Hakkında
Vehhabilik mezhebinin kurucusudur. Kurumunu yapana kadar, gençlik yıllarından başlayarak dindeki pek çok yanlışı düzeltmeye çalışan Muhammed b.Abdülvehhab karşılaştığı zorluklar nedeniyle siyasi destek aldı. Dinde şirke girilmesin diye uğraş veren Muhammed, bazı şehit mezarlarını yıktırması sonucu karşısındaki muhalefet daha da büyüdü. Hayatı bu tür zorluklara göğüs germekle, suikast girişimlerinden kurtulmak ve sürgün edilmekle geçti.
1703 yılında Arap yarımadasına bağlı küçük bir şehir olan Uyeyne’de doğan Muhammed’in ailesi de önemli alimler yetiştiren Beni Temim kabilesine mensuptur. Zaten babası tanınan alimlerden Abdülvehhab b. Süleyman’dır.
Eğitim hayatına babasıyla başlayan Muhammed, bir süre sonra Mekke’ye oradan da Medine’ye giderek, dönemin önemli alimlerinden dini dersler aldı. Daha eğitim hayatının başında dini uygulamalardaki bazı hareketlere tepki gösterdiği için kabul edilmediği, uzaklaştırıldığı şehirler oldu; o da Hureymila kasabasına taşınan babasının yanına giderek oraya yerleşti.
Babasının yanına döndüğünde bir alim olarak görev yapması beklenirken 1740 yılında babasının ölümüyle bazı ıslahat hareketleri başlattı. Bunun başında dinde şirk olarak gördüğü bazı uygulamalar yer aldı ancak karşısında ciddi bir muhalefet vardı. Suikast girişimiyle sonuçlanan bu tepkilerin ardından doğduğu şehre geri döndü ve orada tanıdığı bir arkadaşından siyasi destek alarak fikirlerinin yayılmasını sağladı.Fakat muhalif taraf boş durmadığı gibi Beni Halid şeyhi, Uyeyne emirine Muhammed’i öldürmesi ya da sürgüne göndermesi için baskı yaptığı ve onu alt etmek için ne kadar ileri gittiklerini gösterdi. Bunun üzerine 1745 yılında Dir’iye’ye gitmek zorunda kaldı ve burası onun hayatında bir dönüm noktası oldu.
Bu şehrin hayatında dönüm noktası olmasının nedenlerinden biri Suud ailesi yönetimindeki bu yerin ona sahip çıkması ve fikirlerini destekleyerek yayılmasına yardım etmeleri oldu. Bu yardım oğlu ve halefi Abdülaziz dönemlerinde de devam etti; böylece Vehhabi hareketinin geleceği şekillenmeye başladı. 30 yıl süren düzensiz yayılmanın ve cihad hareketlerinin ardından Suud ailesinin Necid’in tamamına hakim olmasıyla büyük bir ivme kazandı.
Vehhabiliğin girdiği bu döngü daha sert tepkilere neden oldu ve en önemli ve en uzun süreli tepkiyi Beni Halid kabilesi gösterdi. 4 büyük saldırı gerçekleştiren Beni Halid 1789-90’da büyük bir yenilgiye uğradı. Bunun ardından gelen en önemli tepkiyi Mekarime oluşturdu. Ancak Vehhabi-Suudi birlikteliği gelen her saldırıya karşı koyduğu gibi daha da güçlendi. Üstelik 1792 yılında Muhammed b. Abdülvehhab’ın ölümü mezhebin ilerlemesine engel teşkil etmediği gibi Suriye, Irak ve Hicaz yönlerinde yayılmalar devam etti.
Tevhid konusundaki düşünceleri doğrultusunda Müslümanların birçok hareketleri nedeniyle müşrik sayılması gerektiğini ileri süren Muhammed b. Abdülvehhab’ın en önemli düsturu onlara karşı cihad etmek olmuştur. Savunduğu temel prensipler sadece İslami olmuş, ancak çağdaşı pek çok alim tarafından da yalnız bırakılmıştır.
Gelecek nesiller için önemli bir yere sahip olan Muhammed ve Vehhabilik Arap olmayan Müslümanlara dahi etki etmiştir. Bunun birkaç sebebinin bulunmasıyla birlikte en önemlisi fikirlerini Batı kültür ve nüfuzuna uzak bir bölgede geliştirmiş olmasıdır.
Tam adı:
Muhammed bin Abdülvehhâb / b. Abdul-Vehhab
Unvan:
İslam Alimi, Yazar
Doğum:
Uyayna, Suudi Arabistan, 1703
Ölüm:
Diriye Emirliği, 22 Haziran 1792
Okurlar
36 okur beğendi.
282 okur okudu.
20 okur okuyor.
147 okur okuyacak.
5 okur yarım bıraktı.
Kitaplar
Kitabu't-Tevhid
9.1/10
Tevhid Risaleleri Külliyatı
9.5/10
Dinin Doğru Anlaşılmasında 4 T...
9.4/10
Cahiliyye Toplumunun Özellikle...
9.5/10
Rasulullah'ın Hayatı
9.6/10
Dinde Üç Esas
9/10
Tevhid 2
10/10
Dinde Üç Temel Esas ve Delille...
0/10
Tevhid 1
10/10
Muhtasar Zadu'l Mead
10/10
Mufidu'l Müstefid fi Kufri Tar...
10/10
İslam'ın Fazileti ve İman'ın A...
0/10
Büyük Günahlar (Kitabu'l Kebai...
0/10
Sözler ve Alıntılar
Tevhid kulun öğrenmesi ve amel etmesi farz olan ilk şeydir. Tevhid’e her şeyden, hatta namazdan daha önce başlanmalıdır.
Ölünün kendisi duaya muhtaçtır !!!
Ölünün ameli kesilmiştir. O, bırak kendisinden yardım isteyip Allah katında kendisine şefaatçi olmasını ve isteyene bir fayda verebilmeyi, kendisine dahi bir fayda ya da zarar vermeye malik değildir. Onun, şefaatçi olmasını istemesi de şefaat eden ve şefaat edilen hakkındaki cehaletinden kaynaklanmaktadır. Zira Allah’ın izni olmadan hiçkimse O’nun katında şefaatçi olamaz. Allah, kendisi dışında birinden istenmesini kendi izni olmaksızın sebep (vesile) kılmamıştır. Şefaat izni vermesinin sebebi de kişinin sahip olduğu tevhidin kemalidir. Bu müşrik, izni engelleyen bir sebeple gelmiştir. Aksine Allah Resulü’nün bizlere Müslümanların kabirlerini ziyaret ettiğimizde onlara rahmet dilememizi, onlar içi bağışlanma ve afiyet dilememizi tavsiye ettiği üzere ölünün kendisi duaya muhtaçtır. Müşrikler ise bunun tam aksini yapmış, ölülerin kabirlerini ibadet maksadıyla ziyaret etmişler, bu kabirleri tapılan birer put edinmişlerdir.
Falcılar gerçekten bir şeyler biliyor olsalardı; her şeyden önce kendilerini kötülüklerden korurlardı. Onların bu fiilleri dünyalık çıkar elde etmek için bir aldatmacadan başka bir şey değildir.
Bugün insanlar üzerlerinde bulundukları cahiliyeye razı olduklarından ve hayat konforlarını bozmak istemediklerinden dolayı hakka ulaşamıyorlar.
Onlar Allah’ın şeriatını terk ettikleri halde Allah’ı sevdiklerini iddia ederler. Oysa bu onların boş zannından başka bir şey değildir.
İletiler
Ömer bin Hattab’ın dediği gibi:” İslam’da cahiliyeyi bilmeyen kimseler yetiştiğinde İslam’ın ipi ilik ilik çözülür.”
Çünkü eğer kişi şirki, Kur’an’ın ayıpladığı ve kınadığını bilmezse ona (o şirke) düşer ve onu onaylar. Bunun,cahiliye ehlinin üzerinde olduğu şey olduğunu da bilmez. Böylece İslam’ın düğümleri çözülür. Maruf münker, münker de maruf olur. Bidat sünnet, sünnet de bidat sayılır. Kişi, sırf imanından, tevhidi Allah’a has kılmasından ötürü tekfir edilir. Yalnızca Allah Resülü’ne (as) tabi olup heva ve bidatleri terk etmesiyle bidat ehli kabul edilir. Basiret ve canlı bir kalp sahibi herkes bunu apaçık görebilir. Allah yardım edendir..
Medaricu’s Salikin, C.1, S.351-352
Mufidu'l Müstefid fi Kufri Tariki't Tevhid (Muayyen Tekfir)
El Muvatta ‘da İbni Mesud’dan rivayet edildiğine göre Resulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: “kişi yalan söyler ve yalanın peşinde olur durur da bundan dolayı kalbinde siyah bir nokta konur. Sonunda kalbi kapkara olur ve Allah katında yalancılardan yazılır.”
… Allah’a verdikleri sözde durmamalarına karşılık onları kendisini kavuşacakları güne kadar kalplerindeki bir nifakla cezalandırdı (tevbe -77)
… Ebu Hüreyre (radıyallâhu ana)’tan rivayet edildiğine göre Resulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:” münafın alameti üçtür konuştuğunda yalan söyler söz verdiğinde sözünde durmaz kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet eder.”
… İbni Ömer’den rivayet edildiğine göre Resulullah şöyle buyurmuştur:” Dört şey vardır ki kimde bulunursa halis münafıktır. Kimde de bunlardan bir haset varsa onu bırakana kadar onda nifaktan bir haslet vardır kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet eder ,konuştuğumda yalan söyler, söz verdiğinde sözünde durmaz tartıştığında haddi aşar.”
Büyük Günahlar (Kitabu'l Kebair)
Allahın vaadi haktır…
Hak üzere bulunanlar az sayıda olmalarına rağmen, yıkmaya çalışanlar ve muhalefet edenlerce zarara uğratılamayacaktır…
Muhammed Bin Abdulvahhab
Yorumlar ve İncelemeler
