Dilek Doltaş - 1000Kitap

Dilek DoltaşPostmodernizm ve Eleştirisi Tartışmalar/Uygulamalar yazarı

Yazar

0.0/10

0 Kişi

Okunma

Beğeni

907

Görüntülenme

Hakkında

Dilek Doltaş Orta öğrenimini 1965 yılında Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde bitirdi. Lisans derecesini 1967 yılında Smith College'da (ABD), Doktora çalışmalarını 1971 yılında Hacettepe Üniversitesi'nde tamamladı. 1977'de Doçent, 1988'de Profesör olan Dilek Doltaş 1967-1970 yıllarında ODTÜ Beşeri Bilimler Bölümü'nde, 1970-1972 yıllarında Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde, 1972 yılından 2003 yılına kadar ise Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı öğretim üyesi olarak görev yaptı. Profesör Dr. Doltaş’ın bir eğitimci olarak önde gelen özelliklerinden biri, öğrencileriyle birlikte çalışma ve tartışmaya yönelik çok sayıda ortam oluşturması, öğrenmeye, üretmeye ve eleştirel düşünmeye yönelik bir hayat görüşünü temsil etmesidir. Dilek Doltaş'ın akademik kariyerinde yöneticilik ve kurumsal çalışmalar da önemli rol oynamıştır. 1983 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nin Mütercim-Tercümanlık Bölümünü kurmuş ve 1990 yılına kadar bu bölümün başkanlığını yürütmüştür. 1982-1985 ve 1988-1989 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi'nin Yabancı Diller Yüksek Okulu Müdürlüğünü, 1984-1988 yıllarında Fen-Edebiyat Fakültesi Senato üyeliğini ve 1993-96 yıllarında Fen-Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Profesör temsilciliği görevlerini yapmıştır. 2003 yılından itibaren Doğuş Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı ve İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı görevlerini sürdürmüştür. Prof. Doltaş'ın çalışmalarında edebiyat ve çeviribilimin birbirini besleyen iki dal niteliğini kazanması, Doltaş'ın dünya edebiyatı ve karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarının geçirdiği evrimi yakından takip etmesi, disiplinlerarası yaklaşımların sunduğu yeni yöntemleri Türkiye yazın ve anlatı çalışmalarına katma çabalarının bir sonucu ve yansımasıdır da. Prof. Doltaş California Üniversitesi'ne (Irvine) bağlı Eleştiri Kuramı Enstitüsü'nün 1991 yılından beri daimi üyesi olmasının yanı sıra Enternasyonel İngiliz Edebiyatı Profesörleri Derneği, Karşılaştırmalı Edebiyat Derneği, ISCILT ve PALA gibi uluslararası, Amerikan Etüdleri Derneği ve Türkiye Kültür Araştırmaları Derneği gibi belli başlı ulusal mesleki kuruluşların da üyesidir. Prof. Doltaş'ın Ortaçağ ve Ondokuzuncu Yüzyıl İngiliz edebiyatı, Modern Türk yazını, anlatım teknikleri, eleştiri ve kültür kuramları üzerine birçok yayını vardır. Edebiyat tarihi ve eleştirisi üzerine yazıları Varlık, Adam Sanat, Toplum ve Bilim, Gösteri, Journal of American Studies in Turkey gibi ulusal ve uluslararası dergilerde yayınlandı. Ayrıca 1979-82 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi'nden Profesör Cevza Sevgen ve Kopenhag Üniversitesinden Cay Dollerup ile birlikte peri masallarının disiplinler ve kültürlerarası okumaları üzerine Fairytale: An Interdisciplinary Turco-Danish Study of the Collective v. the Individual Nature of the Response to Literature' adlı projeyi yürütmüştür. Dilek Doltaş'ın disiplinlerarası bakış açısı ve çalışmalarının ailesel bir tarafı da var: kendisi aynı zamanda sanatçı ve sanat eleştirmeni İpek Aksüğür Duben'in kardeşidir. Dilek Doltaş'ın Türk edebiyatı okurlari için bir el kitabı niteliğindeki çalışması Postmodernizm ve Eleştirisi: Tartışmalar/Uygulamalar (2003), bu düşünce akımını temel kavramları, eleştirileri ve çıkmazlarıyla birlikte tartışır. Çalışma edebiyat üretiminin yakın dönemin içerdiği çeşitli olgular, ekonomik, teknolojik ve toplumsal gelişmeler gibi pek çok değişkenle birlikte değerlendirilmesi gerektiği anlayışını yansıtır. Doltaş postmodernizmimodern değer, düşünce ve ölçütlerin sınırlarını tartışan bir yaklaşım olarak tanımlar, sınırlarını da etik kaygılara getirdiği yaklaşımlarla tespit eder. Diğer bir deyişle postmodernizmin çıkmazının kendi yapısı gereği modernist düşünce eleştirisi olmaktan öteye gidememesine dayandırır. Bununla beraber, çalışmasının 2003 tarihli genişletilmiş baskısında Doltaş postmodernizmin düşünce biçimi olarak tükendiğini, ama getirdiği bilincin "modernist mutlakiyetlerin" koşulsuz kabulüne izin vermeyeceğini savunur (218). Çalışmanın ikinci basımında Doltaş postmodernizm tartışmalarını günceller ve politik boyutunu vurgular. Ihab Hassan, Homi Bhabha, Gayatri C. Spivak ve Stanley Fish gibi Anglo-Sakson geleneğinden gelen eleştirmenlerin yazılarını tartışarak postmodernizmin geçirdiği kavramsal dönüşümü örnekler. 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında oluşan entelektüel tartışmalara değinerek postmodernizmin güncel sosyal ve kültürel kaygılarla ilişkisine dikkat çeker. Postmodernizmi bugünkü eleştirisiyle birlikte dünya ve Türkiye edebiyat gündeminde tartışır. Öncelikle postmodern anlatıyı "gerek içerik gerekse biçim açısından postmodernist görüşün ve yöntemlerin sanat yoluyla, bir bütünlük içinde tartışıldığı ve yansıtıldığı bir tuval" olarak tanımladığı D. M Thomas'ın The White Hotel (1981) romanı aracılığıyla inceler (138). Postmodernizmin çağdaş Türk yazınındaki etkilerini örneklendirildiği bu çalışma, aynı zamanda bir yakın okuma uygulamasıdır. Doltaş, Hilmi Yavuz'un postmodern üçlemesinden Fehmi K'nın Acayip Serüvenleri (1991) adlı anlatısını gerçeklik kavramını sorgulayan kültürlerarası bir pastiş olarak tarışır. Süreya Evren'in Postmodern Bir Kız Sevdim (1993) adlı metni Doltaş "Kara Kitap'ın kara mizahla verilmiş bir parodisi" olarak tanımlar (155). Cumhuriyetin gelişim ve değişimini feminist bir duyarlılıkla anlatan Erendiz Atasü'nün 1996 Orhan Kemal Roman Ödüllü Dağın Öteki Yüzü (1995) adlı yapıtını öyküyle roman, tarih ile edebiyat, gerçek ile kurmaca arasında gezinen bir anlatı olarak okur. Doltaş'ın çalışmasında her eser öncelikle yinelediğini yenileyen, dönüştüren, böylelikle de "okurun dünyayı algılama biçiminde bir dönüşümü gerçekleştirmeyi" amaçlayan estetik değerler olarak ele alınır. Yineleme ve dönüşüm, çoğullaşan tekil anlamlar Dilek Doltaş'ın edebiyat eleştirilerinde üzerinde durduğu izleklerdir. Hilmi Yavuz şiirlerinin Walter Andrews çevirisi Seasons of the word (2007) üzerine kaleme aldığı çalışmasında, Doltaş bu temaları titiz yakın okumalarla ortaya koyar (2008). Makale Andrews'un seçkisinin yanı sıra Ayna Şiirleri 1992), Erguvan Sözler (1993), Gülün Ustası Yoktur (1993), Yazın Dil ve Sanat (1996) adlı eserleri aracılığıyla aynı zamanda Yavuz'un şiirlerinin genel değerlendirmesi niteliğini taşır. Geleneği ve moderni, doğuyu ve batıyı birbirleriyle konuşturan şiirler Doltaş'a göre Yavuz'u farklı zıtlıklardan beslenen ve bu zıtlıkları yeniden tanımlayan bir şair, eserlerini de Batı estetiği ve Doğu yaşam tarzının buluştuğu alan olarak konumlandırır. Birbirlerini dönüştürürken aynı zamanda okuyucuya ayna tutan ikilikler Doltaş'a göre yeni bir dil ve kalıcı eserler yaratır. Eserleri (seçki): “Seasons of the Word: Hilmi Yavuz's ‘Word’ is Eastern and western, Traditional and Modern." JTL Journal of Turkish Literature 5. 2008: 91-116. Postmodernizm ve Eleştirisi : Tartışmalar/Uygulamalar, genişletilmiş 2.Basım, İnkilap, 2003. "Söylem ve Yazın," Söylem Üzerine, der. Ahmet Kocaman, METU Press, 2003, 48-55. "Çalıkuşu'nun Feride'si 90lı Yıllarda Yaşasaydı," Cumhuriyet Kitap, Sayı 656 Eylül 2002, 6-7. “Siyasal İslamcı Kadın Yazınında Kadın Kimliği," Adam Sanat, Sayı 184, Mayıs, 2001. "Yaşamını Kültüre Adamış Hümanist Şair, Çevirmen ve Eğitimci: Talat Halman," Dil Dergisi, Talat Halman özel sayısı, Nisan 2001. Postmodernizm: Tartışmalar ve Uygulamalar, Telos Yayıncılık, 1999. "Cinsellik, Yaşam ve Zaman Üzerine," Cumhuriyet Kitapları, 509 (Kasım, 1999), 16-17. "Ayna Şiirleri'nde Gelenek ve Çağdaşlık," Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış, der.Nazan Aksoy-Bülent Aksoy, İletişim, 1997, 65-90. "Tarihi Yeniden Yazmak: Dağın Öteki Yüzü," Aydınlanmanın Kadınları , der. Necla Arat, Cumhuriyet Kitapları, 1998, 271-287. "Freedom and Tolerance in the Discourse of Contemporary Islamist Turkish Women Writers," Kadın Araştırmaları Dergisi, 1996, Sayı 4, 85- 100. Foucault, Kant, Habermas ve Postmodemizm," Varlık, Ekim,1996, 47-52. Türk Yazınında Postmodernizm I: Fehmi K.'nın Acayip Serüvenleri, Varlık, Kasım 1996, 20-23. "Türk Yazınında Postmodernizm II: Postmodern Bir Kız Sevdim," Varlık, Aralık 1996, 46-48. Çağımız ve Aklın Sınırları, Varlık, Eylül l995, 8. Kadın-Erkek Eşitliği ve Aşk Kurumları, Varlık, Ekim 1994, 38-44. Batıda ve Bizde Postmodernizm, Varlık, Şubat 1993, 43-48. Eğitim Birliği ve Kadın, Milliyet Sanat, Türkiye'de Kadının Yarını Özel Sayısı, Mart 1993, 8- 10. Batıdaki Feminist Kuramlar ve 1980 Sonrası Türk Feminizmi, Türkiye'de Kadın Olgusu, derleyen Necla Arat, Say Yayınları, İstanbul l992, 47- 73. Postmodernizmin Getirdikleri ve Götürdükleri, Çağdaş Düşünce ve Sanat, Plastik Sanatlar Derneği Yayın Dizisi, İstanbul 1991, 173-179. Okuma, Anlama ve Yorumlama: Akşit Göktürk'e Göre Okuma Edimi, Metis Çeviri, Kış 1990, 106-115. Feminizm Açısından Sekizinci Günah ve Bir Cinayet Romanı, Journal of Turkish Studies, Vol. 14, Harvard University Press, 1990, 171-1 78. Edebiyatta Postmodernizm," Gösteri, Postmodernizm Özel Sayısı, Kasım 1990, 21-24. "Fransız Devrimi ve 19. yüzyıl İngiliz Yazını," Frankofoni, Fransız İhtilali Özel Sayısı, 1989, 298-304. "Postmodernizm: Aporia ve Logos, " Toplum ve Bilim, Bahar 1988, 187- 92. İletişim, Yazın Metni ve Göstergebilim, Toplum ve Bilim, Yaz 1988, 65 -73. Yazın Çevirisine Farklı Bir Bakış: Esnek Aktarımın Sınırları, Metis Çeviri, 1988, 134-143. Cevza Sevgen ile beraber "Introspection and Essay Studies Conducted in Turkey." Fairytale: An Interdisciplinary Turco-Danish Study of the Collective v. the Individual Nature of the Response to Literature. [microform] Fairytale: Edebiyatın Algılanmasında Disiplinler arası Bir Çalışma, Bilişim 86, 1986, 286-301. The Concept of Womanhood in The Canterbury Tales, Aegean Journal of Language and Literature, Özel sayı, 3, 1985, 49-60. Aziz Nesin ve Masal, Toplum ve Bilim, Bahar-Yaz 1980, 66-77. Tristan: Medieval versus Nineteenth Century Art. Istanbul: Boğaziçi Üni. Yayınları. 1979. Haldun Taner ve Toplumsal Eleştiri, SOMUT Ocak, 1979, 61-64. The Satirist's Ethos, Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, Vol. 7, 1979, 163- 70. A Discussion of Love and Marriage in The Canterbury Tales; Hacettepe Bul1etin of Social Sciences and Humanities, Vol. 3, No.2, 1971, 157-75.

Unvan:

Profesör Doktor, Araştırmacı Yazar