Hakkında
Karl Theodor Jaspers, (d. 23 Şubat 1883 - ö. 26 Şubat 1969), felsefede varoluşçu akımın teorisyenlerinden Alman filozof ve psikiyatrist. Modern psikiyatri, din felsefesi, tarih felsefesi ve siyaset felsefesinde önemli etkileri olmuştur.
Karl Jaspers, her ne kadar felsefeye erken yaşlardan ilgi göstermeye başlasa da hukukçu babasının etkisiyle üniversitede hukuk okumaya karar vermiştir. Fakat kısa sürede hukuktan sıkılarak, 1902'te tıp okumaya başlamıştır.
1909'da tıp okulundan mezun olmuş Heidelberg'deki bir psikiyatri hastanesinde çalışmaya başlamıştır. Döneminin tıbbi çevrelerinin zihinsel hastalıklara yaklaşımından tatmin olmayan Jaspers psikiyatrik yaklaşımı geliştirmeyi kendine görev edinmiş, 1913'te Heidelberg Üniversitesi'nde geçici olarak psikoloji öğretmeye başlamıştır. Daha sonra pozisyonu kalıcıya dönüşmüş, Jaspers hiçbir zaman klinik uygulamaya geri dönmemiştir.
"Genel Psikopatoloji" (1913) adlı yapıtında psikopatoloji yöntemleri ile görüngübilimsel ve yorumbilgisel yaklaşımlar arasındaki bağları incelemiş, bu yaklaşımları bazı psikopatoloji sorunlarına başarılı bir şekilde uygulamıştır.
40 yaşında ruhbilim çalışmalarından felsefe çalışmalarına dönen Jaspers'in "Psychologie der Weltanschauungen" (1919) adlı yapıtı hem ruhbilimi algıladığımız dünyaya dair bir vizyon oluşturma gereksinimi içinde değerlendirmesi, hem de Kant, Kierkegaard, Nietzsche ve Weber'den ne ölçüde etkilendiğini göstermesi bakımından çok önemlidir. Jaspers'i etkileyen diğer önemli filozoflardan bazıları Platon, Plotinos, Hegel, Schelling, Dilthey ve Husserl'dir.
Karl Jaspers, başyapıtı olarak nitelenen "Felsefe" (1932) adlı kapsamlı kitabında kendi varoluşçuluk anlayışını dile getirmiş, kitap Nazi Almanyası'nda yasaklanmıştır. Bu nedenle İsviçre'ye giden ve Basel Üniversitesi'nde dersler vermeye başlayan Jaspers, bu dönemde felsefeyle bağlarını bir hayli koparmış, daha çok siyaset felsefesiyle ilgilenmiştir. Bunun en önemli göstergesi "Atom Bombası ile İnsanlığın Geleceği" (1958) adlı yapıtıdır. Çlümüne kadar ise çalışmalarının çoğunu "din felsefesi" oluşturmuştur.
Karl Jaspers felsefenin pek çok alanında ilginç anlayışlar geliştirmiştir. Bunların en önemlileri din felsefesinde "aşkın", "şifre" (gizli yazı düzeni), "felsefece inanç" tasarımları; tarih felsefesinde "Eksenler Dönemi" tezi; siyaset felsefesinde ise "yeni siyaset düşüncesi"dir.
Karl Jaspers insanın dünya karşısındaki mümkün tutumlarını, bireyin ölüm, savaş, değişme ve suç gibi durumlar karşısında vermek durumunda olduğu kararları analiz eden, varoluş problemini akıl aracılığıyla çözümleyecek bir varoluş felsefesi geliştirmiştir. Varoluşla, insanın yaşadığı ve dolayısıyla nesnelleştirilemeyen acı çekme, suçluluk ve ölüm gibi durumlarla sınırlanan ve açığa vurulan insanlık halini anlayan Jaspers'e göre, bu nihai durumlar bilimsel düşüncede gözden kaçırılır ya da bir takım açmaz ve antinomilerle ifade edilir. Oysa bu tecrübeler deneysel bene ilişkin bilgimizin eğretiliğini ve dünyasal varoluşumuzun güvenilmezliğini gösterir. Gerek kilisenin, gerekse siyasetin insanları özgür değil eşit yapmaya çalıştığını söyleyen Jaspers, gerçek varoluşunu yaşayamayan insanın başkaları tarafından kurulmuş olan bu çadırdan çıkabilmesi, kabuğunu yırtabilmesi için üç zorunlu koşul bulunduğunu söyler: Yalnızlık, cesaret ve savaş. Kitlesel duygudaşlık içinde sevgiyi kaybeden insan yalnız olabilmelidir. Bununla birlikte, önce yalnızlık ve başkalarını özleme açmazını cesaretle yaşama zorunluluğu bulunmaktadır. Bu iki koşulu gerçekleştiren insanın savaşacağı üç şey vardır: Ölüm, acı çekme ve suç. Gerçek bir varoluş düzeyine yükselmek, varolabilmek sorumlu olmaktan geçer. Bir inanç ahlakı geliştiren Jaspers, insanın varoluşunu gerçekleştirebilmesi için, bilimi aşarak "mutlağa" ya da "Tanrı"ya gitmesi gerektiğini söylemiştir. Varoluşunu bu yolla kuran insan, ona göre, ahlaksal bakımdan doğru olanı da bulmuş olur.
Tam adı:
Karl Theodor Jaspers
Unvan:
Alman filozof ve psikiyatrist
Doğum:
Oldenburg, Almanya, 23 Şubat 1883
Ölüm:
Basel, İsviçre, 26 Şubat 1969
Okurlar
108 okur beğendi.
359 okur okudu.
19 okur okuyor.
473 okur okuyacak.
15 okur yarım bıraktı.
Sözler ve Alıntılar
Günümüzde, bütün sarsılmalara ve yıkımlara rağmen, önemli bir şey olmamış gibi yaşama ve düşünme tehlikesi içindeyiz.
“Zenginler fakirlere Tanrı'dan başka bir şey bırakmadılar.”
Friedrich Nietzsche
İnanç, inançsızlıktan doğar. İnançsızlık deneyimi olmayanlar, bilinçli inançlar uygulayamazlar.
Uçurumları sevenin kanatları olmalı.
Tanrı, insanların kendisine ulaşabileceği, birçok yol yaratmıştır.
İletiler
“Hayat gerilim ve gaye, yetersizlik ve tamamlanmamışlıktır.”
Karl Jaspers
Felsefenin ne olduğuna dair çeşitli görüşler vardır. Ancak ben içlerinden bir tanesini gerçekten benimsiyorum bu da Karl Jaspers'ın "Felsefe yolda olmaktır" sözü. Gerçekten felsefe yapmak bazen belirsizlikleriyle bazen hakikatleriyle dolu olan keyifli bir etkinlik. Ve ne yaparsanız yapın asla o yolu bitiremezsiniz. Çünkü girdiğiniz yol diğer insanlardan farklıdır. Yol farklı ve bitmediği içindir belki de filozofların ölümsüzlüğü ne dersiniz ?
Bir yerde küçük insanların büyük gölgeleri oluşuyorsa, orada güneş batıyor demektir..!
Çin Atasözü
Günaydın 1000Kitap....
Bugün tarihinde doğan edebiyatçılar;
1000kitap.com/yazar/Karl-Jasp...
Vefat eden;
1000kitap.com/yazar/john-keat...
1000kitap.com/yazar/Aleksi-To...
1000kitap.com/yazar/omer-bedr...
1000kitap.com/yazar/halit-fah...
Yorumlar ve İncelemeler
