9 Aralık 1916'da İstanbul'un Beykoz ilçesinde dünyaya gelen Adnan Veli'nin babası İzmirli tüccar Fehmi Bey'in oğlu Mehmet Veli, annesi ise Beykozlu Hacı Ahmet Bey'in kızı Fatma Nigar Hanım'dır. Yazar, Garip Akımı'nın kurucusu olan şair Orhan Veli Kanık'ın kardeşidir. Ayrıca, Füruzan Yolyapan adında bir kız kardeşi de vardır.
Orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamlayan Adnan Veli mezuniyetinin ardından Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Bir süre devlet memuru olarak çalıştı. Daha sonra ise Vatan gazetesi'nde muhabirlik yaptı. Ankara Cezaevi'nde hapis yatarken ise aynı gazetede Bir Hukukçu isimli makaleleri yayınlandı. Öyküler, radyo piyesleri, küçük fıkralar ve şakalar kaleme alan Kanık, toplumdaki alt ve üst tabaka insanların yaşamlarını karşılaştırdığı eserleriyle tanındı. Özellikle, mizahi öyküleri ile öne çıktı. 1952 yılında yayınlanan Mahpushane Çeşmesi isimli romanında tutuklu bulunduğu günlerdeki gözlemlerini kaleme aldı.
Adnan Veli ayrıca, 1952 yılında abisi Orhan Veli'nin vefatının ardından Orhan Veli İçin isimli bir kitap derledi. 1953 yılında Yeditepe Yayınları tarafından basılan bu kitapta şairin yaşamı, sanat anlayışı ve ölümünden sonra yapılan yorumlar ve yazılan makaleler yer alır.
Yazar, 6 Aralık 1972'de 56 yaşındayken vefat etti.
Her gün bu kadar güzel mi bu deniz?
Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?
Her zaman güzel mi bu kadar,
Bu eşya, bu pencere?
Değil,
Vallahi değil;
Bir iş var bu işin içinde.
✓ Mapushane çeşmesi, Orhan Veli Kanık ' in erkek kardeşi olan Adnan Veli tarafından kaleme alınmış bir eser olup, 1950'li yılların Türk Mapushane hayatını anlatmaktadır.
Bir kara- mizah örneği de diyebileceğimiz bir eser.
Eser, içinde bulunduğumuz toplumda karşılaşabileceğimiz her türden karakterlere ve hayat hikayelerine yer vermekte. Kitabı okurken ilerleyen her kademede nasıl yeni bir karakter ve yeni bir hayatla karşılaşacağımı merakla bekledim. Çok samimi bir kitap olmakla beraber, kitapta tüylerimi diken diken eden yerlerde oldu, gülümsememe sebep olacak yerlerde . Bu kitap sayesinde mapushane hayatına olan bakış açım değişti diyebilirim.Daha fazla tanınması ve okunması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.
Okumanızi tavsiye ederim..
Hiç unutmam. Sahafçı abi bu kitabı verirken “Maalesef herkes Orhan Veli’yi tanır ama kardeşini bilmez, okuyunca kitabın değerini anlayacaksın.” demişti.
Mapusane Çeşmesi 20.yy ortalarındaki Türk hapishane yaşantısını evlerimize taşıyan Adnan Veli, Türkiye’nin her kesiminden insanı kitaba aktarmış diyebiliriz. Zaten bu kitabı diğer kitaplardan ayıran özellik, karakterlerin hepsini gerçek hayatta bulabilecek olmamız. Cahilinden, okumuşuna, hırsızından katiline, doğulusundan batılısına her karakter sizde iz bırakacak. Samimiyetten yer yer katıla katıla gülecek, yer yer yaşanan dramalardan ötürü hüngür hüngür ağlayacaksınız. Mutlaka okumalısınız.
Bu dünyadan bir Orhan Veli geçti.
Kardeşinin gözünden, kardeşinin anlatımından bu kadar güzel tanıyamazdım Orhan Veli'yi.
Orhan Veli edebiyatımızı zenginleştirmiş büyük bir insandır. Ölüm büyük simaları yaşatıyor bu ülkede. Orhan Veli'de büyük bir sima idi. Onu tanıyanlar çok çok şanslı insanlardı. En yakın arkadaşlarından baktık bazen ona. Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile olan güzel dostluklarına şahit olduk. Böylesine güzel kalpli bir arkadaş, dost keşke hepimize nasip olsa. Ömür kısa ama dostlukları bâki oldu. Edebiyatımıza Garipçiler olarak ün saldılar. İyi ki de gelmişler edebiyatımıza. İyi ki varsınız canım OMO.
Şiir ve sanat dünyamız dört kıymetli şairimizden birini kaybetti. Bu ölüm acı da olsa anıları, yazıları, şiirleri hep kalbimizde oldu. Şair ve romancı dostları ne kadar da güzel tanıttı bize Orhan Veli'yi. Sait Faik, Melih Cevdet, Oktay Rifat, Nurullah Ataç, Nizamettin Nazif, Hüseyin Rahmi daha bir sürü üstâd onu en güzel şekilde tanıttı bizlere.
Bir kardeş anca bu kadar güzel tanıtılırdı biz değerli okurlara.
Teşekkür ederim güzel kardeş Adnan Veli.
Orhan Veli İçinAdnan Veli · Yeditepe Yayınları · 195311 okunma