Az dindar olan veya rejimle sorunları olan taraftarlar için Türkiye'deki laiklik uygulaması ideal bir devlet sistemi olmaktadır. Türkiye'yi ve onun kurucusu, "Ne mutlu Türküm diyene" sözünün Güney Azerbaycanlıların ağzında sıkça duyulduğu Mustafa Kemal Atatürk'e derin bir hayranlık vardır.
Ne demişti şaire Ziba Karbassi, mevcut ruh halimle sürekli kulaklarımda yankılanan 'Qaranlığımdan Turan dillenir' adlı şiirinin son dizelerinde? 'Bu yollardan tiraxtor geçecek/Topuxlarıvı bağla/Ses... /Ses ver/Ayığam/Nefes ver/Varan...' Yollardan Traktor geçiyor ey İran Azerbaycan Türklüğü. Merak etmeyin, traktörün sesini bir gün herkes duyacak. Traktör'ün 'avazı' ulaşacak gönüllere. Bir gün, İran Türklüğün sesi elbet duyulacak.
Bir spor milyarlarca insan için önem arz ettiğinde o spordan fazlası olmaktadır. Futbol asla sadece futbol değildir: o savaşlarda ve devrimlerde rol oynar ve mafya babaları ile diktatörleri cezbeder
Traxtor Sazi'nin bir tane bile maçını, hatta maç özetini seyretmiş değilim. Bir tek futbolcusunun adını bile bilmiyorum. Ancak ben de bir Traxtor Sazi sempatizanıyım.
Geçen aylardan birinde İranlı bir müşterimiz geldi. Kendisine Fars mı Türk mü olduğunu sordum. Farsmış. Onunla biraz futbol sohbeti yaptık. Ali Daei ve Kerim Bagheri'den konuştuk.
Simon Kuper "futbol asla futbol değildir" derken aslında dünyanın en manidar sözlerinden birisini söylemiş... Futbolun günümüzde tam anlamıyla ayrı bir sektör olmasının haricinde kitleleri peşinden sürükleyen büyük bir güç olduğu da aşikar. İran Türklerine kimlik kazandıran Traktor Sazi takımının hikayesi futbolun ulaşabileceği gücü daha iyi gösteriyor. Eser ilk aşamada kurumsal bir tahlil niteliği gösterse de ilerleyen sayfalarda detaylı bir alan araştırmasına evriliyor. Yapılan söyleşiler Traktor taraftarının profilini çok güzel şekilde ortaya koyuyor. İlginç anekdotlar, yeni bilgiler satırlar arasında göze çarpıyor. Yazarın konusuna iyi odaklanması eserin kalibresini kuşkusuz yükseltiyor. Bütün zorluklara rağmen İran'a seyahat eden yazar Traktor'u hayat bulduğu yerde onu sevenlerin dilinde inceler. Traktor'un bir fabrika takımından İran'da Türk kimliğinin simgesi haline geldiği süreç gerçekten ilgi çekici...