Venedikliler, Portekizliler ve Ruslar, Osmanlıları denetleyebilmek için İran'a ateşli silahlar verdiler; Osmanlılarsa, İran'a baskı yapmak için Özbeklere; Portekizlileri başarısızlığa uğratmak için de Habeşistan, Hindistan ve Sumatra'ya topçu ve ateşli silah gönderdi. Diplomasi, ateşli silahların özellikle batı İslâm dünyasından doğu İslam dünyasına yayılmasını büyük ölçüde özendirdi.