Mehmet Kaplan books by first publication dates, Mehmet Kaplan reading order
About
18 Mart 1915 tarihinde Eskişehir Sivrihisarda doğmuştur. Ortaöğrenimini Eskişehirde tamamladı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı asistanı, 1939′da lisans, 1942′de doktora, 1943de doçent, 1952de profesör oldu.
1958-1959da Erzurum Atatürk Üniversitesinde dekanlık ve rektör vekilliği görevlerinde bulundu. Kaplanın ilk yazıları 1930ların sonunda Gençlik, İnkılapçı Gençlik dergilerinde göründü. 1943-1946 arasında İstanbul dergisinde yayınlanan inceleme ve eleştiri yazılarıyla tanındı. 1947den sonra Hareket, Şadırvan, İstanbul, çağrı, Hisar, Türk Edebiyatı gibi dergilerde yazdı.
Önceleri incelemelerini metnin anlatım biçimine dayandırırken; daha sonraki yıllarda sanatçının kişiliği, biyografisi, psikolojisi gibi öznel etkenlerle metin arasında bağlantılar kuran bir yaklaşımla edebiyat tarihine yöneldi. Dilin yenileşmesi karşısında tavır aldı. Kaplanın yabancı dilleri: Fransızca, İngilizce, Almancadır. 23-02-1986 tarihinde aramızdan ayrılmıştır.
Yunus bir mısrasında dinin birleştirici gücünü çok güzel anlatır
"Aşk ile bağladık kamet safımızı kim ayıra"
Camide namaz kılarken yan yana ve arka arkaya dizilen insanların teşkil ettikleri nizam son derece mânâlıdır. Burada insanlar sadece Allah karşısında değillerdir. "Yan yana" ve "beraber oluş" duyguları sadece dinî duyguyu kuvvetlendirmekle kalmaz, "sosyal birlik hissi"ni de doğurur. Yahya Kemal, "Süleymaniye'de Bayram Sabahı" şiirinde, camide beraber ibadet ederken duyulan bu "sosyal birlik duygusu"nu kuvvetli bir şekilde ortaya koymuştur :
Dili bir, gönlü bir, îmânî bir insan yığını
Görüyor varlığının bir yere toplandığını;
Büyük Allah`ı anarken bir ağızdan herkes
Nice bin dalgalı Tekbîr oluyor tek bir ses...
Sadece mücerret düşüncelere dayanan felsefe sistemleri ve ideolojiler, hiçbir zaman dinlerin ibadet, dua ve merasimlerine istinat eden birleştirici kudretine ulaşamaz.
Son zamanlarda öykü konusunda tavsiye vermemi isteyen epey mesajla karşılaşıyorum. Zamanında bende - #17244229 - sormuştum. O günden bugüne epey zaman geçti. Tavsiye edilen birçok kitabı okumaya çalıştım. Ayrıca bunun dışında da rast geldiğim öykücüleri okumaya gayret gösterdim. Bu yazım kesinlikle ukalalık olarak
Sakarya Üniversitesi'nde ders aldığım hocalarımın çoğu Mehmet Kaplan'ın öğrencisiydi. Mehmet Kaplan hocadan bir bilgi nakledecekleri zaman "hoca" demezler "Kaplan Bey" derlerdi. Bu söyleyiş biçimi, Prof.Dr.Mehmet Kaplan'ın tedrisatından geçmiş öğrencileri birarada tutan, onları bir topluluk haline getiren bir kültür.
Her milletin kendine has ortak kültürü vardır. Kültür de bu milletlerin ortak değerlerini içinde barındırır örneğin dil gibi. Mehmet Kaplan’ın kaleme aldığı bu eser herkes tarafından okunması gereken bir kitaptır. Bu sayede kişide milli benlik duygusu oluşacak, Türk dili ve kültürüne bakışı değişecek ve bu konudaki hassasiyeti artacaktır. Aynı zamanda yazarın akıcı üslubu, dili güzel bir şekilde kullanmaya ve sadece eserin kendisiyle sınırlı kalmayıp kişinin bakış açısını geliştirmeye teşvik edici şekildedir. Türk dili ve kültürünü öğrenmek isteyen herkese okumasını tavsiye edeceğim bir eser :)
Kültür ve DilMehmet Kaplan · Dergah Yayınları · 20201,392 okunma
İlk baskısı 1969 yılında basılmış olup, benim elimde bulunan kitap ise 2019, 8.baskıdır.
Kitap, Mehmet Kaplan'ın yapmış olduğu konferans ve denemelerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.
Kitabın müellifi, edebiyat ile uğraşmasına rağmen milliyetçi kimliği ile öne çıkmış bir isimdir.
Kitapta 'Türk' milliyetçiliğine, diline,
Mehmet Kaplan'ın ilk Kültür ve Dil kitabını okumuştum. Açıkcası biraz sıkılırım diye ön yargıyla başlamıştım ama kitabı okuyunca Kaplan'ın ne kadar akıcı, kendini okutturan bir dili olduğunu, ön yargılarımda tamamen yanıldığımı gördüm. Şiir Tahlileri kitabında da gayet akıcı bir üslupla son divan şairi Akif Paşa'dan Yahya Kemal Beyatlı'ya kadar olan Tanzimat, Fecr-i Ati, Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerindeki önemli şairlerin (otuz şair, otuz iki şiir) belli başlı şiirlerini olabildiğince objektif bir şekilde açıklamış. Şiirler, içinde bulunulan dönem ve şairlerin psikolojik durumları, düşünüş tarzları da ele alınarak gayet açıklayıcı bir şekilde tahlil edilmiş. Bu tahliller yapılırken içinde bulunulan dönemlerin özelliklerine de değinilmiş, şairler birbirleriyle karşılaştırılmış. Genelde şairlerin başlıca tanınan, önemli şiirlerine yer verilmiş olsa da bu şiirlerden yola çıkarak onların genel şiir anlayışlarıyla ilgili çıkarımlar yapmak mümkün. Edebiyat ve şiire ilgi duyanların beğenerek okuyacağını düşünüyorum.