Hatayi, edebi kimliği; Şah, dini kimliği; İsmail ise milliyetçi kimliği. Nereden bakarsanız oradan görürsünüz.
Aynen bir serüven... Ve İsmail her şartta özenle incelenmesi gereken mühim bir karakter, askerliği, dini kişiliği, siyaseti, şairliği vs... Ben Çaldıran sonrası Hatayi kısmına daha bir sevgi duydum...
Ben ikisini de seviyorum hem Yavuz’u hem İsmail’i ama ikisinin de acımasızlığına kin duyuyorum. Bugün Azerbaycan’ın Türk olmasında, İran’da milyonlarca Türk’ün bulunmasında Şah İsmail’in katkısı gözardı edilemez ama yöntemleri insanlık dışı. Hani hep diyorlar ya Osmanlı barbardı vs diye. Eğer o savaşı Şah İsmail kazansaydı şu an dünyadaki Türk sayısı mevcut sayının en az 10 katını bulabilir ve dünya dili Türkçe olabilirdi. İster miydim bunu? Hayır. Ama bakıyorum ki bizim yapmadığımızı İngilizler yapmış. Kafam bu hususta aşırı karışıyor bu yüzden.
O katliamlar insafsızca gaddarlık Tufan Hoca nın kitabını da okudum ve ikisinin de zalim hali yüksek... Ki ben İsmail i sadece Şah Hatayi olarak bilirdim kitaplardan önce, ama kılıcın kalemden üstün olduğu mutlak itaatli bir yapı... Aslında ikisininde hükümdarlık halini sevmiyorum hatta ürkütücü en sade elçilerin bile kelleri gidiyor... Müridlerin tutkusu oldukça ilginç... Çocuk İsmail yani Akkoyunlulardan kaçırılan İsmail ve Çaldıran sonrası İsmail ortası vahşet...
Türk tarihi hususunda iki şeyi çok merak ediyorum. İlki, Bayezıd ile Timur savaşmayıp birlik olsalardı ne olurdu, diğeri ise Şah İsmail ve Yavuz savaşmayıp birlik olsalardı ne olurdu? Ama ne yazık ki Şah ve Yavuz’un savaşında da öncesinde kendi yönetimlerinde de insanlık dışı vahşet örnekleri görmüşüz.
Ne olurdu? Fakat kitapta da diyor ya yedi derviş bir posta sığmış, iki hükümdar cihana sığmaz kabilinden... Şah kulu bile tarihin seyrini o kadar değiştirmiş ki... Dedebey i dinlese İsmail orduyu tüfek ve topla donatsa İsmail galip gelse vs.. Yani her şey bambaşka olurdu... Fakat katılıyorum iyi çağda yaşıyoruz. Ben Yavuz un babası Beyazıtçı olurdum birini tutmam gerekseydi... Yavuz ve İsmail, dünya zalimler dünyası dedirtiyor... Gelen zalim giden zalim...
Ama Bayezıd dönemi vergileri değil miydi Osmanlı tebaası içinde Şah’ın provakasyonlarını bu denli şahlandıran? 2. Bayezıd, Şah ile mücadele edemezdi. Ki edemiyordu da Yavuz’un babasını tahttan indirmesi de bu yüzdendi. Bayezıd’ın yönetimi ne yazık ki kötüydü.
Haklısınız detayı bilmiyorum sadece daha yumuşak bir kişilik ve daha az insan öldürmüştür o yüzden belki... Yoksa Fatih in İstanbul u alması Anadolu Türkmenleri ile bağı iyice kopardı diyebiliriz belki (tam bilmiyorum sadece bir anlık akla gelen). Detaylı okuma yapmam gerekiyor ki her okuma fikrime yeni katkı sağlayıp ezberimi bozuyor... Sizden öğrenmiş oldum ama Beyazıt la ilgili...
Osmanlı’yı gerilemeye iten sebep de İstanbul’un fethidir. Lakin bunu bir yerde söylerseniz linç yersiniz. “Olur mu kardeşim sen tarihten anlamıyon, ondan sonra Yavuz gelmiş Kanuni gelmiş taaa kaç yıl sonra gerileme başlamış ne alakası var fetihle!” vs vs... Ama coğrafi keşifler nasıl başladı? Rönesans ve Reform öncüleri Avrupa’ya nerden gitti sorgulayan hiç yok. Ayrıca sizin söylediğiniz de çok doğru. İstanbul alınınca taşra kavramı doğdu. Şey gibi Müslümanlar, Müslüman diye anlandırılırken diğer bütün din mensuplarının gayri Müslim diye adlandırılması gibi. İstanbul ve geriye kalan bütün şehirler (Taşra)
You need to log in to be able to comment.