Ömer Hayyam

Ömer HayyamDörtlükler yazarı
Yazar
8.4/10
4.930 Kişi
22,8bin
Okunma
3.653
Beğeni
88,1bin
Görüntülenme

Ömer Hayyam

22,8bin okunma, 3.653 beğeni - Ömer Hayyam kitapları, eserleri, Ömer Hayyam kimdir, öz geçmişi, Ömer Hayyam nereli gibi bilgiler, kitap incelemeleri ile yorumları, Ömer Hayyam sözleri ve alıntıları detaylı profili ile 1000Kitap'ta.

Hakkında

Gıyaseddin Eb'ul Feth Ömer İbni İbrahim el-Hayyam veya Ömer Hayyam (Farsça: عمر خیام; d. 18 Mayıs 1048 - ö. 4 Aralık 1131), İranlı şâir, filozof, matematikçi ve astronom. Hayyam, Nişabur doğumludur. Yaşadığı dönemin ünlü veziri Nizamül-Mülk ve Hasan Sabbah ile aynı medresede zamanın ünlü alimi Muvaffakeddin Abdüllatif ibn el Lübad'dan eğitim görmüş ve hayatı boyunca her ikisi ile de ilişkisini kesmemiştir. Bazı kaynaklar; Hasan Sabbah'ın Rey kentinden olduğu Nizamül-Mülk'ün de yaşça Ömer Hayyam ve Hasan Sabbah'tan büyük olduğunu ve böylece aynı medresede eğitim görmediklerini belirtmektedir. Yine de Ömer Hayyam, Hasan Sabbah ve Nizamül-Mülk'ün ilişki içinde olduklarını inkar etmemektedir. (Kaynak: Semerkant-Amin Maalouf Amin Maalouf'un bu kitabında Hasan Sabbah ve Nizamül-Mülk ile Ömer Hayyam'ın ilişkisini ve hikâyelerini kurgulamış olabileceği de düşünülmelidir. Hayyam'ın kendi dilinden yazılı böyle bir açıklaması yoktur.) Ömer Hayyam, birçok bilim insanınca Bâtınî ve Mu'tezile anlayışlarına dâhil görülür. Evreni anlamak için, içinde yetiştiği İslam kültüründeki hâkim anlayıştan ayrılmış, kendi içinde yaptığı akıl yürütmeleri eşine az rastlanır bir edebi başarı ile dörtlükler halinde dışa aktarmıştır. Hayyam aynı zamanda çok iyi bir matematikçiydi. Üçüncü dereceden bilinmeyen denklemlerle ilgili yazdığı cebir adlı eserinde bilinmeyen rakamın yerine Arapçada "şey" anlamına gelen kelimeyi kullanmıştır. Daha sonra bu eseri diğer dillere çevrilirken İspanyolcaya "Xay" olarak geçmiştir. Bu kelime ilk harfine indirgenerek bilinmeyen rakamın simgesi "x" olarak kullanılmaya başlamıştır. Binom açılımını ilk kullanan bilim insanıdır. Hayyam, genelde şiirlerindeki eğlence düşkünlüğünün belirgin olmasından dolayı rubaileri ile ünlenmiştir. Geçmişte yaşamış birçok ünlünün aksine Ömer Hayyam'ın doğum tarihi günü gününe bilinmektedir. Bunun sebebi, Ömer Hayyam'ın birçok konuda olduğu gibi takvim konusunda da uzman olması ve kendi doğum tarihini araştırıp tam olarak bulmasıdır. Rubailerinde; dünya, var oluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir şekilde akıl yürüttüğü görülmektedir. Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha öncesi zamanlarda yaşamış toplumların kabul ettiği hiçbir kurala bağlı kalmamış, kendinden önce yaşayanların insan aklına koymuş olduğu sınırları kabullenmemiş, bir anlamda dünyayı, insanı, var oluşu kendi aklıyla baştan tanımlamış; bu nedenle de çağını aşarak "evrenselliğe" ulaşmıştır. Ancak unutmamak gerekir ki Hayyam'ın yaşadığı dönem, kendisi gibi çağları aşan ve tarihin gördüğü en büyük düşünürlerden birini yaratacak sosyo-kültürel altyapıya sahipti. Kendi tarihinin belki de en aydınlık dönemlerini yaşayan İslam dünyasında felsefenin hak ettiği ilgiyi gördüğü, Selçuklu saraylarında ise sentez bir Orta Doğu kültürü (Türk-Hint-Arap-Çin-Bizans) oluşmaya başladığı bir dönemde yaşayan düşünür, böylece nispeten yansız ve bilimsel bir öğrenim görmüş, felsefeyi günah saymayan bir toplum içinde özgürce felsefe ile ilgilenebilmiştir. Hayyam, aynı zamanda dünya bilim tarihi için de önemli bir yerdedir. Günümüzde kullanılan Miladi ve Hicri Takvimlerden çok daha hassas olan Celali Takvimi'ni hazırlamıştır. Okullarda Pascal üçgeni Fransız matematikçi Blaise Pascal'ın soyadıyla olarak öğretilen matematik kavramı aslında Ömer Hayyam tarafından oluşturulmuştur. Matematik, astronomi konularında dünyanın önde gelen bilim insanlarındandır. Birçok bilimsel çalışması olduğu bilinmektedir. Öklidi yorumlamıştır ve Horasan'da da bir yıldız evi vardır. Kendisi Yunan biliminin savunucusuydu ve İbn-i Sina'nin düşüncelerinin takipçisiydi. Pek çok rubai ünü sebebiyle Hayyam'ın rubailerine karıştırılmıştır, bilinen kadarıyla rubailerinin sayısı 158'dir. Fakat kendisine mâl edilenler binin üzerindedir. Ayrıca Ömer Hayyam için tarihteki ilk bilinen savaş karşıtı eylemci yakıştırması da yapılmaktadır. Rubailerinin Türkçeye çevirisi birçok farklı çevirmen tarafından yapılmışsa da rubaileri Türk halkına sevdiren çeviri Sabahattin Eyüboğlu tarafından yapılmıştır. Kaynak: tr.wikipedia.org/wiki/Ömer_Hayyam
Tam adı:
Gıyaseddin Eb'ul Feth Ömer İbni İbrahim'el Hayyam
Unvan:
İranlı Şair, Filozof, Matematikçi ve Astronom
Doğum:
Nişabur, İran, 18 Mayıs 1048
Ölüm:
Nişabur, İran, 4 Aralık 1131

Okurlar

3.653 okur beğendi.
22,8bin okur okudu.
590 okur okuyor.
6,3bin okur okuyacak.
208 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
Yerin üstüne baktım uykuya dalmışlar altına baktım çürüyüp toprak olmuşlar
bu yıldızlı gökler ne zaman başladı dönmeye ne zaman yıkılıp gidecek bu güzelim kubbe aklın yollarıyla ölçüp biçemezsin bunu sen mantıkların, kıyasların sökmez senin bu işte
Reklam
Tanrı, cennette şarap içeceksin, der; Aynı tanrı nasıl şarabı haram eder?
Sen hiç gitmeyecek gibisin, değil mi? O gidenler de hep senin gibiydiler.
Sayfa 39 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Gençlik bir kitaptı, okuduk bitti; Canım bahar geçti çoktan, kış şimdi.
"Güzeller bayram günü süslenir, senin ise bayramları süsler yüzün."
Ömer Hayyam
Ömer Hayyam
'Gönlünü hoş tut, sonu gelmez kaygıların..'
Ömer Hayyam
Ömer Hayyam
Reklam
"Celladına aşık olmuşsa bir millet, İster ezan, ister çan dinlet. İtiraz etmiyorsa sürü gibi illet, Müstehaktır ona her türlü zillet." ~
Ömer Hayyam
Ömer Hayyam

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
290 syf.
·
Puan vermedi
·
7 günde okudu
Ömer hayyam İslam'ın ileri döneminde yaşamış rubai türünün mimari şair ve bilim insanıdır. Kitabı tek cümle ile özetleyecek olursam Allah korkusunu Allah sevgisi ile değiştirmiş biri görüyorum. Yer yer bize ağır gelebilecek yerler olsada samimiyet taşıyor mısralardan. Şarabı seven biri iseniz hayyamin rubaileri eşliğinde bir daha için derim. Mekan arıyorsanız Diyarbakır da Sülüklü handa okuyup transa geçebilirsiniz :)
Rubailer
RubailerÖmer Hayyam · Kabalcı Yayınevi · 201222bin okunma
202 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Ömer Hayyam dinsiz, kadın düşkünü ve şarapçı olarak lanse edilse de tasavvufta kullanılan metaforlar gibi onun rubailerinde geçen sevgilinin Allah’ı, şarabın Allah aşkını, sarhoşluğun da vecd halini simgelediğini düşünüyorum. Bu bakış açıyla okunduklarında anlamları bambaşka bir boyut kazanıyor. Hatta biraz daha ileriye gideyim, dörtlüklerinde sadece sufizmi değil melamiliği de seziyorum. Melami, bildiğiniz üzere, gerçek özelliklerini saklayarak halkın kınamasını üzerine çekendir. Görünen o ki Ömer Hayyam bu hususta gayet başarılı olmuş.
Ömer Hayyam
Ömer Hayyam
Dörtlükler
Dörtlükler
Dörtlükler
DörtlüklerÖmer Hayyam · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202122bin okunma
216 syf.
7/10 puan verdi
Öncelikle çeviriyi takdir etmek istiyorum. İş Bankası Yayınları her zamanki gibi kusursuz bir çeviri yapmış. (ama yine de orjinal hallerini okumayı isterdim) Ömer Hayyam, rubailerinde sınır tanımadan, özgür bir şekilde düşüncelerini, dünya, varoluş, Allah hakkındaki sorgulamalarını mizahi bir dille dörtlüklere dökmüş. Hayyam dini özde değil, sözde yaşayanları eleştiriyor. Şarap, kadın,zevku sefa düşkünlüğüyle bilinen Hayyam, toplumu ve yargılarını önemsemediğini bu yazdığı rubailerle bas bas bağırıyor aslında. Yaklaşık bin yıl önce böyle bir felsefeye sahip olup, böyle dörtlükler yazmak büyük cesaret. Zira bugün bile böyle tepkiler alan bu eser ve Ömer Hayyam kim bilir nelerle karşılaştı o dönemde...
Dörtlükler
DörtlüklerÖmer Hayyam · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202122bin okunma