Kürt Tasavvufi Halk Edebiyatının ilk temsilcilerindendir.Feqıyê Teyran;Aşkın ve Sevginin Şairi olarak da anılmaktadır.
1590 yılında Miks’te (Bahçesaray) doğan şair, masal ve destan yazarı Feqîyê Teyran’ın asıl adı Mihemed’dir. En önemli eseri Hespê Reş'tir (Kara At). Bu eser 1965’te Moskova’da Kürtçe-Rusça olarak yayınlanmıştır. Şêxê Senan (Senan Şeyhi) ve Qiseya Bersiyayî de (Bersiyay'ın Öyküsü) önemli eserlerindendir.
1660 yılında hayata gözlerini yumdu.
Feqîyê Teyran lakabının Türkçe karşılığı ise, “Kuşların öğrencisi”dir.
Bizan ku min yar tu yî
Dil jê birîndar tu yî
Ez kuştim yekcar tu yî
Kubkub li min çar tu yî
Bi destî hem yar tu yî
Pir li min kubar tu yî
Ê xezeb sendî ez im
Di qeyda benda ez im
kürt edebiyatı denilince "mehmed uzun" dışında kimse kürtçe yazmadı sananlar ve kürt edebiyatı denilince akıllarına "ahmed arif" ile "yaşar kemal" gelenlere umarım birazcık da olsa faydası olur bu listenin.
ayrıca bir türk olarak söylemek gerekirse 1000 yıldır beraber yaşadığımız bir ırkın edebiyatını bilmemek
Kitapta ilk sayfalarda yazara ait bilgiler verilmiş.
sonraki kısımda kitaptaki en önemli ve en uzun şiirlerin konuları ve açıklamaları yapılmış.Böylelikle şiiri okumadan önce Şiirin konusuna ve olayına hakim olunuyor.
En önemli ve uzun şiirleri 6 adettir ve en az 300 sayfa civarına tekabül ediyor( türkçe ve kürtçe sayfalar toplamı)
Tüm şiirler
Divanı Feqîyê Teyran: kültür bakanlığı bünyesinde, Kadri Yıldırım tarafından çeviri ve kavramsal tahlili yapılmıştır. Kitap iki ciltten oluşmakta, birinci cilt Feqîyê Teyran'ın el yazmaları, ikinci cildi ise Kadri Yıldırım'ın çevirisi ve kavramsal tahlilini içermektedir. Kürt edebiyatının kurucu simalarından olan Müküslü Muhammed'in lakabı Feqîyê Teyran'dır. Müküslü Muhammed'in lakabı kuşlar ile konuşmasından gelir, lakabının anlamı böyledir: Kuşların talebesi.
Müküs'te/Bahçesaray'da 1561/63'de dünyaya gelen Feqîyê Teyran Cizre, Hizan ve Finik'te eğitim gördü. Cizre'de bulunduğu yıllarda Kürt edebiyatının gazel ustası Melayê Cizîrî ile mükâlemeleri vardır. Feqîyê Teyran'ın başlıca eserleri bunlardır: Senanlı Şeyh, Qewlê Hespa Reş, Dimdim, Bersîsê Abid, Zembîlfiroş ve şiirleri mevcuttur ve Kürtler arasında en meşhur şiiri ey av û av adlı kaidesidir. Kendisi için Kürtlerin Yunus Emre'si diyebiliriz ve şiirlerinde Vahdet'i Vücut nazariyesi karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca Dimdim destanını anlatırken Şiileri/Farsları kafir, Kürtleri ise Müslüman olarak nitelemektedir. 1660'da rahmet etmiştir.
İlgililere tavsiye ederim.
Divan-ı Faki TeyranFeqiyê Teyran · Kültür Bakanlığı Yayınları · 201410 okunma