Akış
Ara
Mesajlar
1
Bildirimler
Kaydedilenler
Ne Okusam?
Profil
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.17
''Eğer ebedi olan her türlü tarihe
(zamansallığa) aşkın değilse ama ebedi olan her tarafta tarih dışı
bir şekilde var olan yani tarihin bütün mekanı içerisinde biçim olarak değişmez olan anlamına geliyorsa, Freud'un önerisini harfi
harfine alıp şöyle yazacağım: Tıpkı bilinçdışı gibi, ideoloji ebedidir
ve şunu da ekleyeceğim. Bu yaklaştırma bana teorik olarak meşru gelmektedir. Çünkü bilinçdışının ebediliği genel olarak ebedilik
ile ilişkisiz değildir."
- insan öznesinin merkezi dışarıya atılmıştır. Onu öyle bir yapı oluşturur ki, ancak ve ancak kendini tanıdığı ideolojik formasyonlarda ve benliğinin hayali yanlış anlamalarında böyle bir merkez varmış zannedilir.
İdeoloji bireylerin kendi gerçek varoluş koşullarına dayalı hayali ilişkilerinin canlandırılmasıdır.
İdeoloji, sadece gerçek hayatın - tersine döndürülmüş - bir canlandırılması değil, ancak ''bir canlandırma canlandırmasıdır'.
Althusser, öznenin nesneyle olan ilişkisini, yani öznenin, içerisinde
eşzamanlı olarak hem kendisini bulduğu, hem de kendisini
unuttuğu ''bu aynası''nı betimlemek için, mekandaki merkez ve
• • ''çembersel çevre'' benzetmesine başvurmuştur: Ozne nesnenin bu
ilişkisi bir ''öz ve görünüm ilişkisi olarak ele alınmalıdır'', başka
türlü söyleyecek olursak ''- merkezin kurucu özne tarafından oluşturulduğu
bu ilişki , bu merkeze konsantrik nesneler mekanı olarak
ortaya çıkar. Bu nesneler, bu varlığın ya da bu öznenin özünü nesnelleştirdikleri için onun kurucu öznesidirler''. Althusser, Feuerbach'
ın felsefi hümanizmine özgü ''bilincin teorik ve pratik üstünlüğü
tezine'' karşı, merkezi bir özne ve kurucu bir özne anlayışına
karşı gelerek, Lacan doğrultusunda, merkezi olmayan ve kendisinin
dışında bir şeye tabi olmuş bir özne kavrayışını getirir
Althusser'in Marx'ın yapıtında
altını çizerek ayırdığı çok nedenlilik teorisi, üstyapının son
yargıda yapı tarafından belirlenmesinin mekanist ve tek yanlı yorumunu
engeller. Tam tersine Althusser, Marx okuyuşunda ekonomizmin
karşısına ''her türlü toplumsal formasyonun özünü oluşturan
yapı ve üstyapı karmaşası içerisinde de ''belirleyici mevkilerin''
ilişkisinin yeni bir kavrayışını'' önermiştir. Bu kavrayış ''bir yandan
üretim tarzının (ekonominin) son yargıda belirlenmesinin; öte
yandan üstyapıların ve onların kendilerine özgü etkinliğinin görece
özerkliliğini'' ortaya koyar
Althusser' e göre ''söz konusu olan böyle bir
hümanist anlayışın iddiası, toplumu ve tarihi, insanın özünden yola
çıkarak ele almak, bu özü, özgür insan ihtiyaçlarının, emeğin ve
arzunun, politik ve ahlak eylemlerinin öznesi olan özgür bir insan
olarak ele almaktır." Ve nasıl Lacan, Freud' un keşfinin psikolojinin
temel varsayımlarına ''kökten karşı'' olduğunu vurguluyor ise,
Althusser onu yankılayarak şöyle der; ''Marx bir tarih bilimi kurup
Kapital' i yazabildiyse, bunu ancak böyle bir hümanizmden ve
onun teorik iddialarından kopabildiği için yapmıştır''. Althusser'in
aynı zamanda ''Marx'ın teorik hümanizm-karşıtlığı'' adını
verdiği özellik böylece oluşur
Marx "homo economicus" ya da "ihtiyaçların insanının" temel bir veri olarak alınıp ortaya çıkarılmasına dayanan ampirist-pozitivist ideolojiye karşı gelerek, ekonomik olayların belirlenmesinde ve oluşmasında üretim tarzı ile belirlenen temel bir yapının varlığını öne sürmüştür.
Sayfa 20