Hakkında
Nusret Hızır, 1899’da İstanbul’da doğdu. Almanya’da fizik, matematik ve felsefe öğrenimi gördü. 1934’te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nde Hans Reichenbach’ın asistanı oldu. 1937-1942 arasında Türk Tarih Kurumu’nda uzman olarak çalıştı. 1942’de dışarıdan doçentlik sınavı vererek Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’nde öğretim üyesi oldu. 1941-1948 arasında Dünya Klasikleri’nin çevrilmesinden sorumlu "Tercüme Odası" adlı Kurulda bulundu. 27 Mayıs 1960’tan sonra üniversiteden uzaklaştırılan 147 öğretim üyesi arasında o da vardı. 1963’te Paris’te Yüksek Öğretmen Okulu’nda (École Normale Supérieure) felsefe dersleri verdi.
1962’de yeniden göreve çağrıldığı Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ndeki derslerini ve Türk Tarih Kurumu’ndaki danışmanlığını, emekliye ayrıldığı 1968 yılına kadar sürdürdü. Daha sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu’nda, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde felsefe ve mantık dersleri verdi. Türkiye’de mantık ve bilgi felsefi üzerine kurulu bir felsefe anlayışının yerleşmesinde önemli payı olan Nusret Hızır, 1945’te kısa bir süre Ant dergisinde yayımladığı yazılarında faşizmin kaynaklarına ilişkin tezler ileri sürdü.
1949-1950’de Yaprak dergisinde çıkan yazılarında ise felsefe kavramlarına açıklık kazandırmaya çalıştı. Erasmus, Leibniz, Nietzsche gibi bazı düşünürlerin yapıtlarını Türkçe’ye çevirdi. Dergi yazılarının bir bölümünü 1976’da Felsefe Yazıları’nda topladı ve bu yapıtıyla, 1977’de Türk Dil Kurumu Deneme Ödülü’nü aldı. Ölümünden sonra asistanı Füsun Akatlı tarafından derlenen öteki yazıları, Bilimin Işığında Felsefe ve Geride Kalanlar adıyla basıldı. Füsun Akatlı’nın “Çağdaş ve Çağcıl bir Rönesans adamıydı” dediği Hızır, felsefe, mantık, fizik ve matematik dışında, tarih, dil, müzik ve edebiyat alanlarında da büyük bir birikime sahipti.
Nusret Hızır 8 Mart 1980'de İstanbul’da öldü.
Tam adı:
Abdülbaki Nusret Hızır
Unvan:
Türk eğitimci, Akademisyen, Felsefeci
Doğum:
İstanbul, 1899
Ölüm:
İstanbul
Okurlar
38 okur beğendi.
7 okur okudu.
2 okur okuyor.
75 okur okuyacak.
1 okur yarım bıraktı.
Sözler ve Alıntılar
Konu dili dediğimiz malzeme olmaksızın bilim olamayacağı gibi, o malzemeye anlam veren, onu bilim yapan üst-dilsiz de bilim olamaz.
Sayfa 35
Yüzyıllar boyunca felsefe, bilimin çözemediği, daha doğrusu bilimin soru diye ortaya atamayacağı soruları; örneğin evrenin başlangıcı-sonu var mı sorununu, böylece de bilimin çerçevesini aşan, bundan ötürü de uydurma (sahte) diye nitelediğimiz soruları kurcalamıştır. Metafizik olarak adlandırdığımız bu tür bir uğraşı, aslında bilimle hiç ilgisi olmayan konu dili sorularını kapsar.
Sayfa 34
Bilimsel disiplinlerin hepsi, ancak ciddi, sürekli çabalarla üstesinden gelinebilecek disiplinlerdir. Bunlarla uğraşırken, başta sözünü ettiğim iç bunalım söz konusu değildir. Daha doğrusu, bunalım ancak güçlüklerden ileri gelir ve bunlar yenilince ortadan kalkar.
Sayfa 32
Diyalog çok samimi, bence her eğitimcide olması gereken mizaç.
- ... Yolunuzda yürüyecek gençlere öğüdünüz var mı?
- ...Öğüt vermeye gelince, benim yapacağım iş değil bu. Bir genç, yaşlı bir adamdan gider öğüt ister, değil mi? O yaşlı adam sklerozuna "tecrübe" adına takmışsa kendinde öğüt verme yetkisini bulur. Çok şükür benim beynim skleroza uğramadı, unumu elemiş de değilim. Gençlerin ben problem arkadaşıyım, dert ortağıyım. Gençlerin problemleri benim de problemlerim olduğu içindir ki onlarla iletişimim yaşlılardan daha iyi.
.... Yine de otorite olarak değil, dostça öğüt vermem gerekirse, öğüdüm yalnızca "içtenlik"tir.
Sayfa 29
Nusret Hızır Anlatıyor
Mantık özel bir üst-dildir. Tam olan, yani hem bir sentaksı, hem bir semantiği olan üst-dil, felsefedir. Mantık, bunun üzerine eğilen, denetlemeye ve temizliğe yarayan, biraz genişletilmiş bir sentaks olan yani semantiği tam olmadığı için tam sayamadığımız bir üst-dildir.
Sayfa 22 - Semantik genel olarak dilin anlam yönünü ele almaktadır. Cümlelerin, kelimelerin incelemesini anlam açısından yapmaktadır. Cümlelerin kural ve yapı açısından incelemesini yapan bilim ise sentakstır. Sentaks, kelimelerden oluşan cümlelerin kurallarını işle
İletiler
‘İnsan için bir yabancılaşma tehlikesi vardır. İnsan ne fildişi kulesine kapanan bir münzevidir, ne totaliter rejimlerde gördüğümüz sürüdür. İnsan sosyal varlıktır ve onu bir tehlike beklemektedir, kültüre yabancılaşma, ya kendini tamamen çekme, ya sürü olma tehlikesi.’
Nusret Hızır
Yorumlar ve İncelemeler
Henüz kayıt yok