William Plank Gönderileri
William Plank kitaplarını, William Plank sözleri ve alıntılarını, William Plank yazarlarını, William Plank yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Makinasal bilinçdışının yaratıcılığına zarar veren ve boyunduruk altında olmasını kesinleştiren şey, Oedipus'un makinesel bilinçdışının akıntıları üzerindeki etkisidir. Kapitalizmin boyunduruğuna sığınan ve bununla gurur duyan sürü-insanını ortaya çıkaran şey kapitalist makinedir. (18) Bir önceki madde ile yakından bağlantılı olarak, kaos, temel bir kavram değildir; daha çok, değişimin iç dinamizmi, dengesizlik, Cennet ve diğer bütün bahçelerdeki yılan, Schacht'ın dönüşüm itkisi, rekombinasyon, Eigen'in otokataliz kavramlarıdır. Bu, Bengi Dönüş kavramını eleştiren ve kaos kavramının teleolojik, zamanın insanbiçimleşmiş yorumundan kendilerini kurtaramayan yazarların hatırlaması gereken bir noktadır (bu konuya tekrar döneceğiz). (19) Bu sistemler causa sui'yi (kendi kendinin nedeni olmayı) ve özgür istence karşı özgür olmayan istenç ayrımını ortadan kaldırırlar. “Özgür olmayan istenç,' mitolojidir; gerçek hayatta sadece güçlü ve zayıf istençler söz konusudur” (İKÖ, 21). (20) Yararlılık, geçerli bir kavram değildir. Yukarıda Deleuze'ün yararlılık kavramını reddetmesini hatırlayalım. Nietzche de, dükkan sahibi bir toplumun ideolojisi olan İngiliz yararcılık (utilitarian) felsefesini eleştirmiştir ve bunun nedeni Deleuze'ün kapitalizmin arzu makinelerini eleştirme nedeni ile aynıdır: Makinasal bilinçdışı nasıl Deleuze felsefesinin temel dürtüsü ise, Güç İstenci de bütün Ni- etzche felsefesinin temel dürtüsüdür. Bunu anlayamayan yorumcular, Nietzche'yi asla anlayamayacaklardır.
Sayfa 403 - PdfKitabı okudu
Arzu makineleri, makinesel bilinçdışı ve Güç İstenci
1972'de, biri felsefeci, diğeri de psikanalist olan Gilles Deleuze ve Félix Guattari Anti-Oedipe: Capitalisme et schizophrénie adlı eserlerini yayınladı. Bu kitap da üretimin kökenleri, insan ilişkileri, kurumlar ve tarih üzerine benzer bir sistem önerisinde bulunmaktadır. Arzu makineleri ve makinesel bilinçdışı da, palimpsestler ve parazitler gibi Güç İstenci'ne benzer bir sistem ortaya koyma arayışının ürünüdür.
Nietzche'nin Sokratçı Yahudi-Hıristiyan metafiziğini darmadağın etmesi gibi, Anti-Oedipus da, daha sonra Lacan'ın da yorumlarına maruz kalacak ve makinesel bilinçdışı kavramı üzerine yansıtacağı Freud'un anne-baba-ben (Deleuze'ün terimidir) aile yapısı üzerine kurulu Oedipus'u darmadağın edecektir. Oedipus'u icat eden Freud değildi ama onun üzerine bir psikanaliz ve psikiyatri inşa eden o olmuştur ve Deleuze-Guattari de “şizoanaliz,” yani bir tür maddeci psikiyatri ortaya atarak bunları ortadan kaldırma amacını gütmektedir.
Sayfa 388 - PdfKitabı okudu
Nietzche'nin yazdıkları içinde de elbette kadınlara olumlu yaklaşan ifadeler vardır:
Bütün dünya kadınların erotik meselelerde olabildiğince bilgisiz yetiştirilmeleri ve bu konularda ruhlarının muazzam bir utanç duygusu ile doldurulması gerektiği konusunda hemfikir olmuştur... Fakat, bu noktada kalplerinde bile bilgisiz kalacakları varsayılmaktadır; ne gözleri, ne kulakları, ne sözcükleri ne de kötülük hakkında düşünceleri olmalıdır. Ve sonra da, yıldırım çarpmış gibi birden evlilik aracılığı ile gerçeklik ve bilgi ile karşılaşmaları beklenmektedir, hem de en çok sevdikleri ve en saygı duydukları erkek tarafından! Tanrı ve canavarın beklenmedik komşuluğunda aşk ve utancı bir zıtlıkta bulmak ve ikisini de aynı anda, aynı zevk, teslimiyet, görev, acıma, korku ve daha kimbilir nelerle birlikte yaşamak... (ŞB, 71)
Sayfa 379 - 380 - PdfKitabı okudu
Nietzche'nin tüm eserleri öylesine muazzam bir tutarlılık içindedir ki, bütün eserlerini okumuş olan bir kişi bunların hangi sırayla okunduğunun önemli olmadığını farkedecektir. Eserlerin sıralaması konusunda kızkardeşi Elizabeth ve editörlerin yarattığı sorunlar eserlerin tüm bölümleri birbirinden koparılır, Tristan Tzara usulü boş bir deftere yapıştırılıp oradan okunursa dahi, sadece Güç İstenci değil, diğer tüm eserlerin de esasen aynı şeyi söylemekte oldukları görülecektir. Her bölüm geride kalan diğerleri ile tutarlılık içinde olacaktır, çünkü filozofun kafasında defalarca her şeyi açıkladığını söylediğim ve gerçek anlamda iç çelişkileri nadir olan Güç İs- tenci kavramı vardır. Bu nedenle, Nietzche'nin kapsamlı ve düzenli bir düşünce sistemi ortaya koymak açısından yeterli olmadığı eleştirileri içi boş bir iddiadan ibaret olup aslında Nietzche'nin veciz ve bölümlere ayrılmış üslubu olduğunun bir açıklamasıdır. Sabit fikirli ve her şeye tepeden bakan Sokratçı Yahudi-Hıristiyan metafiziğini reddederek, Nietzche insan aklmı Doğa'yı ve insanın Doğa içindeki konumunu yeni bir ışık altında görebilmesi için özgür bırakmıştır.
Sayfa 371 - :) - PdfKitabı okudu
Üstinsan, “bir diğer idealdir. . . güç ve bolluktan gelen saf bir edayla oynayan bir ruhtur.” Burada sadece “en büyük ciddiyet başlar . . . tragedya başlar” (İİ, IX, 2). Bu, Üstinsan olan trajedi, yani trajedi olan Diyonisos'tur. Bu Übermensch için diğer hiçbir Güç İstenci konfigürasyonu ebedi değildir; “evrimin son aşaması diye bir şey
Sayfa 369 - PdfKitabı okudu
Las Vegas'ta uyduruk bir masanın başında zar atan kumarbaz tüm parası bitinceye dek her zar atışında kaybettiği halde başka bir bakıma da kazanmaktadır, çünkü zar atmak kumarbazın hayatı olduğu için sadece zar atmanın muhteşem ve bağımlılık yapan bir mutluluğu vardır. Tekrar oyunun başına döndüğünde oyunun verdiği mutluluğa, kaybetmenin üzüntüsünün karşısında kazanmanın verdiği oyunun mutluluğuna geri dönmüştür; çünkü kazansa da kaybetse de tekrar oynamak için oyuna geri dönecektir. Güç İstenci oyununa katılan her birey, kazansa da kaybetse de, sevinse de üzülse de oyunun kendisi için her şey demek olan bu kumar bağımlısı gibidir. Bu adamın “erdemi aynı zamanda bağımlılığı ve çöküşüdür."
Sayfa 368 - PdfKitabı okudu