Pamuk'un ideolojilerle ilgisi olmadığı ve Öteki Renkler'deki kendi deyişiyle "saplantılı Avrupa düşüncesi"nde olduğu için Abdülhamit'i kötülemek ya da NFK'ya, hükümete cevap yetiştirmek için çaba gösterdiğini sanmıyorum. Dönemi anlatırken kimi yerde kötü hallerini izah etse bile "Abdülhamit evhamlı ise mazurdur" diye açıklamalar da var. O halde Abdülhamit'in yaptıklarını küçümsüyor da dememiz pekâlâ mümkün. Yani amaç övmek ya da yermek değil. Sadece anlatıyor. Sözün özü, bilhassa bir Abdülhamit yergisi yaptığını düşünmüyorum. Ancak "beyan"larından bahsetmişsiniz. Kitap dışında başka bir yerde böyle bir şey demişse bilemiyorum.
"çünkü eleştirirken aynı zamanda iyi olanı da ekliyor, bunu bilerek mi yoksa orta yolu bulma çabası mı olduğu bilmemekle birlikte, yazarı daha fazla okuyan okurların cevaplayacağı konulardan biri olduğunu düşünüyoruz." Pamuk yine Öteki Renkler'de "büyük davalarda gözüm yok" cümlesiyle aslında böyle ideolojiye bulanmış mevzularda anlamsız bir koşuşturmacaya girmeyeceğini belirtiyor. Bu yüzden elbette SİYASÎ GÖRÜŞLERİNİ BELİRTMEKTEN GERİ DURMASA bile birileriyle kavga etmek istemediğini de göstermek maksadıyla yaptığını sanıyorum. Adamın hayatındaki en büyük zevki roman yazmak. Bu çok açık.
Dili hususunda da haklısın. Çevirileri dikkate almış olabilir. Ben de yer yer uzun cümlelerde bir tuhaflık sezdim, ama sanırım artık alıştığım için canımı sıkmadı.
Hakikaten sağlam bir inceleme olmuş, Murat ağabey. Bu kitaba böyle kaliteli incelemelerin yazılması büyük bir katkı. Eline, emeğine sağlık.