Jean-Marie Gustave Le Clezio

Derin,uzun betimlemelerle dolu romanda iki farklı hikaye var. Biri Nur'un diğeri Lalla'nın. Bu iki hikayenin ortak noktaları her iki karakterin de çöl kökenli olması ve soylarının aynı kişiden gelmesi. Onun dışında bir bağlantıları yok. Le Clezio okurlara bu iki hikayeyi vermesinin sebebi bence Nur'la alakalı olan kısımda çöl hayatını ve sömürgeciliği, Lalla'nın hikayesinde ise Marsilya'daki şehir hayatının farklılıklarını ve hikayenin sonunda özüne yani çöl hayatına dönmesini anlatmak istemesi.Üstelik çöl hayatında betimlemeleri abartırken, şehir hayatını gerçekçi yalın bir dille anlatmış.
Anlatım şeklinin farklılığı ve dili ustaca kullanmasından ötürü de bu Nobel ödülünü almış olabilir. Çünkü bazı okurlara sıkıcı gelebilecek türden bir kitap. Ama ben genel itibariyle beğendim. Lalla'nın cesaret dolu kişiliğini sevdim. Kitap farklı kültürlere ait şeyler de kattı bana. Betimlemelerin fazla olması çölde yürüyormuşsunuz gibi veya başınızdan aşağı kumlar dökülüyormuş hissine kaptıracak sizi haberiniz olsun :)

Kitabın tuhaf bir dili ve üslubu var. Her ne kadar çeviri olsa da. Okumak pek kolay olmadı. Çoğu okuru sıkacağını tahmin ediyorum. Tüm kitap şimdiki zaman kipinde yazılmış. Ancak çoğunlukla geniş zaman anlamı verecek şekilde. Anlatılan tüm olaylar o an olanlar değil de, sanki yaşam rutini içinde, günlük hayatın bir parçası olarak yapılan, sıradan her günkü işler gibi hikâye edilmiş. Olağan üstü olanlar bile. Ve hemen hemen hiç diyaloğa yer verilmemiş. Sadece birkaç konuşma var ve onlarda anlatımlar içinde, aktarma yoluyla verilmiş. Yazarın edebi gücünü ve kullandığı dili sevdim ancak sürekli aynı yeknesaklık içinde süren öyküde hiç heyecan hissedilmiyor. Olay değil durum hikâyesi gibi. Bir yandan da gelişen olaylar var ama bunlar sürekleyici bir tarzda anlatılmamış. Karışık mı oldu? Benim de kafam karışık bu kitapla ilgili. Nasıl yorumlayacağımı bilemedim.

Ayrıca romanda birbirinden tamamen bağımsız, bambaşka iki hikâye var. Ben aralarında hiçbir bağ, paralellik kuramadım. İki ayrı kitap olması gereken öyküler. Neden aynı kitaptalar anlamadım. Tek ortak noktaları olayların yaşandığı coğrafya. Arada büyük zaman farkı olduğundan birbirleriyle ilgisi olmayan öyküler olmuş. Kişiler arasında da bir bağ bulamadım. Neyse, tavsiye edeceğim bir kitap değil. Her ne kadar yazar Nobel almış olsa da.

Clézio'nun bu romanı Latin Amerika ve özellikle de Meksika için yakılmış bir ağıttır.
Meksika'da bir vadinin sonunda, tepesinde yüksek bir dağ bulunan küçük bir köyde, çilek tarlalarının ortasında ve gözden ırak bir topluluk: Campos... Campos'ta birçok milletten insan bir arada yaşar... Okul yoktur, çünkü bütün köy bir okuldur. Cinsellik serbesttir, çünkü ikili aşk doyasıya yaşanır... Campos'u yaşlı danışman yönetir, ama çocuklar yetişkinlerden önce gelir. Uyuyacakları evleri cocuklar kendileri seçerler... Hatta Campos'un kendine has bir dili de vardır. Orada doğa, toprak, yıldızlar ve emek saygı görür. Paranın ve geleneksel aile kurumu bulunmaz Campos'ta, ama taciz ve sapkınlık da... Campos'ta çalışma yoktur, çünkü boş zaman yoktur...
Ourania ütopyasında aşkın güzelliği, çocukluğun saflığı, doğanın şiirselliği yeniden okurların gözleri önüne seriliyor. Yazar kendi dil çeşitliliğini, eşitlik ve özgürlük açlığını sonuna kadar okuruna hissettiriyor.

Savaşın en acı ve yürek burkan yanlarını çok naif ve dokunaklı bir dille, bir genç kızın karmaşık ruh dünyasından, fakat insanın içine işleyen bir sadelikle anlatmayı başarmış. Savaşın içinde insanlığın türlü çeşitli hallerinin aynen başka zamanlardaki gibi süregidiyor olması şaşırtıcı, üzücü ve korkutucu..