2- Bir tren saatte 150 mil hızla ilerlemektedir. Bir-den treni süren makinist, kontrol panelindeki bir lambanın frenlerin patladığını haber verdiğini görür. Bu olay olduğunda makinist, trenin normal güzergâhının üstündeki yolun üstünde beş kişinin arkaları dönük bir şekilde, trenden habersiz yürüdüklerini fark eder. Makinist tren yolunun birazdan ikiye ayrıldığını, yan yola sapıp çocukları ezmeyebileceğini, fakat yan yolda da bir kişinin arkası dönük bir şekilde, trenden habersiz yürüdüğünü fark eder. Makinistin bir karar vermesi gerekmektedir: Ya treni normal güzergâhından saptırmayacaktır ve beş kişi ölecektir, ya da treni yan yola geçirecektir ve bir kişi ölecektir ama beş kişi kurtulmuş olacaktır.
Makinistin treni yan yola geçirmesi ahlaken meşru mudur?
Marc Hauser, eğer birinci soruya “Hayır”, ikinci soruya “Evet” cevabını verdiyseniz; bu testin uygulandığı binlerce kişinin büyük çoğunluğuyla aynı cevabı verdiğinizi söyler. Buradaki birinci olayı dinleyen birçok kişi beş kişinin kurtulması için de olsa bir kişinin öldürülmesini ahlaken kabul edilemez bulmaktadırlar; fakat ikinci olayda beş kişinin kurtulması için trenin yönünün değiştirilip bir kişinin öldürülmesini ahlaken meşru bulmaktadırlar. Buradaki cevaplarda zahiren bir ikilem var gibi gözükmektedir. Hauser, bu olayları ve benzerlerini dinleyenlerin çoğunun spontane bir şekilde, ciddi bir akıl yürütme süreci olmaksızın aynı cevapları verdiklerini; oysa felsefecilerin, bu anlatılan olaylarda ne fark olduğunu uzun akıl yürütmeler sonucu çözmeye uğraştıklarını belirtmektedir. Hem gençler hem yaşlılar, hem az eğitimliler hem çok eğitimlileri, hem ahlak felsefesi ve din gibi alanlarda birikim sahibi olanlar hem de olmayanlar verilen cevaplarda ikilem gibi gözüken farkın neden oluştuğuna cevap verememektedirler.
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.