Batı’nın fikirsel rahminde, zihinsel olarak yetişen yeni müslüman muhalefet, belirleyen, ötekinden kendisini ayrıştıran ve farklı kılan kavramlarını terk etti.
Dönemin ulema-ilmiye sınıfı, modernleşme sürecinde dine ve kavramlara getirdikleri yeni yaklaşımlarla bir bakıma dinin muhalif tarafını, belirleyici oluşunu ve itiraz edişini ortadan kaldırmaya, yeni düzene uyum sağlatmaya çabalamıştır.