladık, katkıda bulunan herkese çok teşekkürler. Liste sadece edebi eserleri kapsamakta. İlerleyen
Reklam
Liste Oluşturma İletisi - Zor Okunan Kitaplar
Liste #39905161 iletisinde son aşamaya geldi, iletiye bakıp görüşlerinizi söylerseniz sevinirim ------------------------------ #39495551 iletimden fark edebileceğiniz gibi öz be öz sitesel bir kitap listesi oluşturma çalışmalarına başlıyorum. Bu listenin konusu - haliyle- zor kitaplar

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
152 syf.
7/10 puan verdi
Hayattayken kitapları yasaklı olan, bu nedenle çok zor şartlarda yaşamını sürdürmüş olan ve ölümünden yıllar sonra kitapları basılan Andrey Platanov'un okuduğum ilk kitabı Can. Kitaba şöyle bir göz attığımda içinde Sarıkamış'ı Karakalpaklar'ı görünce ilgimi çekmişti, tanıdık bir şeyler okuyacağım diye merakım artırmıştı. Nitekim öyle de oldu. Kitabın kahramanı Nazar Çagatayev Sovyetler tarafından yetiştirilerek, ölümle pençeleşen halka umut aşılaması, onları yeniden ayağa kaldırması için Sarıkamış'a, doğduğu topraklara geri gönderiliyor. Akıcı bir kitap, sade ve anlaşılır. Okurken yorulmuyorsunuz ama üzülüyorsunuz çünkü baştan sona açlık, sefalet, hastalık ölüm dolu kitap. Tüm bu olumsuzlukları bir nebze olsun azaltan ise kitaptaki karakterlerle beraber yaşadığınız o umut. Hem dönem eleştirisi, hem insanlığın içinde bulunduğu şartların güzel bir özeti. Severek okudum, okumanızı öneririm.
Can
CanAndrey Platonov · Metis Yayınları · 2013972 okunma
149 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
·
14 saatte okudu
İÇİNDE Mİ OLMAK İSTERSİN DIŞINDA MI?
Sorarım size,neresinde olmak isterdiniz çukurun,içinde mi? yoksa dışında mı? Ya da kenarında, sessiz sakin olanları izlemek mi? Tercihiniz hangisinden yana olurdu acaba... Tarafı olmalı bir insanın.Kendine ait düşünceleri olmalı, düşüncelerinden ödün vermeyen karakter ve kişilik sahibi olmalı insan... Öyle böyle değil,ya öyle ya da böyle olmalı... Dansöz gibi kıvırmamalı mesela,kişiye göre,iktidara göre düşünceleri değişmemeli mesela ,tek düşüncesi olmalı ve düşüncesinin arkasında durmalı... Emekçinin,işçinin hakkını savunanlar çukurun içinde,zenginliği ve burjuva kesimini savununlar çukurun dışında... Ezilen, hor görülen,yoksulluğa itilen,köleleştirilen kesim sosyalizmi savunurken;burjuva kesimi ise paralarına para ekleme peşinde olan,emekçiyi ezme,sırtından geçinme düşüncesini savunanlar da emperyalizm...diye bağıran toplulukların savaşları ile bütünleşiyoruz.... ve bu savaştan galip çıkan olur mu bilinmez... Yüzyıllardır süre gelen bu savaşı okuyoruz satırlar boyunca... Sovyet Rusya zamanında çekilen çileler,açlık,yoksulluk,ötekileşmiş,hor görülmüş sosyalistlerin,her şeye rağmen düşüncelerinden vazgeçmemelerini,birbirlerine kenetlenmelerini hayranlıkla okuyoruz. Sizin gibi yolundan şaşmayan,sürüye uymayan,,kandırılmayan, fikirlerinin ve düşüncelerinin arkasında duran insanlara bu ülkenin ihtiyacı var diyoruz. Ama sadece diyoruz.... Her kesim tarafından özellikle gençler tarafından okunmalı...
Çukur
ÇukurAndrey Platonov · Metis Yayıncılık · 2017338 okunma
168 syf.
8/10 puan verdi
·
Beğendi
·
25 saatte okudu
Açlık, hastalık, savaş ve tüm bunların karşısında ufalan insanlar. Hayatlarının ve ülkelerinin onları ezdiği yetmiyormuşçasına birbirlerini de eziyorlar. Belki de alıştıklarından belki de bundan başka bir şey bilmediklerinden. . Andrey Platonov ile Can adlı eseriyle tanışmış; dilimize kazandırılan diğer eserlerini de edinmiştim. Can’dan sonra diğer kitaplarından da etkileneceğimden neredeyse emindim. Dönüş’te de beklediğimi hatta fazlasını buldum. İçinde yer alan 9 öykü de kırıcı, üzücü ve sistem hakkında düşünmeye zorluyor okuru. Ancak hiçbiri umutsuz değil; Yuşka da Nikita da hatta İnek de... Büyük cümleler etmeden de küçük insanların kendi küçük dünyalarını anlatarak da ‘büyük edebiyat’ yapılabildiğini kanıtlıyor Platonov. Çok sevdim. Yazardan okuyacağım sıradaki eser ise: Mutlu Moskova. . Günay Çetao Kızılırmak’ın mükemmel çevirisi, kapak tasarımında (ve öykülere çok uygun olduğunu düşündüğüm) İlya Repin’in İki Köylü Kadın adlı çalışmasıyla ~
Dönüş
DönüşAndrey Platonov · Metis Yayınları · 2009345 okunma