Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

Zekine Türkeri

Zekine TürkeriBask Meselesi yazarı
Yazar
Çevirmen
0.0/10
0 Kişi
2
Okunma
0
Beğeni
1.084
Görüntülenme

Zekine Türkeri Sözleri ve Alıntıları

Zekine Türkeri sözleri ve alıntılarını, Zekine Türkeri kitap alıntılarını, Zekine Türkeri en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Basklılar, yaşadığı coğrafyanın kendi dilin de anlamlı bir karşılığı olan çok az halktan biridir. "Tarihsel Bask toprakları" olarak bilinen coğrafyanın adı olan Euskal Herria Baskçada, bir versiyona göre "Bask dili halkı ", bir başkasına göre ise 'Bask Halkı' anlamına gelir . Tarihsel başkenti İrunyea ya da Pamplona olan bu topraklar yedi bölgeden oluşur : Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Nafarroa, Lapurdi, Behe Nafarroa ve Zuberoa. Bask coğrafyası 20.664 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir. Fransa ve İspanya devletleri arasında bölünmüş olan Euskal Herria'nın% 14'ü Fransa, diğer kısmı İspanya devle­tinin sınırları içinde yer alır. Fransız Devleti 'nde bulunan parçası "Kuzey Bask Ülkesi" ya da "İparralde" olarak tanınmakta olup Lapurdi, Behe Nafarroa ve Zuberoa bölgelerini kapsar. Bu bölüm Fransız Devleti'nin % 0.5'i kadardır. "Gü­ney Bask Ülkesi" ya da "Hegoalde" ise İspanyol Devleti'nde yer alan parçasıdır. Araba, Bizkaia, Gipuzkoa ve Nafarroa'yı içine alan bu bölüm İspanyol Devlet i 'nin % 3.5'i kadardır.
Bask Devleti yine bu kralın dö­neminde bölünür. Castilla Kralı VIII. Alfonso, Papa'nın da desteğiyle İberik Yarımadası'nı yeni Müslüman istilacılardan korunmak amacıyla, diğer Hıristiyan krallara ittifak çağrısında bulunur. Güçlü Sancho bu çağrıya olumlu yanıt verir. Güçlü Sancho birlikleri, Müslümanların İberik Yanmadası'ndaki askeri egemenliğine, 1212'de yapılan Navas de Tolosa muharebesinde son verirler. Fakat Müslümanlara karşı girişilen bu savaş, Navarra Krallığı 'nın, Alava, Vizcaya, Guipuzcoa, Zuberoa ve Laburdi bölgelerini kaybetmesine yol açar. Katolik krallarının birlikleri, 1512'de Navarra Krallığı'nı istila eder ve Castilla Krallığı'na katarlar.
Sayfa 20
Reklam
Carlist Savaşlar
Liberalizminin siyasi teorisi XV III. yüzyıl sonları ile XIX . Yüzyıl başlarında, Fransız Devrimi'nin etkisi ile İspanyol Dev­leti'nde de egemen olmaya başlar. Merkezi yönetimi güçlen­dirmek için Basklıların tarihsel yasaları olan fuero'lar yürürlükten kaldırılmaya başlanır, Basklılar da buna karşılık silahlı ayaklanmalar
Sayfa 27
Basklılar , geleneksel yasaların yaşatıldığı sürece, kendilerini kendi topraklarının egemeni kabul ederler ki bu dönem kıtasal bölüm de denen Kuzey Bask'da 1789'a, yarımada kısmı da denen Güney Bask'da ise 1876'ya kadar sürer. Yine, Yurtsever Bask Solu diye bilinen bağımsızlık yanlısı Basklıara göre Bask toprakları, farklı biçimlerde Castilla'ya ile birleşene ka­dar, hiçbir yere tabi olmaksızın özgür ve bağımsız idiler. Ya­rımadadaki Bask topraklarının Castilla'ya bağlanma tarihleri şöyle: Gipuzkoa 1200, Araba 1322, Bizkaia 1379 ve Nafarroa 1512. Yine aynı kesime göre, bu tarihlerde zaten bilinen an­lamıyla devlet anlayışı yoktu , o nedenle o günkü bağımsızlık anlayışı da bugünkü ile karıştırılmamalı . Daha çok "beylik" türünden feodal yapılanmalar vardı. Yine adı geçen bağlan­malar da politik bir birleşmeyi if ade etmiyordu, çünkü "fuero"ların yitirmemişlerdi. Krala kişisel bir bağlılıktı söz konusu olan.
Sayfa 24
Bask Milliyetçiliğinin Babası: Sabino Arana
Bask milliyetçiliğinin ideolojik babası kabul edilen Sabino Arana, bir kaç tersane sahibi Carlist bir ailenin çocuğu olarak 1865'de Bilbao'da doğar. 1882'de Bask dili ve geleneklerini incelemeye başlayan Arana, 1892'de hukuk öğrenimini gördüğü Barselona'da Vizcaya'nın Bağımsızlığı için adlı ilk kitabını yayınlar .
Sayfa 29
Bask Milliyetçiliğinin Doğuşu
Bask milliyetçiliği, XIX yüzyıl sonlarında Sabino Arana Goir i 'nin öncülüğünde, endüstrileşme ve göç olgularının bek­lenen bir sonucu olarak doğar. XIX . yüzyıl ortalarında başla­yan endüstrileşme, şehirleşme ve göç olgularını da beraberinde getirmiştir. Bask topraklarına, özellikle Vizcaya madenlerinde çalışmak üzere İspanyol Devleti 'nin başka bölgelerinden kitlesel göç akınları yaşanır. Nihayet Basklılar yalnız dil olarak değil etnik olarak neredeyse yok olmanın eşiğine varmışlardır. Milliyetçi Bask hareketi böyle bir ortam da, göçün hızlandırdığı asimilasyona da tepki olarak , yitirilen tarihsel siyasi hakları telafi ve tam bağımsızlık hedefleri ile politik arenaya çıkar.
Sayfa 29
Reklam
Basklıların kökeni ile ilgili bir iddia:
Basklıların kökenine dair bir iddia da Milliyetçi Bask Par­tisi'nin (PNV) kuru cusu ve Bask milliyetçiliğinin babası sayılan Sabino Arana'ya ait. Arana'ya göre Basklıların kökeni "doğu"ya ya da "güneşin doğduğu" yere uzanıyor. iddia, kay­nağını "euzco" kelimesinin etimolojik kökeninden alıyor: "eguzki -ko" (güneş'den). Nereden "euzko" halkı ? "Güneş"den ya da "doğu"dan gelen.
Sayfa 17
"Baskçı" bir bakış açısı için bu sorulardan en tuhafı kuşkusuz "egemenlik"le ilgili olanı: "Ne demek hiç egemen oldu­lar mı? Basklılar kendi topraklarında 1876'ya kadar hep ege­men oldular". Kanıt mı? Bir nevi anayasaları olan "Los fueros", yani "kendi öz yasaları" Bu egemenlik üniter bir egemen likten en çok, bölgesel egemenlikler biçimindeydi. Bu pencereden bakanların Bağımsız Bask Devleti'ne yanıtı "Bask Krallığı", üniter Bask Devleti 'ne ise "Navarra Krallığı'nın Bü­yük Sancho III dönemi" olur . "İspanyolcu" bir bakış açısının aynı sorulara verilecek ya­nıtlar yukarındakilere hiç de yakın sayılmaz. En azından ilk ikisine "kesinlikle hayır", sonuncusuna en iyimser yanıt "ola­ bilir de olmayabilir de" ya da "belki, 'fuero 'lardan dolayı ola­bilir" dir. Yani bu kesim e göre bırakın üniter devleti, Basklılar bağımsız devletle de hiç bir şekilde tanışmadılar.
Sayfa 19
Bask Dili'nin dünyanın en eski dillerinden ve Avrupa'nın yaşayan yegane "ailesiz" dili oldu­ğudur. Avrupa'nin en yaşlı ve yaş ayan yegane Hint Avrupa öncesi dilidir aynı zamanda. Onunla birlikte yaşamış olan kıtanın diğer prehistorik dilleri, Hint-Avrupa kökenli dillerce silinip süpürülmüşlerdir yer yüzünden. Prehistorik dillerin genel yok oluşu içinde Bask dilinin kendini yaşatıyor oluşu, dil bilimciler tarafından diller tarihinin en görkemli olayların­dan biri olarak görülüyor.
Sayfa 17
Castilla'nın ne zaman İspanya'ya dönüştüğü konusunda verilebilecek kesin bir yanıt yok. 1474'de Castilla prensesi İsabel, Aragon prensi Fernando ile evlenir. Bu tarihe kadar Castilla ve Aragon iki farklı krallık idiler. Kısa bir süre sonra İsabel kraliçe, Fernando kral olur ve Reyes Catolicos (Katolik Krallar) unvanını alırlar. Bu olayla birlikte Castilla Krallığı ve Aragon Krallığı tek monarşiye dönüşürler ve zamanla bunun da adı İspanya olur. Bu konuda tek bir tarih verilememekle birlikte, İspanyolların büyük bir çoğunluğu Castilla'nın İspanya olma tarihi olarak, yani İspanyol İmparatorluğu'nun başlangıç tarihi olarak 1492 yılını kabul ederler. Bu tarih aynı zamanda, Katolik Kralları'nın yarımadadaki son Müslüman krallık olan Granada Krallığı'nı fethettiği ve Amerika'nın keş­fedildiiği tarihtir.
Sayfa 26
Reklam
Basklıların Kökeni:
Basklıların kökenini açıklamaya çalışan teorilerden biri, belki de en çok kabul göreni, antropolojik olarak farklılığı ko­nabilir Bask tipinin, büyük bir iklim değişikliğinin yaşandığı sonuncu buz devri sonlarında (İ.Ö. 6.000'nin son çeyreği) or­taya çıktığını söyler. Bu teorinin sahiplerinden olan ve Bask Ülkesi'nde prehistorik insan üzerine yaptığı bilimsel çalışma­larıyla tanınan Jose Miguell Barandiaran'al göre, bu devirde Bask ülkesinde, "bir iklim değişikliği, bir yaşam değişikliği, bir beslenme değişikliği yaşanır ve doğal olarak insanın ken­disi de değişmeye başlar. İnsanın fiziki tipi değişir ve aktüel Bask tipi doğar." Bu teori, Basklıların diğer topraklardan, Kafkaslardan , Afrika'dan vs. gelmiş olabileceği fikrini red­detmektedir.
İlk Bask Krallığı, politik merkezi Pamplona olan ve İnyaga ailesi tarafından hüküm edilen "Pamplona Krallığı"dır. Coğrafik olarak 765'den itibaren Alava'dan başlayan bu krallık X yüzyılın sonralarında Pamplona ve Najera Krallığı'na, sonra da XV I. yüzyıl başlarına kadar yaşayacak olan Navarra Kral­lığı'na dönüşür. Basklıları "Bascones" diye adlandıran Arap tarihçilerine göre, Navarra 795'den itibaren bağımsız krallıkk olarak yönetilir. Navarra Hükümdarlığı, Leon'dan Barselona'ya kadar ya­rımadanın en büyük parçasını kontrol eden Kral III. Büyük Sancho döneminde (999-1035) altın dönemini yaşar.
Sayfa 19