Kör Baykuş’la beraber Sadık Hidayeti tanıdım. İnsanları sömüren düzene kayıtsız kalmamasını, mücadele etmesini, sanatçı duyarlılığını takdir ediyorum.
“Yaşamı boyunca Hikâyeler yazdı, tarihi oyunlar kaleme aldı. Bir seyahatnameye imza attı ve dergilerde yazdıkları yayımlandı. Edebiyatı eleştirdi. Fransızcadan çeviriler yaptı. Bu çevirileri bir yana bırakırsak, onun işlediği en büyük suç İran dilini ve edebiyatını önemsemek, belki hak ettiğinden fazla önemsemek, kendi dilinin dünya edebiyatının bir parçası haline gelmesi için çalışmaktı ve bunu da başardı. Batı’nın en çok tanıdığı İranlı yazarlar arasında yerini aldı, ama kendi ülkesi ona yaşama şansı vermedi. Bunu sadece ona değil, dediğimiz gibi birçok yazarına yaptı ve Fars dili sanki yazılmak istemiyordu. Kağıtlara dökülmesi günahtı sanki bu dilin…Sadık Hidayet İran Dili ve Edebiyatını uluslararası çağdaş edebiyatın bir parçası haline getiren yazar olarak kabul edilir.” Sıradan biri değildir Sadık Hidayet uluslararası düzeyde tanınan bir yazardır ayrıca resim çalışmaları da vardır.
Her devirde görülen insanlardır aşağılık, ayak takımı dediği insanlar, kendisinin dışında olan bütün insanlar değildir.
“Sokaklarda belli bir amacım olmaksızın, rasgele yürüyor, para ve şehvet peşinde koşan, o tamahkâr suratlı ayaktakımı arasından rahat, umursamaz geçiniyordum. Onları görme ihtiyacım yoktu, biri ötekinin kopyasıydı. Hepsi bir ağız, ağza asılı bir avuç bağırsaktan oluşuyor, cinsel organlarında bitiyorlardı.” 54
Yorumunuz için çok teşekkür ediyorum, güzel bir noktaya değinmişsiniz.
Bu tanımladığı biçimler kendisine de uyuyor. Gelin hadi biraz günah çıkartalım, hangimiz yapmamız gereken ile canımızın istediği arasındaki derin farkı görebiliyoruz. En iradelilerimiz bile en nefsperverlere taş çıkartacak şeyler yapabiliyor. İnsan olmak biraz da bu demek; hatalarımızla, yapmamamız gerekenlerle, yeri geldiğinde açlıktan kıvranan bir köpeğin midesi olurken Afrika'da açlıktan ölen gebe bir annenin midesi olamıyoruz. Kitaptan ve hayatından çıkarsadığım kadarıyla, Sadık Hidayet de hem bunlardan iğrenecek hem de bir çoğunu kendi de yapmış bir adam. Karanlığı görüp aydınlığa koşanlardan olmak dileğiyle.
Sadık Hidayet’i tanımının içinde görmüyorum ben. Para, iktidar, peşinde koşan tamahkâr biri olsaydı ilk başta soylu, varlıklı ailesine sırtını dönmezdi. İktidar yanlısı olurdu. Böyle olmadığını biliyoruz. Kitaptaki olaylar gerçeküstüdür Kafkaesk unsurlar barındırır. Kurgudur, insanı farklı yorumlara, düşüncelere götüren, çözümlemeye iten. Kitapta ‘anlatıcının’ işlediği cinayet yazarın vejeteryan olmasıyla çeliştiği şeklinde görüşler var. Yazarlar kendi kişiliğini yansıtan, buna uygun roman kişiliklerini mi işlemeli o zaman bunun dışına çıkmamalılar. Normal biri bir katili, bir hayat kadınını, bir hırsızı romanında anlatmamalı mı? Anlatmak için katil, hırsız, hayat kadını mı olmalı? Bir de bu kitaplardan hoşlanan kişiler bunlara eğilimli okurlar mı olmalı? diye sorularla kaldım bir an toparlıyorum.
Sadık Hidayet de edebiyat dünyasında birçok örneği olduğu gibi yaşamın çirkinliklerine dayanamayıp yaşamına son vermiştir, kaybeden biri olsaydı bugün burada konuşuluyor olmazdı.
İncelemelerde yazarın kişiliğinden değil kitabından bahsedilmesi çok dillendiriliyordu bir aralar. Sizin de incelemeniz kitaptan çok yazarın kişiliğine ilişkin. Günah çıkarılacaksa burdan başlamak gerek.
Siz bu tanım içinde görmüyor olabilirsiniz tabii, bu da sizin yorumunuzdur saygı duyarım. Kaybeden olmasının ise ucu açıktır, yine sizin kafanızdaki tanıma göre anlam kazanır. Niyetim sizin düşüncenizi gömmek değil, günah çıkarma ile neyi kast ettiğimi yeterince açıkladığımı düşünüyorum. Naçizane incelememde yazarın kişiliğindeki çıkmazlara değinmemse tamamen Kör Baykuş'un ta kendisi olduğundandır. Diğer incelemelerimde de üstü kapalı belirttiğim gibi, mükemmellik iddiasında olmadım hiçbir zaman. Yine de eleştiriniz için teşekkür ediyorum.
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.