Mükemmel bir hükümet asla varolamaz; çünkü insanların tutkuları, hırsları vardır. Şayet insanların tutkuları, hırsları olmasaydı o zaman da hükümete gerek kalmazdı.
II. Abdülhamit bu motifle Hicaz demiryolu için bütün dünya Müslümanlarından iane toplamak, İstanbul medrese ve okullarında İslam dünyasının her yerinden gelen ve celbedilen gençlerin okutulmasını sağlamak, Avrupa'da İslamiyet aleyhindeki neşriyat, propagandayı önlemek ve İslam'ı küçük düşüren tiyatro eserlerini yasaklamak gibi faaliyetlere özen gösteriyor ve başarı da sağlıyordu... Sultan Abdülhamit, bilgi ve izni dışındaki panistlamist hareketleri de desteklemez. Gaspirinski İsmail'in Mısır'daki İslam Kongresi toplama teşebbüsü veya Abdurrahman Kevvakebi veya C. Afgani'nin faaliyetlerini kontrol eder ve engellerdi. Bizzat C. Afgani'yi nihayet İstanbul'da ölümüne kadar ikamete mecbur etmiştir.