Maria Dzielska

Bu kitap benim için çok anlamlıdır. Sayesinde kitapları çok sevdiğim hocamın bir önerisidir..
.
.
Güçlü ve Yetenekli bir bilim Kadını Hypatia’dan bahsedeceğim.
.
Öncelikle İskenderiye şehri ve İskenderiye kütüphanesi hakkında biraz bilgi vermek istiyorum. Çünkü Öklit, Arşimet, söndürülen ışık Hypatia... gibi değerli filozofların ders verdiği bir kütüphanedir. Eğer yakılıp yıkılmamış olsaydı şu an ulaştığımız teknolojinin çok daha ilerisine gidebilirdik.
.
.
Tarihi anlayabilmek için, savaşları, kıtlıkları, istilaları ve barbarlıkları okumamız gerekir. Tarihe daha objektif bakabilmek için...
Antik çağlardan günümüze kadar bu olaylar süregelmiştir.

İskenderiye şehrinden bahsedelim. Makedonyalı Büyük İskender tarafından MÖ 332 yılında bugünkü Mısır’da kurulmuştur. Fakat İskenderiye kütüphanesini o öldükten sonra yerine geçen 1. Soter tarafından kurulmuştur.
Bu topraklarda Hellenistik kültürü, Yunan kültürü, İran kültürü, İbrani kültürü etkisiyle Akdeniz çanağındaki bütün ülkelerin katkısıyla oluşturulmuştur.
.
.

İskenderiye Kütüphanesi Antikçağ’ın en büyük dermesine sahip kütüphanesi olmuştur. Yaklaşık olarak 900.000 el yazmasına sahip olduğu belirtilen kütüphanede geniş bir çalışan kadrosu da yer almıştır. Eserlerin papirüslere yazılarak rulo şeklinde saklandığı belirtilmektedir.Bugün edindiğimiz bilgilerin çoğunu İskenderiye kütüphanesine borçluyuz. Önemli filozoflar başta da bahsetmiştim. Öklit gibi ünlü bir matematikçi, Arşimet, Hypatia, Apollonios,yine su saatlerini bulan Ktesibios ve daha çok mekanik oyuncaklarla ilgilenen Hero da mekanik okulunun önemli temsilcileri arasında yer almıştır. Bu okulda yol uzunluğunu ölçmeye yarayan “Odometre”, yer ölçümü için kullanılan “Dioptra” gibi aletlerin bulunması oldukça önemlidir.İskenderiye Kütüphanesi tıp alanında da önemli isimlere ev sahipliği yapmıştır. Bu isimlerin başında Herofilos gelmektedir. Herofilos pratisyen hekim ve hoca olarak büyük ün kazanmış bir isimdir..gibi çağının çok ötesine ışık tutmayı başarmış insanların ders verdikleri bir kütüphanedir.
.
.
Kitabımıza gelicek olursak;
Güzelliği ve bilgisiyle iyi yetişen, bilimle evli olan kadın ; Hypatia..
Ünlü bir astronom ve Matematikçi olan babası Theon taradından Matematik, Astronomi, geometri alanlarında yetiştirilmiştir. Aynı zamanda spor yapan, ata binen, güzel ve zarif bir bayandır. Yeni Platoncu gelenekten etkilenen ünlü astronom ve matematikçidir. Mensup olduğu çok tanrılı din inancı, bağlı olduğu düşünceler o dönemin din adamlarını fazla kızdırmış durumdaydı. Babası onu yetiştirirken söylediği söz beni çok etkilemişti.
Bütün dinleri öğrettikten sonra,
“Bütün ilahi dinler bazı çelişkilerle doludur. Hiç bir düşünceyi sorgulamadan kabul etmemelisin. Yanlış da düşünebilirsin. Hiç bir şey düşünmemekten iyidir. “
.
.
Kitapta anlatılana göre çok tanrılı inanca mensup olan Hypatia bütün tanrıları kabul eder, bütün tanrılardan bir parça insanın vücudunda olduğu düşünür.
.
.
O dönemin koşullarından bahsetmek istiyorum.
Orta çağın başlangıçlarına tekabül eden vakit İskenderiye’de yağmaya uğrayacaktır. Roma’nın tek tanrılı inancı, Hristiyanlığı yaymaya çalışması o dönemde yazılan eserler İncil’deki düşüncelerin tam tersidir. İncil’de yer almayan, dünyanın yuvarlaklığı, gökyüzü bilimi, fizik, matematik bilgileri yer aldığı için bilim insanları ve kütüphane bir numaralı hedef olmuştur. Ama bu bilim insanlarının dinle alakaları yoktur. İlgileri varmış gibi gösterilerek olaylar, kişilerin kışkırtması ile kütüphaneler yakılmış ve öğretmenler barbarca, canice katledilmiştir.
.
.
Kütüphanede ders vermesi zorlaşınca evinde ders vermeye çalışan Hypatia’nın dünyanın çeşitli yerinden gelen öğrencileri vardır. Efes’ten, Konstantinapolis’ten, Antakya’dan gelen öğrencileri ve sürekli kalabalık oluşturması kiliseyi rahatsız etmiş ve dikkatleri üzerine çekmiştir.
Bakın buraya dikkat!!! “BİR KADIN SUSMAYI BİLMELİ VE HER ŞEYE KARIŞMAMALIDIR!!!!!”
Çünkü önce Adem yaratılmıştır. Sonra Havva !!!
Böyle yobaz ve barbar beyinler sayesinde etkilenen 500 kadar insan Hypatia’yı önce çırılçıplak soyup, midye kabuklarıyla vahşice ve barbarca parçalanıp daha sonra yakarak öldürülmesini anlatır. Ama onun bilime olan aşkı bu yüz yıla kadar ulaşmıştır. Öğrencilerinin mektuplaşmaları sayesinde. Ondan hep Saygıdeğer hanımefendi diye bahsederler....

Bilimin önü her zaman cehalet tarafından kesilmiştir. Ne yazık ki....bu ve daha fazlası bu kitapta yer almaktadır. Ben daha yüzeysel anlattım. Kitabın beğenmediğim bir yanı önce hayatını anlatsaydı bana göre daha güzel olabilirdi. Karmaşık bir bölümleme kısmı var. Dili açık ve yalın. Araştırıp edindiğim bilgiler ciddi manada güzeldi. Kadın olarak öncelikle kendimizi geliştirmek için bilin uğrunda kendini feda eden bu güzel ve zarif bayanı örnek almalıyız. Okunmasını şiddetle tavsiye ederim.

Kitapta 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altındaki İskenderiye'de yaşamış ve bir grup Hristiyan fanatik tarafından parçalanarak öldürülmüş ünlü matematikçi, gökbilimci ve filozof Hypatia ve onun öldürülmesine yol açan dönemin siyasal atmosferi hakkında geniş bilgiler veriliyor. Parçalanarak öldürülmesiyle dinsel hoşgörüsüzlüğün nelere yol açabileceğinin en somut örneklerinden biri olan bu kadın düşünür zaman içinde birçok esere konu olmuş ve özgür düşüncenin sembolü haline gelmiştir. Bu sıradışı kadın hakkında bilgi edinmek isteyenlere kitabı tavsiye ederim.