Mehmed Hemdemi Çelebi

Solakzade Mehmed Hemdemî Efendi (d. 1590 - ö. 1658) 17. yüzyıl Osmanlı şairi, bestekârı ve tarihçisi. Sülalesinin kapıkulu yeniçeri ocağına dahil olduğu bilinmektedir ve babası bu ordu ocağında önemli bir mevki olan Solakbaşı rütbesinde olduğu için Solakzade olarak anılmaktadır. Saray hizmetinde Endurun'da eğitim görmüş ve yaklaşık olarak Evliya Çelebi ile aynı zamanlarda IV. Murat'ın muhasipleri arasında bulunmuştur. Hatta Evliya Çelebi, Solakzade'nin eserlerinden yararlandığını kendi eserlerinde belirtmiştir. Sarayla olan yakın bağlantısını İbrahim ve IV. Mehmet dönemlerinde de koruduğu bilinmektedir. Şiir ve müzikle uğraşmıştır. Şairlik mahlası Hemdemi olduğu bilinmekle beraber, hazırlamış olduğu bilinen divanı yitik olup elimize geçmemiştir. Müzik bestelerinde ad olarak Miskalî ismini kullanmıştır. Bileşik makamı denilen bir müzik makamının mucididir. Has Odabaşı Hasan'ın teşvikiyle bir Osmanlı tarihi hazırlamıştır ve bu tarihi ile büyük ün yapmıştır. Solak-Zade Tarihi, Tarih-i Solakzade veya Fihrist-i Şahan adıyla tanınan bu tarih eseri, yaklaşık olarak, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan kendinin yaşadığı 1660'lara kadar bir dönemin tarihidir. Bu tarih eserinin baş kısımları (I. Selim dönemi sonuna kadar) tarihçi Hoca Sadettin Efendi'nin hazırlamış olduğu Tac üt-tevarih yapıtına ve bir kısmı Hasan Beyzade tarihine dayanır. Fakat Solakzade yaşadığı zamanların tarihini, saraya yakınlığı dolayısıyla, şahsi birincil kaynaklara dayandırır. Bu tarih eserinin seçkinliği dil ve anlatım yalınlığında bulunmuştur. Solakzade Tarihi Osmanlıca olarak 1854'de ve 1880'de İstanbul'da basılmıştır.

Full name:

Solakzade Mehmed Hemdemî Efendi

Title:

Osmanlı Şairi, Bestekârı ve Tarihçisi

Birth:

1590

Death:

1658