İnsan-doğa, Tanrı-doğa ve nihayet Tanrı-insan ilişkisinin tutarlu ve dengeli inşa edilemediği toplumsal yapılar (milletler, kültürler, medeniyetler) sağduyusunu yitirir. Ortaya çıkan karmaşa, dünya hayatını biçimlendiren varlık ve bilgi düzlemlerine de, bunların iz düşümleri olan iktisâdî, siyâsî ve sosyal düzenlere de yansır.