Galilei'den 600 yıl önce dünyanın döndüğünü söyleyen, 30'a yakın bilim dalında 180 kitap yazan Ebû Reyhân el-Birunî, adeta İslam dünyası ile Ortaçağ Avrupa bilim dünyası arasında köprü oluşturdu.
Felsefecilerin eserlerini inceleyip, Aristo'nun etkisinde kalan İbn-i Rüşd, her şeyin akıl ile anlaşılabileceğini ileri sürdü. Din bilgilerini kendi akıl ve görüşüne göre izah etmeye kalkıştı. Fikirleri kısa zamanda yayılıp tehlikeli olmaya başladı.
Tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografya ile meşgul olmuş meşhur bir alim. Asıl adı Mustafa olup, 1608'de İstanbul'da doğdu. Mustafa bin Abdullah, ordu kâtipliğinde bulunduğu için ulemâ ve halk arasında Kâtip Çelebi diye tanındı.
Avrupalı ilim tarihçileri, yıldızların ve gezegenlerin yörüngelerinin daire şeklinde olmayıp, elips şeklinde olduğunun keşfini Kepler'in başarılarından sayarlar. Halbuki ondan yüz sene önce Gıyâseddin Cemşîd, bu gerçeği Nüzhet-ül-Hadaik adlı eserinde ortaya koymuştu.