Osmanlı Devleti’nin sekizinci padişahı Yavuz Sultân Selîm, 871-72/1467 yılında babası II. Bâyezîd’in sancak beyi olarak bulunduğu Amasya’da doğmuştur. Doğum tarihini 872-73/1468 ve 874-75/1470 gösteren kaynaklar da vardır (Sakaoğlu 1999: 509). Annesi Dulkadiroğlu Alâüddevle Bozkurt Bey’in kızı Ayşe Hatun’dur. On yaşlarında iken dedesi Fâtih Sultân Mehmed tarafından İstanbul’a çağrılmış, diğer şehzadelerle birlikte onun da sünnet merasimi tertip edilmiştir. Küçük yaştan itibaren iyi bir tahsil gördüğü ve özel hocalardan ders gördüğü belirtilmektedir. 893-916/1487-1510 yılları arasında Trabzon sancak beyliği yapmıştır. Sancak beyliği döneminde Gürcü krallığına ve özellikle Safevî şahlığına karşı faaliyetleri ile dikkat çekmiştir. Yavuz Selîm’in ismi Osmanlı belgelerinde Selîm Şâh olarak geçmektedir. Ancak daha kendi döneminde sert mizacı, cesareti ve ataklığı sebebiyle “Yavuz” lakabıyla tanınmıştır (Emecen 2009: 407). Yavuz Selîm, II. Bâyezîd’in saltanatının son demlerinde onunla, vefatından sonra da kardeşleri Ahmed ve Korkud’la taht kavgasına girişmiş 918/1512 tarihinde tahta çıkmıştır. Sekiz yıl beş aylık hükümdarlık süresince pek çok başarılar kazanmış, Anadolu’nun iç huzurunu sağlamış, meşhur Çaldıran (920/1514), Mercidâbık (922/1516) ve Ridâniye (924/1518) seferleri neticesinde Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın birçok kısmını Osmanlı sınırlarına dâhil etmiş ve Haremeyn’deki mukaddes emanetleri İstanbul’a getirtmiştir (İsen vd. 2012: 87; Emecen 2009: 411-413). 925/1519 yılında Haçlı ittifakının yeni savaş hazırlığına başladığını haber alan Yavuz Selîm, sefer hazırlıklarına başlamış, ancak o sırada çıkan salgın hastalığın neticesi sırtında çıkan bir ur sebebiyle yaklaşık iki ay tedavi görmüş ve 8 Şevvâl 926/21 Eylül 1520 tarihinde Çorlu civarında vefat etmiştir.
Tam adı:
I. Selim
Unvan:
Divan Şairi,Dokuzuncu Osmanlı Padişahı, 88. İslam Halifesi, İlk Türk İslam halifesi, Yazar, Şair, Mekke ve Medinenin Hizmetkârı
Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur
Bu kitap, Yavuz Sultan Selim'in Farsça seçme şiirlerinin bulunduğu güzel bir kitap. Bu kitapta, Yavuz Sultan Selim'in edebi uslubunun makamının ne kadar yüksekte olduğunu görüyoruz. Seçme şiirlerden oluştuğu için genellikle tasavvufi aşkın izleri var.Yavuz Sultan Selim'in Arapça, Farsça ve Tatar Türkçesini bildiğini biliyoruz. Bu kitaptaki Farsça gazellerden yola çıkarak Yavuz'un Farsça'yı olan hakimiyetini bariz bir şekilde görebiliyoruz.Herkes farklı bir dili bilir, ama herkes farklı dilde bir eser ortaya koymayı bırak, kendi öz dilinde bile bir kaç kelamı zor karalar.
Tini şad, mekanı uçmağ olsun.
BarikaYavuz Sultan Selim · Büyüyenay Yayınları · 201533 okunma
Onun mânevî sîmâsını şiirlerinde buluruz. Türkçe şiirlerini ve mümkün olduğu kadar sâde bir dille Türkçe'ye çevirdiğimiz Farsça dîvânını okuyacak olanlar bu sîmâyı ruhlarında esâsen tersim edecekleri için onların bu derûnî hükümlerine müdâhale etmeyecek; yalnız bu eseri o günkü sanat telâkkisi içinde mütâlaa etmenin daha doğru olacağını kayd ile iktifâ edeceğiz.
Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan
Barika
Mükemmel bir kitaptı. Kitap Şeyh Vasfi'nin Yavuz Sultan Selim'in Farsça şiirlerinden derlediği beyitler ve mısralar'dan oluşuyor.
Yavuz Sultan Selim kudretli bir imparator olmasının yanı sıra iyi bir zekaya sahip, doğu dillerine hakim, tam anlamıyla sanatçı denilebilecek bir şahsiyettir. Bu seçme şiirlerinde de genellikle tasavvufi aşk konulu şiirleri seçilmiş ondan dolayı dili biraz ağır ama Yavuz Sultan Selim'in Farsça'ya hakimiyetini ve dili etkin kullanışını çok net bir şekilde görebiliyoruz. Kitapta beyitlerin orijinal yazımı Farsça'dan Latin harflerine çevirisi, Farsça'dan Osmanlıca'ya çevirisi ve Günümüz Türkçesi sırasıyla verilmiş. Şeyh Vasfi her ne kadar sınırlı sayıda beyit alınıp kısıtlı bir derleme çalışması yapmış olsa da, bu kadar kısa ve az beyitte bile Yavuz Sultan Selim'in şiir yazmakta nasıl büyük bir usta olduğu ve Farsça'yı nasıl etkin kullandığını net bir biçimde görüyoruz. Büyük Padişahın kalemi ve zekası da, kılıcı kadar keskinmiş. Allah rahmet eylesin Büyük Padişah ve Mareşal Yavuz Sultan Selim...
BarikaYavuz Sultan Selim · Büyüyenay Yayınları · 201533 okunma