Yönetilmek Nedir?

Bu inceleme eser miktarda küfür içerecek.

Kendimi alnımdan öpebilseydim eğer, bu kitabı listeme kattığım için öperdim. Benim ana listem Ölmeden Önce Okunması Gereken 1001 Kitap listesini taramam ve içinden ilgimi çekenleri defterime yazmamla oluşturduğum listedir. Bunun dışında liste demenin artık ayıp kaçacağı bir ajanda listem var. Araştırma konusunda anneme çektiğim için gözüm dönerek, hangi kitabı neden okumalıyım sorusuyla gecelerimi gündüzlerime kavuşturduğum çok olmuştur. Bunun sonucunda da daha az kitap okumama rağmen daha çok beklentilerimi karşılayan ve verilen övgüleri daha çok karşılayan kitaba denk gelmişimdir. Beni çok tatmin etmeyen kitapların çoğu tavsiye kitaplar. :)) -Üzgünüm.-

Isabel Allende kimdir, biraz bundan bahsetmek istiyorum. Kendisi seçilmiş başkan, marksist lider, adam gibi adam Salvador Allende'nin kuzeninin kızıdır. 11 Eylül 1973'te şerefsiz general Pinochet, eli kanlı Pinochet, CIA ile işbirliği sonucu Şili'de Salvador Allende'yi devirmek için haysiyetini bir kenara koyup, darbeyi gerçekleştirmiştir. (Tarihe dikkat ederseniz, ABD'nin 11 Eylül'ü pek sevdiğini ve başka gavurlukları da bu tarihe denk getireceğini bilirsiniz.) Ben Müslüman bir insanım. Lakin burada, bu Komünist liderin sonuna kadar arkasındayım, bana göre adamın hasıdır. Harcadılar. Bir düşüncenin bana uymayan yönlerini elbette kabul edecek değilim lakin bana uyan yerlerini de takdir etmekten bir an tereddüt edecek değilim. Salvador Allende o darbe gecesi, belki o vatan hainleri tarafından belki de intihar ederek öldü. Bu bilinmiyor. Bilinen bir gerçek varsa, kaçmak varken son ana kadar çarpıştığıdır.

Allende başa geçtiğinde, büyük toprak sahiplerinin topraklarını eşit ölçülerde köylülere pay etmiş, bakır madenlerini de devletleştirmiştir. Şerefsiz Pinochet, ABD köpeği Pinochet, darbe sonrasında madenleri ABD'li şirketlere teslim etmiştir. Şili, ABD bağımlısı bir devlet haline gelmiştir. Darbe öncesi de, seçilmiş hükümeti sıkıştırmak adına, orta üst sınıf piyasa dengelerini bozacak her şeyi yapmış ama zaten öncesinde aç olan halk daha fazla açlıkla korkutulamayacağı için az un, az ekmekle terbiye(!) edilememiştir. Hâl böyle olunca hükümeti düşürmenin yolu ya başkana suikast düzenlemek ya da darbe olmuştur.

Ben bu kitapla, namusla şerefle bir yerlere gelinse dahi, bu kadar adi insanın olduğu bir dünyada iyiye göz açtırmayacaklarını bir kez daha görmüş oldum. Ama şu önemli, SAFIMIZ BELLİ OLSUN. Ortak çıkarı gözeten insanlardan olalım. Ölüm her türlü gelecek. Bu yüzden şerefimizle yaşamış olalım. Hangi dinde yahut siyasi görüşte olursak olalım, kalbimiz namuslu olsun. Bir Müslüman olarak elbette belli çizgilerim var, her fikir ve değer yargısında olduğu gibi. Lakin insanların, birbirlerini baskılamadan, hor görmeden, insanların özgürlüklerine tecavüz edilmeden, bir kesimin değil, bir halkın ve hatta tüm insanlığın iyiliğini gözeten her fikrin elbette sonuna kadar arkasındayım. Bana ters gelen, benim sınırlarımı tehdit eden her şeyin karşısında olacağım gibi. Bu kitapta dini noktada aşırı bir sıkıntı gözüme çarpmadı. Zaten hem kültürel hem dini açıdan çok farklı halklarız. Bunun da rahatsız olmamak açısından artı bir özellik olduğunu söylemek sanırım doğru olur.

Isabel Allende'ye dönelim. Darbe gerçekleştikten 2 sene sonrasına kadar ölüm tehditleri almaya devam edince, vatanı kendisine dar gelmiş, eşi ve iki çocuğuyla birlikte Venezuela'ya kaçmak zorunda kalmıştır. 1981'de çok sevdiği dedesi hastalanınca, annesiyle hemen hemen her gün mektuplaşmıştır. Vatanına gidip dedesini ziyaret etme şansı yoktur. Kendisi aslında gazetecidir. Bu mektupları birleştirip, romanlaştırmaya karar verince belki de gazeteci olmasından sebep ortaya mükemmel bir roman çıkmıştır: House of Spirits. Lakin Venezuelle'da hiçbir yayınevi bu romanı yayınlamayı kabul etmemiştir. Bir sekreterin masasında denk gelip okuması ve kendisine telefon etmesiyle her şey değişmiştir. Isabel Allende'ye bu romanı ancak İspanyol bir yayınevinin basabileceğini söylemiştir ve onu yönlendirmiştir. 4 ay sonra Madrid'de bu müthiş ilk eser basılmış ve Allende ünlenmiştir.

Büyülü gerçekliğin kraliçesi Isabel Allende, dozu öyle ayarında verir ki, keyiften sarhoş, bu kadar başarılı bir kalemin karşısında olduğunuz için mutlu ve aynı zamanda aydınlanmanın verdiği ve içinizi acıtan ''gerçeklerin kıyası''yla da dikkatiniz çakı gibi açık bir halde, zihninizin fikirlerle kaynamasını dinlersiniz. Bir romandan beklentiniz nedir? Siyaset mi? Buyrun. Tarih mi? Buyrun. Aşk mı? Buyrun. Fantazya mı? Aile mi? Hortlaklar peki? Efsaneler? Büyüler? Kızılderili, çılgın bir dadı mesela? Konaklar olsun mu? Güç? Cehalet? Merhamet? İnatçılık? Mücadele? Eğlence? Hüzün? Yahu daha ne sayayım, açık büfe gibi kitap. Tatlı sevene tatlı, tuzlu sevene tuzlu. Acısı ise.. Çok acı... O kadar renkli karakter var ki, hangisinden bahsetsem diğeri eksik kalır. Kitap bir başlıyor; ''Yok artık!''larla, ''Nasıl?!''larla, merakla, çoğu zaman gülerek ama ilerisi için çok şeylere gebe, dalgalar altınızda sırtınızda rüzgar adeta sörf yaparcasına devam ediyor. Yeşil saçlı güzeller güzeli Rosa ile annesi Nivea (evet meğer bir kadın ismiymiş) bir başlıyoruz bu renkli dünyaya, paranormal olayların baş kahramanı çiçek kokulu, insanı ısıtan gülüşlü, iyi kalpli Clara ve iç eteklerini hışırdata hışırdata yürüyen çılgın Kızılderili Dadı ile devam ediyoruz. Özellikle Dadı ile ilgili olan olaylar bazı yerlerde bana dakikalarca kahkaha attırdı. Gülünce dünyayı güldüğümden haberdar ederim, bahçedeki ağaçlar Dadı'nın beni uçurduğu ruh halinden haberdar oldular o kadar söyleyim. Bu çılgın dadı; yaşı anlaşılmayan bir surata sahip, siyah saçları topuzlu, her daim kolalı önlüğüyle gezen ve tuhaf Kızılderili türküleri okuyan, kitapta en bi sevdiğiniz olacak karakterlerden biriydi. Onunla ilgili kısımlarda o kadar eğlendim ki anlatamam.

Bir Marcus Dayı karakteri vardı ki... Kim böyle bir amcası, dayısı yahut abisi olsun istemez ki? Bir çocuğun hayatına, bütün nev-i şahsına münhasırlığı ile renk katan, sevimli mi sevimli, tam bir çizgi film karakteriydi! Düşünsenize, 6. hissi olan bir çocuksunuz, dayınız da dünyadaki bütün tuhaf eylemlerle ilgili biri. Üstelik sadece ilgiyle kalmıyor, dünyayı gezip gezip sandıklarla eve geliyor ve bunlar hayatınızda görmediğiniz duymadığınız canlılarla yahut nesnelerle dolu. Üstelik o sandıklarda binbir çeşit masal kitabı da var, hepsi birbirinden güzel. Her gelişinde, iki cins, bir araya gelip ortalığı karıştırıyorsunuz. Bir gün sarı bir kumaştan tunik dikip, herkese fal bakmaya başladılar. Clara'nın 6. hissinden ötürü her attıkları tutunca korkup bu işten bir vazgeçişleri vardı ki :)))) anlatılmaz okunur yani.

Bu kitap 3 kuşak ekseninde, bir ülkedeki gelişmeleri (bunu ilerleme gibi algılamayın) anlatan, bu 3 kuşağın hayatına girmiş insanları da kapsayan, dolu bir kitap.

Kitapta belki de adı en çok geçen karakter Esteban Trueba'dır. Lakin onunla ilgili kuracağım her cümle, sürprizbozan içereceği için yutkunuyor ve böyle bir adamın varlığına birlikte şaşırmaya sizleri davet ediyorum. OKUYUN!

Karakterden karaktere, olaydan olaya atlarken zihnimde kitabı bir kez daha yaşıyorum ve diyorum ki: ''Ne kitaptı!'' Bu ikinci okuyuşumdu ve ilk okuyuşumla aynı zevki aldım. Böyle müthiş bir kitap nasıl yazılabilir bilmiyorum, böyle bir ilk kitaptan sonra insan eline kalem almaya utanabilir, bu öyle bir kalem ki, zihninizde art arda patlayacak olan hava-i fişeklere engel olamazsınız.

Kitapta zaman zaman rahatsız edecek kadar cinsel sahneler olsa da, bunlar iki kişi arasında geçtiği ve türlü sapık fanteziler içermediği için aşırı rahatsız etmiyor. Rahatsız eden tecavüz, kadınların et yerine konması ama bunları da çok açmaya gerek yok. Bunlar kitabın kusuru da değil bence. Hayatın acısının örneklerinden biri, keşke olmasalar. (Bu acılar karşısında +18'lik beddualar ettiğim doğrudur.) Bu yüzden ben bu kitapta bir kusur göremedim. 10'da 10'luk bir eser.

Kitapta bir yerde daha doğrusu uzun bir süreç sonrasında gerçekleşen gelişme (bu gerçekten ilerleme anlamında) bana birçok şey düşündürttü. Evet insanlar özgür olmalı, bazı şeylerde iradesi ile hareket edebilmeli. Lakin bazı şeylerde ne yazık ki bir otorite olmak zorunda. Elbette bunun sınırı ve şartları tartışma konusu, bunu çok uzatma niyetinde değilim. İnsanların bazısı yönetmek bazısı yönetilmek için vardır. Bu kitapta şu an sürpriz bozmamak için yazamayacağım örnek bunun sağlamasıdır. Asıl sıkıntı, güçlü olanın kötü olup olmaması ile ilgili. Dünya tarihini düşünelim. Sadece milattan sonrası 2018 sene, kim bilir kaç katı öncesi var. Gelmiş geçmiş milyarca insan başına sadece devlet başkanlarını katmadan, komutanları, beyleri, obaları vs. her şeyi yöneten liderleri katarak düşünelim, milyonlarca da erki elinde bulunduran insan olmuştur. Peki bunların kaçı adaletliydi? Kaçı vicdanlıydı? Kaçı insan gibi insandı? İşte bu soru ve elindekiler biraz çoğalınca, kendisini gevşekliğin kollarına bırakan zayıf zihinler, her zaman ''en iyi''nin ne olduğu ve ''ne olacağı'' konusunda, dini ve siyasi birçok teoriyi, öneriyi ve savaşı doğurmuştur, doğurmaktadır ve doğuracaktır.

Toparlayacak olursak, ki notlarımın birçok yerinin üstünü çizdim, BU DÜNYADA NEFES ALDIKÇA DEĞİL, BİRBİRİMİZE NEFES OLDUKÇA VAR OLABİLİRİZ. İşte bu yüzden KALBİMİZ NAMUSLU OLSUN.

Erhan Bey'in katkısıyla bu şarkıyı da ekliyorum:
https://www.youtube.com/...amp;feature=youtu.be

Sevgiler, iyi okumalar, çok okumalar...

ÇOBAN VE KOYUNLARI
Birbiriyle savaş içerisinde olan 3 farklı ülke. Ülkeler farklı fakat düşünce sistemleri aynı. Nedir bu sistemler diye bakacaksak olursak;
2+2=5 üzerinden yürüyebiliriz. Düşünmeyi tamamen yasaklar bu sistem ve ‘’Parti daima sizin için en iyisini düşünür ve yapar, sizin ne düşünmenize ne de sorgulamanıza gerek vardır’’ maddesiyle maalesef insanların özgürlüğünü ve hür iradesini ellerinden alan bir yaptırımdır bu. Parti insanların ortaya fikir atmasını engelleyerek tek tip insan sürüsü ve bununla birlikte başkaldırmayan insan sürüsü yaratmaya çalışır. Partiye ne kadar sadık daha doğrusu her denilene körü körüne araştırmadan ve sorgulayıp öğrenmeden bağlanan insan olursa istediklerine o kadar rahat ulaşabilecekler. Söylenenin aksini düşünmek dahi suç olarak sayılıyor. Düşünce polisi bu yüzden mevcut.
Winston bir dış parti üyesi idi. İnsanları 3 farklı şekilde ayırmak istersek Winston ikinci tebaada yer alıyor. İlk ve öncelikli olanlar İÇ PARTİ üyeleridir. Onların asla nelere sahip olduğu bilinemez. Onlar tele-ekranlarını kapatabilen kesimdir. Başkahramanımız Winston ise ikinci kesimde yer alıyor, yani dış parti üyesidir. İç parti üyeleri hariç herkes adım adım her yerde izlenir. Son kesim ise PROLETERlerdir. Bir diğer bakış açısı ile ilk önce ölmesi gerekenler.
Tele-ekranlar sayesinde hiçbir yerde mahrem olmaz. Partiden yahut Büyük Birader’den gizli bir şey yapmak yasaktır. Onlardan izinsiz asla hareket edilemez. Onlar görmeden asla su dahi içilemez. Bir düşünsenize! Özgürce nefes almanız bile önleniyor. Partinin bunu yapma sebebi asla kendilerine başkaldırmamalarını sağlamaktır. İnsanlara kalem kâğıt bile yasaktır. Ki yine bu da kendi varlıklarını bakî kılabilmek için aldıkları önlemlerden biri. Hür bir şekilde biriyle konuşman yasak. Herhangi biri ile bakışman yasak. Birde nereye bakarsan bak karşılarına çıkan biri var. Yahut olduğu söylenen biri var. Büyük Birader. Döndüğün her tarafta şöyle bir yazı ile karşılaşmak ne kadar güzel olabilir: ‘’BÜYÜK BİRADERİN GÖZÜ ÜSTÜNDE.’’ Öyle ki, insanlar daha bir kere görmedikleri –olup olmadığının doğruluğunu tartışamıyorlar çünkü bu suçtur- birine inanıp onun yolunda yürümeye, ona itaat etmeye zorlanıyorlar. Akıllarında asla unutamayacakları cümle ‘’BÜYÜK BİRADERİN GÖZÜ ÜSTÜNDE.’’
Parti bunlar yetmezmiş gibi herkesin cinsel hayatına müdahil oluyor. Partiye bağlı sadık çocuklar yapmak dışında ilişki yaşamak ve duygusal bağ kurmak çok büyük bir suçtur. Winston, Julia ile tanıştı ve onu sevmeye başladı. Cinsel ilişkileri bir oldu, iki oldu, üç oldu fakat nereye kadar. Sonunda yakalandılar. Yakalandıktan sonra ikisi de birbirini bir daha görmedi. İnsanlık üzerine yapılmış en büyük darbelerden biridir bu. Kimse özgür değil. Kimse istediğini yapamaz. Her şeye kâdir olan bir tek partidir.
Çıkardıkları her kanunu ve koydukları her kuralı denetlemek için bakanlıklar açtılar. ‘’SEV-BAK(Sevgi Bakanlığı)’’ yasa ve düzeni sağlıyordu. Nerede istemedikleri bir şey görseler, nerede KENDİ kanunlarına karşı bir yapılanma görseler hemen müdahale eder ve en ağır şekillerde cezalandırırlar. Winston, Julia ile yakalandığında SEVGİ Bakanlığına götürüldü. ‘’GER-BAK(Gerçek Bakanlığı)’’ Bu bakanlık her türlü eğitim, haberler, eğlence ve güzel sanatlar işlerine bakıyor. Tabi ki Parti yanında olduğu için eğitimi ve haberleri ne denli doğru verdikleri tartışılır bir konu. Sonuçta Parti kendi dilini oluşturdu. ‘’Yenisöylem’’. Yenisöylem İç Parti üyeleri tarafından, partinin insanların düşünce biçimlerini kısıtlamak için, parti üyelerinin konuşmalarında partinin siyasi görüşünü kolayca savunmalarını sağlamak ve başka bir görüşün savunulmasına izin vermemek için tasarlanmıştır. Kısacası kendi kelimelerini oluşturup ya da kendilerine ters düşen kelimeleri sözlükten çıkartıp kendi işlerini kolaylaştırmak için oluşturulmuş bir tasarıdır. ‘’BAR-BAK(Barış Bakanlığı)’’ Bu bakanlık savaş işleri ile ilgileniyor. ‘’VAR-BAK(Varlık Bakanlığı)’’ Son olarak bu bakanlıkta ekonomi işleri ile muhatap oluyor. Sizce en korkuncu hangisi? Ben adından yola çıkarak SEVGİ Bakanlığı olduğunu düşünüyorum. İsminden bence ne olduğu anlaşılıyor. Winston Sevgi Bakanlığında işkenceler çekti. Daha korkuncu da var: 101 Numaralı Oda…
KİTAPTAN ALINTI BİRKAÇ SÖZÜ AÇIKLAMAK İSTİYORUM:

‘’BİLİNÇLENİNCEYE KADAR BAŞKALDIRAMAYACAKLAR. AMA BAŞKALDIRMADAN DA BİLİNÇLENEMEZLER’’
Winston bu sözü evinin tele-ekrandan görülmeyen çok ufak bir kısmında yasak olan kâğıt ve kalemi kullanarak yazdı. Burada kastettiği aynı zamanda kendisi idi. İç parti üyelerine karışılamaz. Onlar yöneticidir. Yani Dış Parti üyeleri ve proleterler asla bilinçlenemeyecek. Bazıları kendinde bu kudreti görmediği için, bazıları ise Partinin emri altında yanlışlarla ve her şeye boyun eğerek onlara sadık kalmayı seçtiği için. Bazıları fikirsel başkaldırışa başladı bile, fakat bazıları koyun olmayı ve başlarında bir çoban olmasını kabul etti. Bazıları 101 numaralı odada cezalandırıldı. Bazıları mutlu bir şekilde hayatlarını idame ettirmeye devam etti.

‘’HİYERARŞİK TOPLUMUN VARLIĞI, UZUN SÜREDE, ANCAK YOKSULLUK VE CEHALETE YASLANARAK SÜREBİLİR’’
Bu söz Winston’a verilen kitapta yazıyor. Hiyerarşi, ast üst ilişkisidir, aşama gözetilerek yapılan sıralamadır. Böyle bir toplumun varlığının genele yayılması ve uzun süreli olması için halkın fakir olup Partiye muhtaç olması ve halkın cahil olup bağnazca her denilene inanması lazım gelir. Proleterlerin her şeyden habersiz olması koşulu ile ancak bu şekilde hiyerarşi sağlanabilir.

‘’İTİRAF İHANET DEĞİLDİR. NE SÖYLEDİĞİN YA DA NE YAPTIĞIN ÖNEMLİ DEĞİL. YALNIZCA DUYGULARDIR ÖNEMLİ OLAN. BENİ SENİ SEVMEKTEN CAYDIRIRLARSA İŞTE O ZAMAN SANA İHANET ETMİŞ OLURUM’’
Zaman geçtikçe Winston, Julia’ya cinsellik dışında da bakmaya ve Julia’ya karşı duygular hissetmeye başladı. Winston bu sözü söylerken eminim çok karmaşık duygular içerisinde idi. Bunu söyledikten sonra maalesef ihanet etti. Sevgi Bakanlığında iken 101 numaralı oda da Winston’a fare işkencesi uygulamak istediler – Ki işkencenin sonu fareler tarafından kemirilerek ölmek- Winston ne dedi ise onları bu eziyetten vazgeçiremedi. Saniyeler ilerledikçe fareler daha çok yaklaşıyordu. Sonra bir bağrış duyuldu. ‘’-Julia’a yapın!!’’ Winston bu sözü sayesinde işkenceden kurtuldu. Ancak Parti hedeflediği seviyeye hızlı bir şekilde yol almaya devam ediyordu. Hele ki Winston bile Julia’dan vazgeçmişken…




‘’SAVAŞ BARIŞTIR
ÖZGÜRLÜK KÖLELİKTİR
CEHALET GÜÇTÜR’’

Savaş barıştır diyerek insanları ön plana atan ve hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmeyen bir sistem
Özgürlük Köleliktir diyerek insanları hep koyun şeklinde gören ve başlarında çoban olması gerektiğine inandırıp çoban olan, kendi esaretinde tek tip insan sürüsü yaratmaya çalışan bir sistem
Cehalet Güçtür diyerek insanları cahilliğe sürükleyip onları tesir altına almak, bilgisizliklerinden faydalanıp onları kullanan bir sistem

George Orwell böyle bir sistemin ve toplumun olmayacağını belirtiyor. Fakat buna çok benzer toplumların ortaya çıkacağını savunuyor ki bence haklı. Günümüze baktığımızda hangimiz izlenmiyoruz. Telefonlardan, bilgisayarlardan istedikleri zaman mahremimize girebiliyorlar. Düşünce engellenmiyor mu? İnsanların aklını çelip düşünmeyi engelleyenlerin halini yakın tarihte gördük. Yazar kitabında Savaş Barıştır diyor. Bugün Barış adı altında yaşayanlar kaç tane asker şehid etti. Özgürlük köleliktir diyor. Kendine koyun seçen az insan mı var? En önemlisi Cehalet Güçtür diyor. Bugün milyonlarca okumuş cahil var. Cahilliği tescillenenler ise ayrı. Cehalet içinde olanları bir yana çekmek zor olmasa gerek. Çünkü cahil insan sığınacak bir yer arar. Kendine bir efendi yahut sahip arar. Cahil insan köle olur, yönetilmek ister.
Bence biz zaten bunları günümüzde yaşıyoruz.