Sultan Abdulhamit tarihimizde en çok ifrat ve tefrit arasında kalınmış hükümdarlarımızdandır. Kimisi ölümüne sever hatasızlık, günahsızlık, mükemmellik afteder. Kimisi beceriksizlik hatta hainlikle suçlar. Sultan Abdülhamit'i 14 yıl boyunca yanında bulunmuş başkatibi Tahsin paşanın kaleminden okuyoruz. Okuyacaklar için notlar
1- Benim okuduğum ketebe yayınları çevirisinin dili çok akıcı ve anlaşılması kolay.
2- Hatıratta Sarayın günlük rutinlerinden, tören kutlamalara, hükümetin işleyişine, Sultan Abdulhamit'in kişiliği karakterinden, hanedan ile ilişkilerine, dış ve iç politika tutumlarına neredeyse herşeye değinilmiş. Tüm yönleriyle birinci elden bilgi ve fikir sahibi oluyorsunuz.
3- Hatırat bir çok kişinin ve olayın iç yüzüne açıklama getiriyor. Bu yönüyle özellikle tarih çalışması yapanların ilk başvuru kaynağı.
4- Bu çalışma hatırat olduğu için tabii olarak yazarın kişisel bakış açısını yansıtıyor. Yine de bende oluşan kanaat yaptığı tahlillerde olsun kullandığı dilde olsun Tahsin paşa oldukça objektif olmaya çalışmış olduğudur. (Yaptığım bu değerlendirme yanlışta olabilir. Nitekim tarihçi olduğumu iddia etmiyorum)
Sonuç olarak zihninizde doğru bir Sultan Abdulhamit portresi çizmek istiyorsanız ilk okumanız gereken eser bu. İnsanları doğruları ve yanlışlarıyla, güçlü ve zayıf yanlarıyla kabül etmeliyiz. Bu kitapta tam olarak bize bunu veriyor.